Smyrnium rotundifolium

Saip / Karaburun / İzmir - Nisan 2024 © Serdar Ölez

Gözlem bildir

Çakalbaldıran

Apiaceae / Smyrnium / Smyrnium rotundifolium

Çakalbaldıran (Smyrnium rotundifolium) Maydanozgiller (Apiaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de sadece Asıl Ege alt bölgesinde doğal yayılış göstermektedir. Deniz seviyesinden başlayarak 600m yüksekliklere kadar doğal gelişim gösterir.

Türkçe literatürde genellikle Çakalbaldıran olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde yabani kereviz olarak bilinir. Bilimsel olarak Smyrnium rotundifolium Mill. şeklinde tanımlanır. Rotundifolium Latincede `yuvarlak, dairesel, küresel` anlamına gelen rotundus kelimesi ile `yaprak` anlamına gelen folium kelimesinin birleşiminden türetilmiştir; yuvarlak yapraklı anlamındadır. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Mill. kısaltması bilim insanı Philip Miller (1691-1771) için kullanılmıştır; Miller İskoç kökenli İngiliz botanikçidir; hayatı boyunca Chelsea Physic Garden´da bahçevan olarak çalışmıştır; 1731 yılında The Gardener´s Dictionary adlı eserini yayınlamıştır.

Morfoloji

Taşlık yerler, çalılıklar ve orman kenarlarında yetişen, 60cm`ye kadar boylanabilen, iki yıllık otsu bir bitkidir. Şubat ortalarında taşlık ve çalıların arasında kendiliğinden gelişir. Kazık köklüdür. Aynı kökten gelen birkaç dal çıkar. Taban yaprakları 2-3 parçalı, üst yapraklar basit, genişçe yumurtamsı, 6-12cm çapında, kenarları oymalı-testeremsidir. Çiçeklenme Nisan-Mayıs aylarında gerçekleşir. Çiçek sürgünleri yaprakların arasından çıkar, her dalın ucunda sarı, 7-14 ışınlı şemsiye şeklinde çiçekler açar. Çiçek kurulları şemsiye şeklinde, şemsiye dır, çiçekler sarı petallidir. Meyve yuvarlakça ve siyahtır. İnce uzun kökünün üzerindeki kahverengi kabuğu soyulup içindeki beyaz kısmı yenilebilir. Baharatlı bir tadı vardır.

listMap

Gözlemler

Saip / Karaburun / İzmir
Nisan 2024 ©Serdar Ölez Smyrnium rotundifolium

Türkiye´de doğal yayılan diğer Smyrnium türleri: S.connatum, S.cordifolium, S.creticum, S.galaticum, S.olusatrum, S.perfoliatum, S.rotundifolium

Kaynaklar

NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)

Sayfaya atıf metni: Smyrnium rotundifolium. florꜳnatolica içinde. Erişim tarihi Mayıs 9, 2025, Erişim adresi http://floranatolica.com/eukaria/gui/species.php?ID=298
Manifesto: Floranatolica sayfaları amatör bir grup tarafından derlenir hazırlanır; mekânlar, rotalar ve canlılar hakkında genel bilgiler vererek, insanların doğa sevgisi ve onu koruma ve araştırma isteğini arttırmayı hedefler. Floranatolica, bitki gözlemlerini kaydedip organize edebileceğiniz ve diğer gözlemciler ve araştırmacılar ile paylaşabileceğiniz bir platform sağlar. Floranatolica ayrıca gezip gördüğünüz yerlerin parkur, yorum ve gözlemlerini paylaşabileceğiniz bir platformdur. Dileyen herkes Floranatolica'ya gönüllü katkı sağlayabilir. Floranatolica tüm doga yürüyüşçülerini, bitki gözlemcilerini, mantar toplayıcılarını, orman ve park korucularını, ekolojistleri ve doğa tutkunlarını bu amaçla yurttaş bilgin olmaya davet eder; ayrıca tüm bilim insanlarını da gözlemlerini erişilebilir ve sistematik platformlarda paylaşmaya davet eder. Floranatolica biyo-coğrafyamızda tanımlanabilen/keşfedilen tüm verilerin toplumun ortak değeri olduğuna, bu değerin tanınması ve anlaşılması ile onu koruma isteğinin belirgin olarak artacağına inanır. floranatolica.com web sitesi GezenAdam tarafından şekillendirilmiştir; bu sayfalarda yayınlanan içeriklere katkıda bulunmak veya değiştirmemiz gerektiğini düşündüğünüz kısımları bildirmek için bize admin@floranatolica.com adresinden ulaşabilirsiniz. Yasal Uyarı: Bu sayfa Creative Commons Atıf CC-BY-SA 4.0 Uluslararası Lisansı ile yayınlanmaktadır; uygun atıf ve bağlantı vermek kaydı ile bu sayfada yayınlanan görsel ve metinleri her ortam veya formatta kopyalayabilir ve yeniden dağıtabilirsiniz; bu sayfaya atıf yapmak için MLA, CMOS, APA, ASA, MHRA,... kalıplarından yararlanabilirsiniz. Bu sayfada yayınlanan fotoğraf ve metinlerin tüm sorumluluğu paylaşımı yapan editöre aittir. Editör bu fotograf veya metinleri floranatolica.com web sitesinde yayınlayarak, kendi adı ve bu sayfa bağlantısı verilmesi kaydı ile bunların her ortam veya formatta kopyalanabilir ve yeniden dağıtilabilir olmasına izin verdiğini kabul etmektedir. Editör kendisine ait olmayan ve telif hakkı içeren veya T.C. yasalarına uygunsuz paylaşımlar yapamaz. Florꜳnatolica şikayet postası almadığı sürece bu paylaşımları yayında tutar ve içerik sorumluluğunu kabul etmez. Bu paylaşımların içeriği ile ilgili uygunsuz bir durum olduğunu düşünüyorsanız lütfen admin@floranatolica.com adresine bildiriniz. Bildiriminiz en kısa sürede değerlendirilip size bilgi verilecektir. Çerez Politikası ve Aydınlatma Metni: 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca, kişisel verileriniz; veri sorumlusu olarak Florꜳnatolica web sitesi tarafından KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen kapsamda işlenebilecektir. KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen haklarınıza ilişkin taleplerinizi, Veri Sorumlusuna Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ uyarınca hazırlayarak admin@floranatolica.com eposta adresinden iletebilirsiniz. Reklam Politikası: Bu sayfada yayınlanan reklamlar GoogleAdsense tarafından seçilmekte ve yerleştirilmektedir. Uygunsuz içerikte olduğunu düşündüğünüz reklamları bildiriniz.

rotundifolium etimolojisi

Morfoloji

Gözlemler