Allium neapolitanum

Hızırşah / Datça / Muğla - Mart 2015 © Serdar Ölez

Gözlem bildir

Yabani sarımsak

Amaryllidaceae / Allium / Allium neapolitanum

Sarmısakçiçeği (Allium neapolitanum) Nergisgiller (Amaryllidaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Çatalca-Kocaeli, Antalya, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Deniz seviyesi ile 1035 m yükseklikler arasında; makilikler, friganalar, taşlık alanlar, toprak yığınları, dereler, molozlarda, sıklıkla gölgeli alanlarda gelişim gösterirler.

Türkçe literatürde genellikle Sarmısakçiçeği olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde osuruk çiçeği, sığır körmeni veya kokar ot olarak bilinir. Bilimsel olarak Allium neapolitanum Cyr. şeklinde tanımlanır. Allium Latincede sarımsak anlamına gelir. Neapoitanum Latincede `Napoliden gelen, Napoliten` anlamına gelen neapolitanus kelimesinden türetilmiştir.

Morfoloji

20-50 cm boylanabilen, soğanlı bir bitkidir. Çiçek soğanı küremsi, 1-2 cm çapta; dışta kalan tabakalar zarsı veya kabuksudur. Gövde yapraksız, dik ve üçgen kesitlidir. Yapraklar genellikle 2 adet, genişçe şeritsi, 0.5-2 cm genişlikte, kenarlar dışbükey, yaprak sapına doğru iç bükey, sivri uçlu, altta omurgalı, tüysüz ve sıklıkla kenarları az pürüzlüdür. Çiçeklenme Mart-Mayıs ayları arasında; sıpata tek kanatlı, yumurtamsı, sivri uçlu, çiçek sapından kısa; çiçek durumu şemsiye tepeye doğru incelen veya yarım küresel, 5-8 cm çapta, çok çiçekli, tomurcuk zamanı sarkık; çiçek sapı 1.5-3.5 cm; çiçek zarfı (çanak+taç) yaygın; loblar beyaz, genişçe eliptik-yumurtamsı, 7-12 mm, küt uçlu; sapçıklar gömülü, lobların yarısı boydadır. Meyve kapsül, 5 mm çaptadır.

listMap

Gözlemler

Ildır / Çeşme / İzmir
Nisan 2024 ©Serdar Ölez Allium neapolitanum

Balıklıova / Karaburun / İzmir
Nisan 2024 ©Serdar Ölez Allium neapolitanum

Samandağ / Hatay
Mart 2022 ©Serdar Ölez Allium neapolitanum

Türkiye´de doğal yayılan diğer Allium türleri: A.affine, A.akaka, A.aksekiense, A.albotunicatum, A.alpinarii, A.amethystinum, A.ampeloprasum, A.anacoleum, A.anatolicum, A.antalyense, A.arlgirdense, A.armenum, A.armerioides, A.arsuzense, A.artvinense, A.aschersonianum, A.asclepiadeum, A.asperiflorum, A.atropurpureum, A.atroviolaceum, A.aucheri, A.aybukeae, A.balansae, A.bassitense, A.baytopiorum, A.bilgeae, A.bilgilii, A.bingoelense, A.bourgeaui, A.brevicaule, A.callidictyon, A.callimischon, A.calocephalum, A.calyptratum, A.cappadocicum, A.cardiostemon, A.carinatum, A.cassium, A.chloranthum, A.chrysantherum, A.circinatum, A.colchicifolium, A.commutatum, A.convallarioides, A.cristophii, A.curtum, A.cyrilli, A.czelghauricum, A.deciduum, A.decipiens, A.denudatum, A.deserti-syriaci, A.dictyoprasum, A.djimilense, A.dodecanesii, A.efeae, A.eginense, A.ekeri, A.ekimianum, A.eldivanense, A.elmaliense, A.enginii, A.ertugrulii, A.erubescens, A.erzincanicum, A.fethiyense, A.flavum, A.frigidum, A.fuscoviolaceum, A.fuscum, A.gabardaghense, A.gayi, A.gemiciana, A.giganteum, A.glumaceum, A.goekyigitii, A.gorumsense, A.gramineum, A.guttatum, A.hamrinense, A.hirtovaginatum, A.hirtovaginum, A.hoshabicum, A.huber-morathii, A.hymenorrhizum, A.ilgazense, A.isauricum, A.istanbulense, A.jubatum, A.junceum, A.kandemirii, A.karacae, A.karamanoglui, A.karyeteini, A.kastambulense, A.kayae, A.kharputense, A.koenigianum, A.kossoricum, A.koyuncui, A.kunthianum, A.kurtzianum, A.lazikkiyense, A.liliputianum, A.longicuspis, A.longisepalum, A.longispathum, A.lycaonicum, A.macrochaetum, A.maraschicum, A.microspathum, A.moschatum, A.multibulbosum, A.myrianthum, A.nabelekii, A.neapolitanum, A.nemrutdaghense, A.nevsehirense, A.nigrum, A.noeanum, A.olivieri, A.oltense, A.olympicum, A.opacum, A.oreophilum, A.orientale, A.pallens, A.paniculatum, A.peroninianum, A.perpendiculum, A.pervariensis, A.phanerantherum, A.phrygium, A.pictistamineum, A.ponticum, A.proponticum, A.pseudoalbidum, A.pseudoampeloprasum, A.pseudoflavum, A.purpureoviride, A.pustulosum, A.retrorsum, A.reuterianum, A.rhetoreanum, A.rhodopeum, A.robertianum, A.rollovii, A.roseum, A.rotundum, A.rubellum, A.rumelicum, A.rupestre, A.rupicola, A.sandrasicum, A.scabriflorum, A.scabriscapum, A.schergianum, A.schoenoprasum, A.schubertii, A.scorodoprasum, A.serpentinicum, A.shatakiense, A.shirnakiense, A.sibthorpianum, A.siculum, A.sieheanum, A.sindjarense, A.sintenisii, A.sipyleum, A.sivasicum, A.sosnowskyanum, A.sphaerocephalon, A.stamineum, A.staticiforme, A.stearnianum, A.stenopetalum, A.stipitatum, A.stylosum, A.subakaka, A.subhirsutum, A.szovitsii, A.tauricola, A.tchihatschewii, A.trachycoleum, A.trifoliatum, A.tripedale, A.triquetrum, A.tubergenii, A.tuncelianum, A.turcicum, A.undulatipetalum, A.urusakiorum, A.variegatum, A.vineale, A.wendelboanum, A.wiedemannianum, A.woronowii, A.yilandaghense, A.zebdanense
Gözlem bildirilen diğer Allium türleri: A.sativum

