Servi (Cupressussempervirens) Servigiller (Cupressaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Çatalca-Kocaeli, Güney Marmara, Asıl Ege, Antalya, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 900-1200 m yükseklikler arasında; kayalık, taşlı, çakıllı, kurak yamaçlarda doğal gelişim gösterirler.
Bilimsel olarak Cupressussempervirens L. şeklinde tanımlanır.
sempervirens etimolojisi
Sempervirens Latincede `her zaman` anlamına gelen semper kelimesi ile `çiçeklenen, yeşeren` anlamına gelen virēns kelimesinin birleşiminden türetilmiştir; genellikle herdem yeşil anlamındadır. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.
Morfoloji
20-30 m boylanabilen, 1.2 m gövde çapı oluşturabilen, herdem yeşil bir türdür. Gövde genelde dolgun değil, koniktir, yukarı doğru hızla incelmektedir. Gövde kabuğu sarı-kahverengi, boyuna ince şeritler halinde çatlaklıdır. Dallar gövdeye dik gelecek şekilde yanlara doğru yaygındır. Sürgünler ilk yılda yeşil renkte, ikinci yılda kahverengi-kırmızıdır. Yapraklar koyu yeşil renkte, pulsu yapıda, sürgünlere karşılıklı olarak, birbirlerini sıkı bir şekilde örtecek şekilde dizili, ortalarında uzun bir çukurluk ve yağ bezeleri yer alır. Çiçekler kış sonunda bir önceki yılda oluşan sürgünler üzerinde; erkek çiçekler sarı renkte; dişi çiçekler küçük-yuvarlak ve dikenli 0.4 cm boyundadırlar. Kozalak kısa sürgün uçlarında, sarkık, küre veya yumurta biçiminde, 2.5-3 cm çapında, 8-14 pullu, parlak kahverengi renktedir. Her pulun alt yüzünde 8-20 adet, 4 mm uzunluğunda kanatlı tohum bulunmaktadır.
DÜŞÜK RİSKLİ / LEAST CONCERN Bu tür geniş yayılışlıdır ve nüfusu yüksektir. Yakın gelecekte tükenme riski bulunmamaktadır. Nesli tükenme tehlikesi altında olan türlerin kırmızı listesi Uluslararası Doğal Hayatı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından hazırlanmaktadır.
Benzer taxonlarTürkiye´de doğal yayılan diğer Cupressus türleri:C.sempervirens Gözlem bildirilen diğer Cupressus türleri:C.arizonica
Kaynaklar
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)