Karabaş (Lavandulastoechas) Ballıbabagiller (Lamiaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Güney Marmara, Asıl Ege, Antalya, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Deniz seviyesi ile 700 m yükseklikler arasında; kızılçam orman açıklıkları, makilikler, friganalar, taşlık kireçtaşı ve granit yamaçlar, ve kumluk alanlarda gelişim gösterirler.
Türkçe literatürde genellikle Karabaş olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde keşişotu, karababa, yalancı lavanta veya gargan olarak bilinir. Bilimsel olarak Lavandulastoechas L. şeklinde tanımlanır.
Lavandula etimolojisi
Lavandula cins adının Latincede `yıkama` anlamına gelen lavare kelimesinden türetildiği sanılmaktadır; bu cins bitki özlerinin suya katılarak giysilerin yıkanmasında kullanıldığı bilinmektedir.
stoechas etimolojisi
Stoechas Yunancada`sıralı, sıralar halinde` anlamına gelen stoichas kelimesinden türetilmiştir; çiçek kurulunda çiçeklerinin sıralar halinde geliştiğine işaret eder. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.
Morfoloji
Lavanta ailesinden, 45 cm veya daha yüksek boyda, kaba tüylü, kuvvetli kokulu, çalımsı, çok yıllık bir bitkidir. Üst yapraklar mızraksı, eliptik, 14-40 x 1-5 mm, hafifçe kıvrık; her bir yaprak koltuğunda çok sayıda daha küçük, birbirine paralel, yukarı yönelik, kıvrık yapraklıdır. Çiçeklenme Mart-Haziran arasında; çiçek durumu başak, 1.5-4.5 cm, dikdörtgenimsi-yumurtamsı, saplı, kesintisiz yoğun çiçekli; üreyimsiz brakte eflatun veya beyaz, 7-30 x 2-8 mm, ters yumurtamsı-dikdörtgenimsi; üreyimli brakte, 4-7 x 3-8 mm, eşkenar dörtgen biçimli veya kalpsi, kaba tüylü; çiçekler halka dizilimli, her halkada 6-10 çiçekli; çanak 4-6 mm, 13 damarlı, üst diş kürek şekilli veya enine dikdörtgenimsi, tam kenarlı veya hafifçe loblu, çıkıntı 0.5-1 x 1-2 mm; taç siyahımsı-eflatun renkte ve 5-8.5 mm`dir.
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)