Patpat Ağacı (Staphyleapinnata) Ağızlıkçalısıgiller (Staphyleaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir.
Türkçe literatürde genellikle Patpat Ağacı olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde patlak, patlangaç ağacı veya teşbih çalısı olarak bilinir. Bilimsel olarak Staphyleapinnata L. şeklinde tanımlanır. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.
Morfoloji
6m kadar boylanabilen, kışın yapraklarını döken, ağaç veya ağaççık formlu odunsu bir türdür. Gövde kabuğu mavimsi-esmer ve beyaz çizgilidir. Yapraklar tek tüysü bileşik; yaprakçıklar 5-7 adet, 5-8cm, yumurtamsı-eliptik formlu, sivri uçlu, kenarları ince dişlidir. Çiçeklenme Mayıs-Haziran aylarında; çiçek durumu birleşik salkım, 10-13cm boyda; çiçekler, 10mm uzunlukta, çan şeklinde, hoş kokulu; taç yapraklar 5 adet,beyaz renkte uç kısımları pembe veya kırmızımsı lekeli; taç yapraklar 5 adettir. Meyveler şişik kağıtımsı bir tohum kesesi (kapsül) fromunda, 2-3 bölmeli, 2-4cm boyda, Eylül-Kasım ayları arasında olgunlaşmaktadır. Tohumlar yenilebilir.
DÜŞÜK RİSKLİ / LEAST CONCERN Bu tür geniş yayılışlıdır ve nüfusu yüksektir. Yakın gelecekte tükenme riski bulunmamaktadır. Nesli tükenme tehlikesi altında olan türlerin kırmızı listesi Uluslararası Doğal Hayatı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından hazırlanmaktadır.
Benzer taxonlarTürkiye´de doğal yayılan diğer Staphylea türleri:S.pinnata
Kaynaklar
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)