floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Orchis tridentata
 
Bu tür için henüz fotoğraf bulunmamaktadır
Gözlem bildir
Katranalacası
Orchidaceae / Orchis / Orchis tridentata
mapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmap
Katranalacası (Orchis tridentata) Salepgiller (Orchidaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Konya, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Antalya, Adana, Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Deniz seviyesi ile 1600 m yükseltiler arasında; çayırlık alanlar, makilikler ve çalılıklarda gözlemlenebilir.
Sinonim: Neotinea tridentata (Scop.) R.M.Bateman, Pridgeon & M.W.Chase

Orchis tridentata Türkçede Katranalacası olarak adlandırılır. Bilimsel olarak Orchis tridentata Scop. şeklinde tanımlanır.

Scop. etimolojisi

Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Scop. kısaltması bilim insanı Joannes Antonius Scopoli (1723-1788) için kullanılmıştır; Scopoli Avusturyalı hekim ve doğa bilimcidir; Avusturya İmparatorluğunun Linnaeus´u olarak anılır.

Morfoloji


15-45 cm boylanabilir. Yapraklar 3-4 adet, yumurtamsı yeya mızraksı formda, tabana yakın ve sapta sapı kavrar şekilde yukarıdadır. Çiçek durumu küremsi veya yumurtamsı başak biçimli, ± yoğun çiçeklidir; çiçekler gül rengidir. Çanak içbüküm, sivri uçlu ve koyu kırmızı damarlıdır. Dudak beyazımsı-gül rengidir ve üstlerde daha koyu eflatun noktalar bulunur, kabarcıklı ve 3 lobludur; yanal loblar öne doğru oraksı uzanmıştır, tepesi kesik ve dişlidir; orta lob yanal loblardan uzundur, kamamsı, sığ kertikli veya küçük dişli lobcuklara dönüşen şekilde iki çıkıntılıdır, bazen çıkıntılar arasında küçük bir diş olabilir. Mahmuz silindiriktir, ovaryumdan kısadır.



listMaplistPiclist

Gözlemler


Orchis tridentataAnkara
Aralık 2015 ©İsmail Eker vd.
Orchis tridentataAmasra / Bartın
Aralık 2018 ©Bilge Tunçkol ve ark.
Orchis tridentataKüre / Kastamonu
Ekim 2022 ©Bilge Tunçkol ve ark.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Orchis türleri: O.anatolica, O.anthropophora, O.collina, O.coriophora, O.gennarii, O.italica, O.lactea, O.laxiflora, O.mascula, O.militaris, O.morio, O.pallens, O.palustris, O.papilionacea, O.pauciflora, O.provincialis, O.punctulata, O.purpurea, O.quadripunctata, O.sancta, O.sezikiana, O.simia, O.spitzelii, O.tridentata, O.ustulata




Kaynaklar
  1. Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Kısım çevirisi: Ölez S., 2023)
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)