Covit-19 Öncesi Bir Güneydoğu Anadolu Gezisi-8

Mardin, 11 Mart Sabah saat on otobüsü için telefon ile Dilmenler Mardin isimli otobüs şirketinden yer ayırttık. Gene otelimizin önünden geçen 63 numaralı otobüs ile Abide denilen transfer merkezine gittik. Buradan 72 numaralı otobüs ile otogara saat 9 buçukta vardık. Belediye otobüslerine 65 yaş üstü deyip para vermedik. Bazı yerlerde şoförden mi yoksa belediyeden mi kaynaklanıyor illa bilet diye tutturuyorlardı. Bu konuda Urfa çok rahat davrandı. Otogarda alacağımız bilet için 40 lira istenince neden pahalı biz Gaziantep`ten Urfa`ya 25 liraya gelmiştik diye itiraz ettiysek de faydası olmadı. Antep Urfa arası 151 km Urfa Mardin arası 189 km. olup oranlanırsa bu hattın 32 lira olması gerekiyor. Saat bir civarı Mardin otogarında indik. Eski şehre gitmek için bir minibüse bindik. Minibüsler burada diğer şehirlerden ucuz 2 lira, acaba petrol yataklarına yakınlığından mı diye düşünmekten kendimi alamadım? Gaziantep’ten Mardin`e gelirken epey düz bir ovadan geçtikten sonra tırmanmaya başlıyorsunuz. Yukarılarda kale ve eteğinde Mardin şehri görünüyor. Etraf tamamen kuru hiç ağaç yok beyaza yakın krem rengi taş binalar her yeri doldurmuş. Arazi tamamen kayalık. Yaklaşık 500 metre kadar tırmanıyoruz.Yeni şehir kalenin kuzey batısına doğru blok apartmanlar olarak genişlemiş. Otogar şehrin doğusunda olup, kalenin kuzey yamacından yeni şehrin ortasından geçen şehirler arası yoldan giderek varılıyor. Buradan eski şehrin ortasına gitmek için minibüs ile tekrar ayni yoldan şehrin batısına giderek 1.Caddeye girmeniz gerekiyor. Çarşı ve diğer görüp gezilecek alışveriş yapılacak yerler sağlı sollu bu cadde üzerinde. Kalenin güney eteklerinde eski şehrin ortasından dar bir yol batıdan doğuya uzanıyor. Buna 1..Cadde diyorlar. Kalenin kuzey eteklerinde yerleşim yok. 2. Cadde de eski şehrin yani kalenin güney eteklerinden çift yollu olarak doğu batı arasında uzanıyor. Biz de öyle yaptık internetten bulduğumuz Kervansaray Oteli 1. Caddenin neredeyse sonunda idi. Önünde indik Fakat oteli beğenmedik ayrıca internette verdiği paradan daha yüksek para istedi. Yürüyerek geriye doğru diğer otellere bakmaya başladık. Sonunda yolun alt tarafında yaklaşık iki kata yakın bir merdiven seviye farkı olan Merdin Butik otelde karar kıldık. Otelin girişinde mevcut dinlenme ve kahvaltı salonu odalar ise aşağı doğru bir ve ikinci katta. Odamız iki kat altta önündeki terastan Suriye`ye kadar bütün ova görülüyor. Mevsim biraz daha geç olsa nisan mayıs gibi herhalde ufka kadar uzanan ova yeşile bürünecek. Hava temiz olsa görüş mesafesi artacak belki denizi de göreceğiz !. Bununla ilgili bir anekdot anlattılar , sabah erkenden bir bayan heyecanla rehbere gelir, akşam ben yatarken karşıda deniz vardı sabah baktım yok nasıl olur deyince rehber hanfendi burada med cezir fazla olur deniz çekilmiştir der. 1. Caddenin bir tarafı merdivenlerle aşağı 2. Caddeye iniyor. Diğer tarafından merdivenlerle yukarı kaleye doğru tarihi bazı