floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Diospyros lotus
 
Rize - Eylül 2017 © Serdar Ölez
Diospyros lotusDiospyros lotusDiospyros lotusDiospyros lotusDiospyros lotusDiospyros lotus
Gözlem bildir
Küçük Meyveli Trabzon Hurması
Ebenaceae / Diospyros / Diospyros lotus
Hırnık (Diospyros lotus) Abanozgiller (Ebenaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Yukarı Fırat, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Deniz iklimli yerlerde; Orta ve Doğu Karadeniz Bölgesinde ve Karadeniz dağlarının alçak kesimlerinde; nemli, taze, derin balçık topraklarda doğal gelişim gösterir.

Türkiye genelinde Hırnık olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde kara hurma, kuş hurması veya yahudi hurması olarak bilinir. Bilimsel olarak Diospyros lotus L. şeklinde tanımlanır. Lotus Yunan ve Roma mitolojisindeki hikayelerde adı geçen bir bitkiyi tanımlamak üzere kullanılan λωτός (lōtós) kelimesinden türetilmiştir; 1540`lardan bu yana λωτός, akraba veya benzer olmayan çeşitli bitkileri tanımlamak için kullanılmıştır. Homeros`un Odyssey`inde λωτός hoş bir uyuşukluğa neden olan bir meyve olarak tasvir edilir. Başka kaynaklarda λωτός kelimesi Trabzon hurması (Diospyros lotus) ve yine yenilebilir bir bitki olan Jujube (Ziziphus lotus) için de kullanıldığı görülmüştür. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. lotus kısaltması bilim insanı S.S. Lotus (1936) için kullanılmıştır. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.
Morfoloji

15 m boylanabilen, yuvarlak tepeli (ø4 m), geniş yapraklı bir odunsu türdür. Gövde kabukları kalın, koyu gri renkli ve derin çatlaklıdır. Sürgünleri hafif tüylüdür. Yapraklar eliptik, basit, 6-14 cm uzunlukta, sivri uçlu, üst yüzü parlak koyu yeşil, alt mavimsi yeşil ve tüylü; sap kalın, 1-1.5 cm uzunluktadır. Çiçekler 1-1,5 cm çapında, yeşilimsi ve sapsızdır. Meyveler 1-2 cm çapında, küremsi, kutuplarda basık, önceleri sarı turuncu, sonraları mavi-siyah renkli yumuşak ve tatlı, ağaçta kuruyan (dökülmeyen) ve yenilebilirdir.

Gözlemler


Budak / Çamaş / Ordu
Ekim 2021 ©Yılmaz Kilim
Akbayır / Cide / Kastamonu
Kasım 2020 ©Serdar Ölez
Rize
Eylül 2017 ©Serdar Ölez
Akçakoca / Düzce
Ekim 2018 ©Serdar Ölez
Diğer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Diospyros türleri: D.kaki, D.lotus




Kaynaklar
  1. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  2. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  3. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  4. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)