Ribes uva-crispa

Meneviş Sokak / Ankara - Mayıs 2016 © Serdar Ölez

Gözlem bildir

Bektaşi Üzümü

Grossulariaceae / Ribes / Ribes uva-crispa

Bektaşiüzümü (Ribes uva-crispa) Bektaşiüzümügiller (Grossulariaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Çatalca-Kocaeli, Doğu Karadeniz, Yukarı Sakarya, Yukarı Kızılırmak, Erzurum-Kars alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Deniz seviyesi ile 2500 m yükseklikler arasında; çalılıklar, tarlalar, yol kenarları ve antropojenik habitatlarda doğal gelişim gösterir.

Türkçe literatürde genellikle Bektaşiüzümü olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde avrasya frenk üzümü olarak bilinir. Bilimsel olarak Ribes uva-crispa L. şeklinde tanımlanır. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji

1.5 m boylanabilen, aromalı meyveli, bir çalı türüdür. Gövde dik, havlı; düğümler 3 dikenli; dikenler 5-10 mm´dir. Yapraklar 2-5 cm, elsi loblu; loblar 3-5, derin, küt uçlu; yaprak tabanı kalpsi veya geniş kamamsı, yüzeyler havlı; kenarlar ince dişli; yaprak sapı 1-2 cm uzunlukta ve havlıdır. Çiçeklenme Mart-Nisan aylarında; çiçek durumu tekil veya 2-3 çiçekli salkım, 1-3 cm; brakte yumurtamsı, 1-3 mm, seyrek yünsü tüylü; hipantiyum yeşilimsi, 4-6 mm, havlı; çanak yapraklar yayılı, dip kısım pembemsi, uca doğru yeşilimsi, 5-7 mm; taç yapraklar dik, beyaz, yumurtamsı, 2-3 mm; ercikler taç yapraklar 2 kat uzun; sapçıklar 4-6 mm; başçık krem rengi, 1-2 mm; ovaryum seyrek tüylü; boyuncuk uç kısma bitişik, yaklaşık 6 mm uzunlukta ve ülgerlidir. Meyve çekirdeksiz/sulu/küçük meyve lezzetli, yeşilimsi, yumurta biçimli, 10-20 mm çaptadır.

listMap listPic list

Gözlemler

Köseler / Ankara
Mayıs 2020 ©Mustafa Gökmen Ribes uva-crispa

Meneviş Sokak / Ankara
Mayıs 2016 ©Serdar Ölez Ribes uva-crispa

Türkiye´de doğal yayılan diğer Ribes türleri: R.alpinum, R.anatolicum, R.multiflorum, R.nigrum, R.orientale, R.petraeum, R.rubrum, R.uva-crispa

Kaynaklar

NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)

Manifesto: Floranatolica sayfaları amatör bir grup tarafından derlenir hazırlanır; mekânlar, rotalar ve canlılar hakkında genel bilgiler vererek, insanların doğa sevgisi ve onu koruma ve araştırma isteğini arttırmayı hedefler. Floranatolica, bitki gözlemlerini kaydedip organize edebileceğiniz ve diğer gözlemciler ve araştırmacılar ile paylaşabileceğiniz bir platform sağlar. Floranatolica ayrıca gezip gördüğünüz yerlerin parkur, yorum ve gözlemlerini paylaşabileceğiniz bir platformdur. Dileyen herkes Floranatolica'ya gönüllü katkı sağlayabilir. Floranatolica tüm doga yürüyüşçülerini, bitki gözlemcilerini, mantar toplayıcılarını, orman ve park korucularını, ekolojistleri ve doğa tutkunlarını bu amaçla yurttaş bilgin olmaya davet eder; ayrıca tüm bilim insanlarını da gözlemlerini erişilebilir ve sistematik platformlarda paylaşmaya davet eder. Floranatolica biyo-coğrafyamızda tanımlanabilen/keşfedilen tüm verilerin toplumun ortak değeri olduğuna, bu değerin tanınması ve anlaşılması ile onu koruma isteğinin belirgin olarak artacağına inanır. floranatolica.com web sitesi GezenAdam tarafından şekillendirilmiştir; bu sayfalarda yayınlanan içeriklere katkıda bulunmak veya değiştirmemiz gerektiğini düşündüğünüz kısımları bildirmek için bize admin@floranatolica.com adresinden ulaşabilirsiniz. Yasal Uyarı: Bu sayfa Creative Commons Atıf CC-BY-SA 4.0 Uluslararası Lisansı ile yayınlanmaktadır; uygun atıf ve bağlantı vermek kaydı ile bu sayfada yayınlanan görsel ve metinleri her ortam veya formatta kopyalayabilir ve yeniden dağıtabilirsiniz; bu sayfaya atıf yapmak için MLA, CMOS, APA, ASA, MHRA,... kalıplarından yararlanabilirsiniz. Bu sayfada yayınlanan fotoğraf ve metinlerin tüm sorumluluğu paylaşımı yapan editöre aittir. Editör bu fotograf veya metinleri floranatolica.com web sitesinde yayınlayarak, kendi adı ve bu sayfa bağlantısı verilmesi kaydı ile bunların her ortam veya formatta kopyalanabilir ve yeniden dağıtilabilir olmasına izin verdiğini kabul etmektedir. Editör kendisine ait olmayan ve telif hakkı içeren veya T.C. yasalarına uygunsuz paylaşımlar yapamaz. Florꜳnatolica şikayet postası almadığı sürece bu paylaşımları yayında tutar ve içerik sorumluluğunu kabul etmez. Bu paylaşımların içeriği ile ilgili uygunsuz bir durum olduğunu düşünüyorsanız lütfen admin@floranatolica.com adresine bildiriniz. Bildiriminiz en kısa sürede değerlendirilip size bilgi verilecektir. Çerez Politikası ve Aydınlatma Metni: 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca, kişisel verileriniz; veri sorumlusu olarak Florꜳnatolica web sitesi tarafından KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen kapsamda işlenebilecektir. KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen haklarınıza ilişkin taleplerinizi, Veri Sorumlusuna Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ uyarınca hazırlayarak admin@floranatolica.com eposta adresinden iletebilirsiniz. Reklam Politikası: Bu sayfada yayınlanan reklamlar GoogleAdsense tarafından seçilmekte ve yerleştirilmektedir. Uygunsuz içerikte olduğunu düşündüğünüz reklamları bildiriniz.