florꜳnatolica | Flora Anatolica, Türkiye Bitki Atlası

Seyrek / Mengen / Bolu - Ağustos 2021 © Serdar Ölez

Gözlem bildir

Yerfıtıkotu

Rosaceae / Agrimonia / Agrimonia repens

Yerfıtıkotu (Agrimonia repens) Gülgiller (Rosaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Güney Marmara, Batı Karadeniz, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 700-2130 m yüksekikler arasında; batak ve sulak topraklarda ve dere boylarında yetişir.

Türkiye genelinde Yerfıtıkotu olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde yer fıtıkotu olarak bilinir. Bilimsel olarak Agrimonia repens L. şeklinde tanımlanır. Agremonia gözdeki katarakt anlamına gelen Eski Yunanca argemos kelimesinden türetildiği sanılmaktadır; bitkinin bu göz rahatsızlığı için (doğrulanamamış) iyileştirici özelliklerine atıfta bulunur. Repens kelimesi Latincede ΄sürünen, sarılan, yavaş yavaş ilerleyen΄ anlamına gelir; büyüme / gelişme alışkanlığına atıfta bulunur. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji

20-120 cm boylanabilen, çok yıllık, otsu bir bitkidir. Gövdeler dik gelişir; A.eupatoria türüne göre gövde çok daha tüylü ve kalındır. Dip yapraklar sıklıkla rozet dizilimlidir. Yapraklar tüysü birleşik formdadır ve 8-25 cm uzunluktadır. Yaprakçıklar 4-13 çifttir ve birbirlerinden farklı morfolojik özellikler gösterebilir; testere veya küt dişli kenarlıdır; alt tarafı salgılı tüylüdür. Çiçeklenme Mayıs-Eylül ayları arasında gerçekleşir; çiçek kurulları 10-35 cm uzunlukta, seyrek veya çok çiçekli başakvari salkım formundadır; çiçek sapı 5-10 mm uzunluktadır; çiçekler kurula dik gelişir; çanak yapraklar yumurtamsı formda, 3 damarlı, 5-7 mm boyda ve salgılı tüylüdür; taç yapraklar sarı renkte ve 3-6 mm uzunluktadır; gelişkin hipantiyum silindriktir ve 10-12 x 12-14 mm boyutlardadır, dip kısmı tüylü ve derin kanallıdır. Hipantiyum üzerindeki sert kıllardan içte kalanlar dik, dışta kalanlar mutlaka geriye bükülmüş durumdadır.

Gözlemler

Türkiye´de doğal yayılan Agrimonia türleri: A.eupatoria, A.repens

Kaynaklar

Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Kısım çevirisi: Ölez S., 2021)
Leo.org Forums. (2021). https://dict.leo.org/forum/viewWrongentry.php?idForum=6&idThread=1342696&lp=ende&lang=en
Repens. (2021). Wiktionary, the free dictionary. https://en.wiktionary.org/wiki/repens
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)

Manifesto: Tamamen amatör bir grup tarafından hazırlanan bu sayfalar mekanlar, rotalar ve canlılar hakkında genel bilgiler vererek, insanların doğa sevgisi ve onu koruma ve araştırma isteğini arttırmayı hedefler.
floranatolica.com web sitesi GezenAdam tarafından şekillendirilmiştir; bu sayfalarda yayınlanan içeriklere katkıda bulunmak veya değiştirmemiz gerektiğini düşündüğünüz kısımları bildirmek için bize admin@floranatolica.com adresinden ulaşabilirsiniz.
Yasal Uyarı: Bu sayfa Creative Commons Atıf CC-BY-SA 4.0 Uluslararası Lisansı ile korunmaktadır; uygun atıf ve bağlantı vermek kaydı ile bu sayfada yayınlanan görsel ve metinleri her ortam veya formatta kopyalayabilir ve yeniden dağıtabilirsiniz; bu sayfaya atıf yapmak için MLA, CMOS, APA, ASA, MHRA,... kalıplarından yararlanabilirsiniz. Bu sayfada yayınlanan fotoğraf ve metinlerin tüm sorumluluğu paylaşımı yapan editöre aittir. Editör bu fotograf veya metinleri floranatolica.com web sitesinde yayınlayarak, kendi adı ve bu sayfa bağlantısı verilmesi kaydı ile bunların her ortam veya formatta kopyalanabilir ve yeniden dağıtilabilir olmasına izin verdiğini kabul etmektedir. Editör kendisine ait olmayan ve telif hakkı içeren veya T.C. yasalarına uygunsuz paylaşımlar yapamaz. Florꜳnatolica şikayet postası almadığı sürece bu paylaşımları yayında tutar ve içerik sorumluluğunu kabul etmez. Bu paylaşımların içeriği ile ilgili uygunsuz bir durum olduğunu düşünüyorsanız lütfen admin@floranatolica.com adresine bildiriniz. Bildiriminiz en kısa sürede değerlendirilip size bilgi verilecektir.
Çerez Politikası ve Aydınlatma Metni: 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca, kişisel verileriniz; veri sorumlusu olarak Florꜳnatolica web sitesi tarafından KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen kapsamda işlenebilecektir. KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen haklarınıza ilişkin taleplerinizi, Veri Sorumlusuna Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ uyarınca hazırlayarak admin@floranatolica.com eposta adresinden iletebilirsiniz.
Reklam Politikası: Bu sayfada yayınlanan reklamlar GoogleAdsense tarafından seçilmekte ve yerleştirilmektedir. Uygunsuz içerikte olduğunu düşündüğünüz reklamları bildiriniz.