Viburnum opulus

Seğmenler Parkı / Ankara - Mayıs 2012 © Ahmet Demirtaş

Gözlem bildir

Gilaburu

Adoxaceae / Viburnum / Viburnum opulus

Gilaburu (Viburnum opulus) Mürvergiller (Adoxaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Doğu Karadeniz, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Konya alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 10-1450 m yükseklikler arasında; orman kenarları, sıra çalılıklar, ve benzeri yerlerde doğal gelişim gösterirler.

Türkçe literatürde genellikle Gilaburu olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde dağdığan, gilabada, gildar, giligili veya yaprak döken kartopu olarak bilinir. Bilimsel olarak Viburnum opulus L. şeklinde tanımlanır. Viburnum Latincede doğrudan Viburnum lantana türüne verilen adlandırmadır. Opulus Galcede bie cins elma ağacına verilen isim olan opolos kelimesinden türetilmiştir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji

4 m boylanabilen, kışın yapraklarını döken, çok yıllık, sık dallı yavaş büyüyen bir çalı türüdür. Gövde ve dallar pürüzsüz, tüysüz ve köşeli; sürgünler grimsi, tüysüz; tomurcuk pulsudur. Yapraklar elsi 3-5 damarlı; 12 x 8 cm, düzensiz olarak 3-5 loblu; loblar kaba dişli; üst yüz tüysüz, alt havlı; yaprak sapı 2-3 cm uzunlukta; stipül ipliksidir ve uç kısmında salgı bezi bulunur. Çiçeklenme Mayıs-Haziran aylarında; çiçek durumu çiçek durumu yalancı şemsiye, 5-10 cm çapta; üreyimsiz çiçekler dışta, 15-20 mm; üreyimli çiçekler içte, ~ 6 mm çaptadır. Meyve küremsi, ~ 8 mm çapta ve parlak kırmızı renktedir.

listMap listPic list

Gözlemler

Turnadere / Pülümür / Tunceli
Haziran 2022 ©Ahmet Demirtaş Viburnum opulus

A.Ü. Fen Fakültesi / Ankara
Mayıs 2019 ©Serdar Ölez Viburnum opulus

Polonezköy / İstanbul
Nisan 2016 ©Serdar Ölez Viburnum opulus

Anıtkabir / Ankara
2013 ©Ahmet Demirtaş Viburnum opulus

Türkiye´de doğal yayılan diğer Viburnum türleri: V.lantana, V.opulus, V.orientale, V.tinus
Türkiye'de gözlemlenebilecek bazı diğer Viburnum türleri: V.rhytidophyllum

Kaynaklar

NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)

Sayfaya atıf metni: Viburnum opulus. florꜳnatolica içinde. Erişim tarihi Aralık 26, 2024, Erişim adresi http://floranatolica.com/eukaria/gui/species.php?ID=395
Manifesto: Floranatolica sayfaları amatör bir grup tarafından derlenir hazırlanır; mekânlar, rotalar ve canlılar hakkında genel bilgiler vererek, insanların doğa sevgisi ve onu koruma ve araştırma isteğini arttırmayı hedefler. Floranatolica, bitki gözlemlerini kaydedip organize edebileceğiniz ve diğer gözlemciler ve araştırmacılar ile paylaşabileceğiniz bir platform sağlar. Floranatolica ayrıca gezip gördüğünüz yerlerin parkur, yorum ve gözlemlerini paylaşabileceğiniz bir platformdur. Dileyen herkes Floranatolica'ya gönüllü katkı sağlayabilir. Floranatolica tüm doga yürüyüşçülerini, bitki gözlemcilerini, mantar toplayıcılarını, orman ve park korucularını, ekolojistleri ve doğa tutkunlarını bu amaçla yurttaş bilgin olmaya davet eder; ayrıca tüm bilim insanlarını da gözlemlerini erişilebilir ve sistematik platformlarda paylaşmaya davet eder. Floranatolica biyo-coğrafyamızda tanımlanabilen/keşfedilen tüm verilerin toplumun ortak değeri olduğuna, bu değerin tanınması ve anlaşılması ile onu koruma isteğinin belirgin olarak artacağına inanır. floranatolica.com web sitesi GezenAdam tarafından şekillendirilmiştir; bu sayfalarda yayınlanan içeriklere katkıda bulunmak veya değiştirmemiz gerektiğini düşündüğünüz kısımları bildirmek için bize admin@floranatolica.com adresinden ulaşabilirsiniz. Yasal Uyarı: Bu sayfa Creative Commons Atıf CC-BY-SA 4.0 Uluslararası Lisansı ile yayınlanmaktadır; uygun atıf ve bağlantı vermek kaydı ile bu sayfada yayınlanan görsel ve metinleri her ortam veya formatta kopyalayabilir ve yeniden dağıtabilirsiniz; bu sayfaya atıf yapmak için MLA, CMOS, APA, ASA, MHRA,... kalıplarından yararlanabilirsiniz. Bu sayfada yayınlanan fotoğraf ve metinlerin tüm sorumluluğu paylaşımı yapan editöre aittir. Editör bu fotograf veya metinleri floranatolica.com web sitesinde yayınlayarak, kendi adı ve bu sayfa bağlantısı verilmesi kaydı ile bunların her ortam veya formatta kopyalanabilir ve yeniden dağıtilabilir olmasına izin verdiğini kabul etmektedir. Editör kendisine ait olmayan ve telif hakkı içeren veya T.C. yasalarına uygunsuz paylaşımlar yapamaz. Florꜳnatolica şikayet postası almadığı sürece bu paylaşımları yayında tutar ve içerik sorumluluğunu kabul etmez. Bu paylaşımların içeriği ile ilgili uygunsuz bir durum olduğunu düşünüyorsanız lütfen admin@floranatolica.com adresine bildiriniz. Bildiriminiz en kısa sürede değerlendirilip size bilgi verilecektir. Çerez Politikası ve Aydınlatma Metni: 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca, kişisel verileriniz; veri sorumlusu olarak Florꜳnatolica web sitesi tarafından KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen kapsamda işlenebilecektir. KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen haklarınıza ilişkin taleplerinizi, Veri Sorumlusuna Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ uyarınca hazırlayarak admin@floranatolica.com eposta adresinden iletebilirsiniz. Reklam Politikası: Bu sayfada yayınlanan reklamlar GoogleAdsense tarafından seçilmekte ve yerleştirilmektedir. Uygunsuz içerikte olduğunu düşündüğünüz reklamları bildiriniz.

Viburnum etimolojisi

opulus etimolojisi

Morfoloji

Gözlemler