Rosaceae genel anlatım [1]
Rosaceae familyası, ülkemiz florasındaki en önemli familyalardan biri olup çok sayıda otsu veya odunsu türle temsil edilir. Bu kitap kapsamında odunsu cins ve türleri ele alınmıştır. Bu familyada yer alan bitkilerin çoğu çok yıllık, birkaç tanesi tek yıllıktır. Bazı bitkiler dikenlidir; bunlar yüzey dikeni (Rosa, Rubus) veya gövde dikeni (Prunus, Crataegus) biçimindedir. Yapraklar genellikle çok sıralı sarmal ya da almaşlı dizilmiş, nadiren karşılıklıdır; basit ya da bileşiktir. Yaprak tabanlarında genellikle kulakçık vardır, kulakçıklar yaprak sapının tabanıyla birleşmiştir. Çiçekler aktinomorf, hermafrodit nadiren monoiktir, perigin veya epigindir ve genellikle hipantiyum içerir. Çanak yapraklar 4-5 adet, serbest, bazen epikaliks bulunabilir. Taç yapraklar 4-5 adet, serbest, stamen çok sayıdadır. Karpel çok sayıda ve serbesttir. Meyve etli veya kuru aken, nuks, çekirdekli sulu (drupa) ya da folikül tipindedir. Çoğunlukla agregat meyve taşırlar. Tohumlarda endosperma yoktur, besin maddeleri kotiledonlarda toplanmıştır. Genel çiçek formülü K5 C5 A5/10/29 G(1-5-20)’ dır.
Rosaceae çok geniş bir familya olduğundan 4 alt familyaya ayrılarak incelenir:
- Spiraeoideae: Ginekeum apokarp, karpel sayısı 5, meyve agregat, her bir ovaryumdan folikül tipi meyve gelişir. Çiçek formülü: K5 C5 A∞ G2-5; Örnek: Spiraea
- Rosoideae: Ginekeum apokarp, karpel çok sayıda, meyve agregat, nuks veya drupa. Çiçek formülü: K5 C5 A~ G~ Örnek: Rosa canina, Rubus idaeus, Fragaria vesca
- Pomoideae: Ginekeum sinkarp, ovaryum 2-5 karpelden oluşur, reseptakulumun içine gömülü, reseptakulum etlenmiş, meyve drupa. Çiçek formülü: K5 C5 A~ G(2-5) Örnek: Crataegus monogyna, Mespilus germanica
- Prunoideae: Ginekeum sinkarp, ovaryum 1 tane, tek karpelli, reseptakulumun tabanında serbest. Reseptakulum yassı veya çukur, meyve drupa. Çiçek formülü: K5 C5 A~ G1 (Örnek: Prunus laurocerasus, Prunus amygdalus)
