floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Berberis taksonları
Tüm bölgeler


Istranca BölümüÇatalca-Kocaeli BölümüErgene BölümüGüney Marmara BölümüBatı Karadeniz BölümüOrta Karadeniz BölümüDoğu Karadeniz BölümüAsıl Ege Bölümüİç Batı AnadoluYukarı Sakarya BölümüOrta Kızılırmak BölümüYukarı Kızılırmak BölümüKonya BölümüYukarı Fırat BölümüErzurum - Kars BölümüYukarı Murat-Van BölümüHakkari BölümüAntalya BölümüAdana BölümüOrta Fırat BölümüDicle Bölümü
Familya: Berberidaceae
Cins adı: Berberis
Türkiye´de toplam 4 tür doğal yayılış göstermektedir. Toplam 3 egzotik/kültür türü gözlemi bildirilmiştir. Turuncu noktalar gözlem konumlarıdır.
Sarı boya çalısı
Berberis aquifolium
Egzotik
Karamuk
Berberis crataegina
Dikenüzümü
Berberis cretica
Sarıçalı
Berberis integerrima
Bodur sarı boya çalısı
Berberis repens
Egzotik
Siyah Meyveli Kadıntuzluğu
Berberis veitchii
Egzotik
Kızılkaramuk
Berberis vulgaris

Genel Anlatım [1]

Herdemyeşil veya yaprağını döken dikenli çalılardır. Kabuklarının iç kısmı ve odunlarında “berberin” maddesi bulunduğundan açık sarı renklidirler. Bu cinsin karakteristiği uzun ve kısa sürgünlerindedir. Uzun sürgünler çalıların boylanmasını (habitusunu) sağlar, üzerinde sarmal dizilmiş 1-3(-7) parçalı yaprak dikenleri (yapraktan değişmiş) yer alır. Her bir yaprak dikeni koltuğunda ise kısa sürgünler gelişir, 1 veya çok sayıda tam kenarlı veya dikenli-dişli yaprakları, rozet halinde taşırlar. Çiçekleri sarı renklidir, kısa sürgünler üzerinde aşağıya doğru sarkan salkım, şemsiye veya demet halinde kurul oluştururlar veya nadiren tek olarak bulunurlar. Her bir çiçekte 6 tepal, 6 nektar, 6 stamen ve 1 pistil yer almıştır. Erkek organlar “tigmonastik” (dokunmaya duyarlı) olup, dokunulduğunda ortaya doğru hareket eder, böylece çiçeğe konmuş bulunan böceğin kafasına çiçek-tozlarını boşaltır. Meyve uzunca yumurta biçimindedir. Önceleri yeşil, olgunlaşınca türe göre kırmızı, sarı veya siyah bir renk alır; tadı hafif ekşidir, bileşiminde şeker, elma asidi, pektin ve C vitamini vardır. Güzel renkli şurup ve reçeller yapılır. İştah açıcıdır. Odunundan elde edilen sarı boya deri, yün ve pamuk boyası olarak kullanılır. Sarı renkli çiçekleri, sonbaharda kızaran yaprakları, kırmızı veya siyah renkli güzel meyvelerinden dolayı süs bitkisi olarak kültüre alınmış çok sayıda bahçe formları vardır.

Teşhis Anahtarı

Karamuk çalılarından dört tür, ülkemizde doğal yetişir: B. vulgaris, B. integerrima, B.crataegiana, B. cretica. Bu türlere ait ait tanı anahtarı aşağıda verilmiştir.

1. Çiçekleri taşıyan genç sürgünler soluk sarımsı veya gri renkte; daha yaşlıca sürgünler siyah lentiselli ve genellikle donuk ...Berberis vulgaris

1. Çiçekleri taşıyan genç sürgünler parlak portakal-kahverenginde veya koyu morumsu kırmızımsı kahverenginde; sürgün üzerinde siyah lentiseller yok ve sürgünler az çok parlak

2. Dikenler yapraklardan uzun; çiçek kurulları 4-10 çiçekli salkım ...Berberis cretica

2. Dikenler yapraklardan kısa; çiçek kurulları 6-18 çiçekli salkım

3. En genç çiçekli sürgünler koyu morumsu kahverenginde; olgun meyve siyah renkli; yaprakların boyu genişliğinin en az 3 katı kadar ...Berberis crataegina

3. En genç çiçekli sürgünler soluk portakal kırmızısı kahverenginde; olgun meyve kırmızı renkte; yaprakların boyu genellikle genişliğinin üç katından daha kısa ...Berberis integerrima


1) Akkemik, Ü. (Ed). 2018. Türkiye’nin Doğal-Egzotik Ağaç ve Çalıları. Orman Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara. 684 s.
2) Türkiye'de tespit edilen türler listesi için BizimBitkiler.org.tr veritabanından yararlanılmıştır (Güner,A., Aslan,S., Ekim,T., Vural,M., Babaç,M.T., (edlr.), (2012). Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını. İstanbul.).