floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Cotoneaster nummularius
 
Derindere / Pülümür / Tunceli - Haziran 2022 © Serdar Ölez
Cotoneaster nummulariusCotoneaster nummularius
Gözlem bildir
Dağmuşmulası
Rosaceae / Cotoneaster / Cotoneaster nummularius
Dağmuşmulası (Cotoneaster nummularius) Gülgiller (Rosaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Antalya, Adana, Orta Fırat alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 800-2300 m yükseklikler arasında; kireçtaşı taşlık yamaçlarda, gölgeli toprak yığınlarında; bozkırlarda ve açık çalılıklar ve küçük ağaçlar arasında gözlenebilir.

Bilimsel olarak Cotoneaster nummularius Fisch. & C.A.Mey. şeklinde tanımlanır. Cotoneaster Latincede `ayva ağacı` anlamına gelen cotōneum kelimesinden türetilmiştir. Kısaltmalar arasında yer alan & işareti, bu bilim insanlarının bitki hakkındaki makaleyi birlikte yayınladılarını belirtir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Fisch. kısaltması bilim insanı Friedrich Ernst Ludwig von (Fedor Bogdanovic) Fischer (1782-1854) için kullanılmıştır. C.A.Mey. kısaltması bilim insanı Carl Anton von Meyer (1795-1855) için kullanılmıştır; Meyer bir Alman (daha sonra Rus vatandaşı olmuştur) botanikçi ve kaşiftir.
Morfoloji

Yaklaşık 2.5 m boylanabilen, bazen alçak ve yayılı gelişen, bir çalı türüdür. Yapraklar genişçe eliptik veya daire şeklinde ve 4 x 3.5 cm´ye kadar büyüklüktedir; kısa sürgünlerde dikensi uçludur, bazen çentikli olabilir; uzun sürgünlerde keskin uçludur; üst yüzeyler gençken seyrek tüylüdür sonraları tüysüzleşir; alt yüzeyler grimsi-kaba tüylü veya nadiren tüysüzdür; sap 2-3 mm uzunluktadır, uzun sürgünlerde bazen daha fazladır. Çiçeklenme nisan- haziran ayları arasında gerçekleşir; çiçek durumu sık ve 3-7 çiçeklidir. Taç yapraklar beyaz ve yayılıdır. Çiçek sapı, çiçek tablası ve çanak yapraklar beyaz-kaba tüylüdür. Meyve kırmızı, kıvrımlı veya küremsi formda ve 6-8 mm çaptadır; gençken havlı, olgunlukta tüysüzdür; sert kabuklu çekirdek 2 adettir.



Gözlemler
Derindere / Pülümür / Tunceli
Haziran 2022 ©Serdar Ölez
Diğer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Cotoneaster türleri: C.integerrimus, C.melanocarpus, C.meyeri, C.morulus, C.multiflorus, C.nummularius, C.tomentosus, C.transcaucasicus
Gözlem bildirilen diğer Cotoneaster türleri: C.franchetii, C.horizontalis




Kaynaklar
  1. Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Kısım çevirisi: Ölez S., 2023)
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)