floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Convolvulus calvertii
 
Ardıçlı / Pülümür / Tunceli - Haziran 2022 © Ahmet Demirtaş
Convolvulus calvertiiConvolvulus calvertiiConvolvulus calvertiiConvolvulus calvertiiConvolvulus calvertiiConvolvulus calvertiiphotos
Gözlem bildir
Hamıza
Convolvulaceae / Convolvulus / Convolvulus calvertii
mapmapmapmapmap
Hamıza (Convolvulus calvertii) Tarlasarmaşığıgiller (Convolvulaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Doğu Karadeniz, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir.

Bilimsel olarak Convolvulus calvertii Boiss. şeklinde tanımlanır.

Convolvulus etimolojisi

Convolvulus cins adı Latincede `sicim yapmak` anlamına gelen convolvere kelimesinden türetilmiştir; muhtemelen cinsin bazı türlerinin diğer bitki ve nesnelere dolanarak büyümesini işaret etmektedir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Boiss. kısaltması bilim insanı Pierre Edmond Boissier (1810-1885) için kullanılmıştır; Boissier İsviçreli botanikçi, kâşif ve matematikçidir; Türkiye´den ve birçok başka ülkeden ve bölgeden bitki örnekleri toplamıştır; çok sayıda bitki cinsini ilk defa Boissier tanımlamıştır.

Morfoloji


3–20 cm boylanabilen, odunsu-tabanlı, çok yıllık bir türdür. Gövde genellikle yere yayılı veya neredeyse yere yayılı gelişir, nadiren diktir; tabandan dallanmıştır; basık ipeksi tüylü ve uzun-yayılı tüylüdür. Yapraklar mızraksı formda, 10–35 × 2–5 mm boyutlarda, keskin uçlu ve sapsızdır; tabanda incelir; basık ipeksi tüylü ve uzun-yayılı tüylüdür; alt yapraklar üçgen biçimli, 5–25 × 2.5–5 mm boyutlardadır, derimsi dokudadır, uç kısımları ipeksi tüylü, tabana doğru seyrek tüylü veya tüysüzdür. Çiçek durumu 3–9 çiçekli terminal talkım (cymes) ) ve yaprak koltuğunda tek çiçeklidir; çiçek kümesi sapı yok veya 6 mm´ye kadar uzundur; çiçek sapı 1–4 mm uzunluktadır. Brakte şeritsi formda ve 10–15 × 1–2 mm boyutlardadır, tüy örtüsü yapraklara benzer. Brakteol şeritsi formda ve 3–5 × 0.2–0.5 mm boyutlardadır, çiçek sapından uzuncadır, tüy örtüsü yapraklara benzer. Çanak yapraklar yumurtamsı formda uzun-sivri uçludur, yüzey uzun-yayılı tüylüdür, çiçeklenme ve meyvelenme döneminde gövdeye diktir; dışta kalan çanak yapraklar 7.5–8.5 × 3.5–4.5 mm boyutlardadır; orta çanak yapraklar 6.5–7.5 × 3–4 mm boyutlardadır; içte kalan çanak yapraklar 6.5–7.5 × 2.5–3.5 mm boyutlardadır; orta çanak yaprakların bir yarısı ve içte kalan çanak yaprakların tamamı kenarlara doğru zarsıdır, zarsı kısım tüysüzdür. Taç beyaz veya soluk pembe renkte ve 10–20 mm uzunluktadır, meyvelenme sırasında da kalıcıdır; yoğun tüylüdür; taç yaprakların uç kısmı tüysüzdür. sapçıklar tam kenarlı ve 6–8 mm uzunluktadır. Başçık 2mm uzunlukta, oksudur ve uç kısmı girintilidir. Ovaryum yumurtamsı formda ve 1.5–2 × 1–1.5 mm boyutlardadır, yoğun-ülgerlidir. Boyuncuk 2.5–3 mm uzunlukta ve ülgerlidir . Tepecik 5–5.5 mm ve boyuncuğun yaklaşık 2katı uzunluktadır. Kapsül yumurtamsı-genişçe yumurtamsı formda ve çanaktan daha kısadır, 4.5–5.5 × 4–5 mm boyutlardadır, uca doğru ülgerlidir, 2 bölümlü, 2–3 tohumludur. Tohumlar yumurtamsı-eliptic formda ve 3.5–4.5 × 1.7–2 . 5 mm boyutlardadır, yüzeyler kadifemsi tüylü-ipeksi tüylüdür.



listMaplistPiclist

Gözlemler


Convolvulus calvertiiDağyolu / Pülümür / Tunceli
Haziran 2023 ©Serdar Ölez
Convolvulus calvertiiArdıçlı / Pülümür / Tunceli
Haziran 2022 ©Ahmet Demirtaş
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Convolvulus türleri: C.althaeoides, C.arvensis, C.assyricus, C.aucheri, C.betonicifolius, C.calvertii, C.cantabrica, C.carduchorum, C.cassius, C.cataonicus, C.chondrilloides, C.coelesyriacus, C.compactus, C.dorycnium, C.elegantissimus, C.galaticus, C.germaniciae, C.holosericeus, C.lanatus, C.libanoticus, C.lineatus, C.longipedicellatus, C.oleifolius, C.pentapetaloides, C.persicus, C.phrygius, C.pilosellifolius, C.pseudoscammonia, C.reticulatus, C.scammonia, C.siculus, C.stachydifolius, C.tricolor, C.×




Kaynaklar
  1. Aykurt, Candan & Sümbül, Hüseyin. (2018). Taxonomic revision of the genus Convolvulus L. (Convolvulaceae) in Turkey.
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)