Kaynaklar

NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)

Manifesto: Floranatolica sayfaları amatör bir grup tarafından derlenir hazırlanır; mekânlar, rotalar ve canlılar hakkında genel bilgiler vererek, insanların doğa sevgisi ve onu koruma ve araştırma isteğini arttırmayı hedefler. Floranatolica, bitki gözlemlerini kaydedip organize edebileceğiniz ve diğer gözlemciler ve araştırmacılar ile paylaşabileceğiniz bir platform sağlar. Floranatolica ayrıca gezip gördüğünüz yerlerin parkur, yorum ve gözlemlerini paylaşabileceğiniz bir platformdur. Dileyen herkes Floranatolica'ya gönüllü katkı sağlayabilir. Floranatolica tüm doga yürüyüşçülerini, bitki gözlemcilerini, mantar toplayıcılarını, orman ve park korucularını, ekolojistleri ve doğa tutkunlarını bu amaçla yurttaş bilgin olmaya davet eder; ayrıca tüm bilim insanlarını da gözlemlerini erişilebilir ve sistematik platformlarda paylaşmaya davet eder. Floranatolica biyo-coğrafyamızda tanımlanabilen/keşfedilen tüm verilerin toplumun ortak değeri olduğuna, bu değerin tanınması ve anlaşılması ile onu koruma isteğinin belirgin olarak artacağına inanır. floranatolica.com web sitesi GezenAdam tarafından şekillendirilmiştir; bu sayfalarda yayınlanan içeriklere katkıda bulunmak veya değiştirmemiz gerektiğini düşündüğünüz kısımları bildirmek için bize admin@floranatolica.com adresinden ulaşabilirsiniz. Yasal Uyarı: Bu sayfa Creative Commons Atıf CC-BY-SA 4.0 Uluslararası Lisansı ile yayınlanmaktadır; uygun atıf ve bağlantı vermek kaydı ile bu sayfada yayınlanan görsel ve metinleri her ortam veya formatta kopyalayabilir ve yeniden dağıtabilirsiniz; bu sayfaya atıf yapmak için MLA, CMOS, APA, ASA, MHRA,... kalıplarından yararlanabilirsiniz. Bu sayfada yayınlanan fotoğraf ve metinlerin tüm sorumluluğu paylaşımı yapan editöre aittir. Editör bu fotograf veya metinleri floranatolica.com web sitesinde yayınlayarak, kendi adı ve bu sayfa bağlantısı verilmesi kaydı ile bunların her ortam veya formatta kopyalanabilir ve yeniden dağıtilabilir olmasına izin verdiğini kabul etmektedir. Editör kendisine ait olmayan ve telif hakkı içeren veya T.C. yasalarına uygunsuz paylaşımlar yapamaz. Florꜳnatolica şikayet postası almadığı sürece bu paylaşımları yayında tutar ve içerik sorumluluğunu kabul etmez. Bu paylaşımların içeriği ile ilgili uygunsuz bir durum olduğunu düşünüyorsanız lütfen admin@floranatolica.com adresine bildiriniz. Bildiriminiz en kısa sürede değerlendirilip size bilgi verilecektir. Çerez Politikası ve Aydınlatma Metni: 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca, kişisel verileriniz; veri sorumlusu olarak Florꜳnatolica web sitesi tarafından KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen kapsamda işlenebilecektir. KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen haklarınıza ilişkin taleplerinizi, Veri Sorumlusuna Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ uyarınca hazırlayarak admin@floranatolica.com eposta adresinden iletebilirsiniz. Reklam Politikası: Bu sayfada yayınlanan reklamlar GoogleAdsense tarafından seçilmekte ve yerleştirilmektedir. Uygunsuz içerikte olduğunu düşündüğünüz reklamları bildiriniz.

Allium etimolojisi

neapolitanum etimolojisi

Morfoloji

Gözlemler