Dikenotu (Pallenisspinosa) Papatyagiller (Asteraceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Antalya, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir.
Türkçe literatürde genellikle Dikenotu olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde yıldızotu olarak bilinir. Bilimsel olarak Pallenisspinosa (L.) Cass. şeklinde tanımlanır.
spinosa etimolojisi
Spinosa tür adı Latince 'sivri, diken' anlamına gelen spina kelimesi ile '..gibi, ..özellikli' anlamına gelen ōsus sonekinin birleşiminden oluşmuştur; sıklıkla tür gövdesinin veya bir kısmının dikenlerle kaplı olduğuna işaret eder. Parantez içerisindeki kısaltmalar bu taksonu ilk yayınlayan kişiyi/kişileri, parantez dışındakiler ise ilk yayın ardından bu taksona revizyon yapan kişi/kişileri belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur. Cass. kısaltması bilim insanı Alexandre Henri Gabriel de Cassini (1781-1832) için kullanılmıştır.
Morfoloji
60 cm kadar boylanabilen, yaygın tüylü, tek yıllık, otsu bir bitkidir. Gövde ince yumuşak tüylerle kaplı; yan dallar ana gövdeden uzun; kökler odunsudur. Yapraklar dipte (bazal) çoğunlukta, az sayıda gövde üzerinde; dipte ispatulamsı, 8-10 cm uzunlukta, yarı saplı, kenarları ince dişlidir. Çiçeklenme Nisan-Ağustos ayları arasında gerçekleşir; involukrum (dışta kalan filariler hariç) 1-1.5 cm genişliktedir; dışta kalan filariler genellikle 8-10 adet, 15-35 x 3-6 mm boyutlarda, ve mızraksı formdadır, dikenli sivri uçludur, altta belirgin şekilde 3-damarlıdır ve dışa doğru yaygındır; içte kalan filarilerdikdörtgenimsi-mızraksı formda ve 0.75-1 cm boyutlardadır, keskin ve dikenli uçludur; dilsi çiçekçikler 4-7 mm uzunluktadır; tüpsü çiçekçikler 3-3.5 mm uzunluktadır. Sert kabuklu meyveler kahverengi ve basık havlıdır; dilsi çiçekçiklerin meyveleri ~ 3 x 2.25 mm (~ 0.5 mm kanat dahil) boyutlardadır; tüpsü çiçekçiklerin meyveleri ~ 2.25 x 1 mm boyutlardadır; papus 0.5 mm´dir ve beyazdır.
Benzer taxonlarPallenis spinosa eşisimleri/sinonimleri:Asteriscusspinosus Türkiye´de doğal yayılan diğer Pallenis türleri:P.spinosa
Kaynaklar
Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Çeviri: Ölez S., 2021)
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)