floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Fumaria officinalis
 
Hürriyet / Erzin / Hatay - Mart 2022 © Serdar Ölez
Fumaria officinalisFumaria officinalisFumaria officinalisFumaria officinalisFumaria officinalis
Gözlem bildir
Şahtere
Papaveraceae / Fumaria / Fumaria officinalis
Şahtere (Fumaria officinalis) Haşhaşgiller (Papaveraceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Çatalca-Kocaeli, Ergene, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, Yukarı Sakarya, Yukarı Kızılırmak, Erzurum-Kars, Antalya, Adana, Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir.

Türkiye genelinde şahtere olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde yersofrası veya kayıp şahtere olarak bilinir. Bilimsel olarak Fumaria officinalis L. şeklinde tanımlanır. Fumaria cins adı Latincede `duman´ anlamına gelen fumus kelimesinden türetilmiştir; muhtemelen bazı türlerinin kök kokusuna işaret etmektedir. Officinalis Latincede `bir manastırda sağaltıcı bitkilerin ve diğer ihtiyaç maddelerinin tutulduğu yerde olan, yere ait olan` anlamına gelir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.
Morfoloji

50 cm kadar boylanabilen, gürbüz gelişen, tek yıllık, otsu bir türdür. Çiçeklenme nisan-mayıs aylarında gerçekleşir. Çiçek kurulu 20-40-çiçekli ve yoğundur. Brakte şeritsi-mızraksı formdadır ve meyve sapından daha kısadır. Çanak yapraklar mızraksı formda, taç yaprakların üçte biri boyda ve 0.5-1 mm genişliktedir, taban kısmı düzensiz olarak dişlidir. Taç 7-8 mm boyda ve pembe renktedir; mahmuz 1.4-1.5 mm uzunlukta ve kıvrımlıdır. Meyve 2-2.5 mm uzunlukta ve geniş düz tepe kısmı 2 belirgin çukurludur.



Gözlemler
Oltan / Ayaş / Ankara
Mayıs 2023 ©Serdar Ölez
Hürriyet / Erzin / Hatay
Mart 2022 ©Serdar Ölez
Diğer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan F. officinalis taksonları: Fumaria officinalis subsp. cilicica, Fumaria officinalis subsp. officinalis, Fumaria officinalis subsp. wirtgenii
Türkiye´de doğal yayılan Fumaria türleri: F.asepala, F.capreolata, F.densiflora, F.gaillardotii, F.judaica, F.kralikii, F.macrocarpa, F.officinalis, F.parviflora, F.petteri, F.rostellata, F.schleicheri, F.vaillantii




Kaynaklar
  1. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  2. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  3. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  4. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)