floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Aquilegia olympica
 
Çurupira Yaylası / Artvin - Temmuz 2019 © Mustafa Gökmen
Aquilegia olympicaAquilegia olympicaAquilegia olympicaAquilegia olympicaAquilegia olympicaAquilegia olympica
Gözlem bildir
Haseki Küpesi
Ranunculaceae / Aquilegia / Aquilegia olympica
Hasekiküpesi (Aquilegia olympica) Düğünçiçeğigiller (Ranunculaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Orta ve Doğu Karadeniz, Orta Kızılırmak, Yukarı Fırat, Yukarı Murat-Van alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 1700–2800 m arası yüksekliklerde; nemli çayırlıklar ve çam orman altlarında yetişirler.

Bilimsel olarak Aquilegia olympica Boiss. şeklinde tanımlanır. Aquilegia cins adı Latincede `kartal´ anlamına gelen aquila kelimesinden türetilmiştir; çiçek taç yapraklarının arka tarafında bulunan mahmuzların bir aradaki görüntüsüne atıfta bulunur.  Olympica Yunanistan'daki Olympia Dağına ithafla verilmiştir; ilk tür örneğinin Olympia Dağı yakınından alındığına işaret edebilir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Boiss. kısaltması bilim insanı Pierre Edmond Boissier (1810-1885) için kullanılmıştır.
Morfoloji

30–60 cm boylanabilen, gösterişli çiçekleri olan, çok yıllık, otsu bir türdür. Gövdeler kaba tüylü, bazı tüyler salgılıdır. Taban yaprakların sapı üç sapçıklı, her sapçık üç yaprakçıklı, yaprakçıklar küt loblu, üst kısmı tüysüz, alt kısmı cılız tüylü veya kaba tüylüdür. Çiçeklenme Haziran-Temmuz ayları arasında; çiçekler biraz sarkık; çanak yapraklar mavi veya eflatunumsu, 25-35 mm; taç yapraklar beyaz; mahmuz mavi veya eflatunumsu, taç yapraklardan uzunca, biraz çengelsidir. Meyve 30 mm uzunluğunda ve üzeri cılız tüylüdür.

Gözlemler


Bozağakaraderbent / Pülümür / Tunceli
Haziran 2022 ©Serdar Ölez
Dağbek / Pülümür / Tunceli
Haziran 2022 ©Serdar Ölez
Çurupira Yaylası / Artvin
Temmuz 2019 ©Mustafa Gökmen
Gorgit Yaylası / Artvin
Temmuz 2016 ©Mustafa Gökmen
Şavşat / Artvin
Temmuz 2019 ©Mustafa Gökmen
Gorgit Yaylası / Artvin
Temmuz 2016 ©Salih Usta
Diğer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Aquilegia türleri: A.olympica
Türkiye´de varlığı bilinen diğer Aquilegia türleri: A.alpina
Gözlem bildirilen diğer Aquilegia türleri: A.alpina




Kaynaklar
  1. Davis, 1967, Flora of Turkey and the East Aegean Islands Vol:1 Page:136
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)