mekanlara nefesiniz yeterliyse çıkabiliyorsunuz. Arkeoloji Müzesi, İsa Bey Medresesi, Meryem Ana Kilisesi, Sabancı Mardin Kent Müzesi ve daha bir takım kilise ve medreseler bu tarafta. Ulu Cami ise yolun altında kolaylık olsun diye yapılmış herhalde önce merdivenleri iniyor sonra çıkıyorsunuz. Neyse ki inerken epey renkli bir Mahmutpaşa veya Kemeraltı havasında çarşısı var. İlk gün ancak Kasımiye Medresesini, Çarşıyı ve Ulu Camiyi gezdik. Dükkanlarda Süryani olduğunu tahmin ettiğimiz kişilerle güzel sohbetler ettik. Olmazsa olmaz tatlımızı yediğimiz İsmail`in dükkanında tüm ısrarlarımıza rağmen Yılmaz kardeşimin tatlı dilli sohbetinden olsa gerek, paramızı almadı. Sağlı sollu Şarap satılan dükkanlar ve içeride tadım salonları olan mekanlar var. İçlerini çok güzel dekore etmişler. Turizm mevsimi henüz açılmadığından içlerinde oturan yoktu bizim de vaktimiz yoktu. Kasımiye Medresesi; medresenin yapımına Artuklu Döneminde başlanmış ve Akkoyunlu Hükümdarı Cihangiroğlu Kasım Padişah döneminde 1457-1502 yıllarında tamamlanmış. Avlunun ortasında bir havuz ve buna su sağlayan kuzey cephede bir çeşmesi vardır. Çeşme insan ömrünü simgeliyor. Su, kaynağından doğuyor ve küçük havuzda çocukluk günlerini tamamlayıp daha büyük olan ikinci havuza doluyor. Oradan da mezar şeklindeki üçüncü havuza, kaçınılmaz sona akıyor. Bir başka anlatımla da hayatı simgeleyen büyük havuzdan çıkıp gidiyor. Ulu Cami Mardin camilerinin en eskisi. İlk inşası bilinmemekle birlikte 1176 tarihinde var olduğu kayıtlarda geçiyor. Minare kaidesindeki 1176 tarihli kitabeye göre, Diyarbekir Meliki 2. Kutbüddin İlgazi tarafından yaptırıldığı yazıyor. Avlu duvarındaki kitabede ise 1186 yılında Artuklular`dan Hüsameddin Yavlak Arslan`ın adı yer alıyor. 16 değişik kitabesi bulunan yapı, Artuklu ve Akkoyunlu dönemine ait izler taşıyor. Ulu Cami’nin kubbesi dıştan yivleme tekniğiyle yapılmış. Bu teknik ilk olarak bu binada kullanılmış ve sonraları Mardin’de gelenek halini almıştır ki bazı geç dönem Artuklu yapılarında karakteristiktir. 1400`de Timur istilasında zarar gören ve bir minaresi yıkılan cami Akkoyunlu ve Memlükler zamanında onarılmış. Yemekten sonra otele dönerken yolumuz üzerinde Şehidiye Camisine uğradık. 40 şehitler diye de anılan bu cami 13. Yüzyılın başlarında Artuklu Sultanı Melik Nasreddin Artuk Aslan tarafından yaptırıldığı sanılmaktadır. Onarım ve eklemelerle medresenin orijinal durumundan pek az şey kalmış olup yapının yıkılmış olan minaresi 1916/17 yıllarında Ermeni Mimar Serkis Lole tarafından eklektik bir üslupla ve iskelesiz olarak inşa edilmiş. Ertesi günkü Midyat turu için, “hgm Turizm” şirketine girdik günübirlik tur için 120 lira istediler düşünelim dedik yolun az ilerisinde “Gözal Turizm” şirketine uğradık onlar da 120 lira istediler. Kabul ettik, hem de öğleden sonra gezdiğimiz Kasımiye Medresesine uğramayıp doğrudan Deyrulzafaran Manastırına götürüyor. Mardin de geri kalan müze ve kiliseleri yarından sonra Diyarbakır`a gitmeden önce sabah gezeceğiz.