floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Glaucium grandiflorum
 
Yenidoğan / Polatlı / Ankara - Mayıs 2023 © Serdar Ölez
Glaucium grandiflorumGlaucium grandiflorumGlaucium grandiflorumGlaucium grandiflorumGlaucium grandiflorumGlaucium grandiflorum
Gözlem bildir
Develalesi
Papaveraceae / Glaucium / Glaucium grandiflorum
Develâlesi (Glaucium grandiflorum) Haşhaşgiller (Papaveraceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Güney Marmara, Batı ve Orta Karadeniz, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Konya, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Genellikle deniz seviyesi ile 1850 m yükseklikler arasında; bozkırlar, tarlalar ve çorak arazilerde gözlenebilirler.


Türkiye genelinde Develâlesi olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde gelincik, boynuzlu haşhaş, çanak kıran, gülgülüm, çömlekçatlatan veya boynuzlu gelincik olarak bilinir. Bilimsel olarak Glaucium grandiflorum Boiss. & A.Huet şeklinde tanımlanır. Glaucium Yunancada `grimsi yeşil, deniz yeşili` anlamına gelen glaukos kelimesinden türetilmiştir. Grandiflorum Latincede `büyük` anlamına gelen grandis kelimesi ile `çiçek` anlamına gelen floris kelimesinin birleşiminden türetilmiştir; cins içeresinde diğer türlere görece çiçeklerinin büyüklüğüne işaret eder. Kısaltmalar arasında yer alan & işareti, bu bilim insanlarının bitki hakkındaki makaleyi birlikte yayınladılarını belirtir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Boiss. kısaltması bilim insanı Pierre Edmond Boissier (1810-1885) için kullanılmıştır; Boissier İsviçreli botanikçi, kâşif ve matematikçidir; Türkiye´den ve birçok başka ülkeden ve bölgeden bitki örnekleri toplamıştır; çok sayıda bitki cinsini ilk defa Boissier tanımlamıştır. A.Huet kısaltması bilim insanı Alfred Huet du Pavillon (1829-1907) için kullanılmıştır.
Morfoloji
30-50 cm kadar boylanabilen, bir, iki veya çok yıllık otsu bir bitki türüdür. Taban yaprakları ülgerli, lirat - sığ tüysü bölmeli veya iki derin tüysü; loblar ters yumurtamsı - dikdörtgenimsi, keskin dişli; gövde yaprakları benzer, ancak daha küçük ve tabanı sapı kavrar formdadır. Çiçeklenme dönemi Haziran-Temmuz ayları arasında; çanak yapraklar 1-5 cm, az pürüzlü-tüylü; taç yapraklar 1.5-6 cm, koyu portakal rengi - kızıl arası bir renkte ve taban kısmı koyu beneklidir. Baklamsı meyve cılız tüylü, 10-20 cm uzunlukta ve çok tohumludur.


Gözlemler
Yenidoğan / Polatlı / Ankara
Mayıs 2023 ©Serdar Ölez
Kömüşini / Kulu / Konya
Mayıs 2020 ©Mustafa Gökmen
Nallıhan / Ankara
Mart 2016 ©Fuat Turan
Nallıhan / Ankara
Mayıs 2016 ©Fuat Turan
Diğer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan G. grandiflorum taksonları: Glaucium grandiflorum subsp. grandiflorum, Glaucium grandiflorum subsp. grandiflorum var. grandiflorum, Glaucium grandiflorum subsp. grandiflorum var. malacocarpum, Glaucium grandiflorum subsp. refractum, Glaucium grandiflorum subsp. refractum var. refractum
Türkiye´de doğal yayılan Glaucium türleri: G.acutidentatum, G.cappadocicum, G.caricum, G.corniculatum, G.flavum, G.grandiflorum, G.haussknechtii, G.leiocarpum




Kaynaklar
  1. Davis, P. H. (1965). Flora of Turkey and the east Aegean islands Vol:1. Edinburgh University Press.
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)