Rize - Eylül 2017 © Serdar Ölez

Gözlem bildir

Küçük Meyveli Trabzon Hurması

Ebenaceae / Diospyros / Diospyros lotus

Hırnık (Diospyros lotus) Abanozgiller (Ebenaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Yukarı Fırat, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Deniz iklimli yerlerde; Orta ve Doğu Karadeniz Bölgesinde ve Karadeniz dağlarının alçak kesimlerinde; nemli, taze, derin balçık topraklarda doğal gelişim gösterir.

Türkiye genelinde Hırnık olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde kara hurma, kuş hurması veya yahudi hurması olarak bilinir. Bilimsel olarak Diospyros lotus L. şeklinde tanımlanır. Lotus Yunan ve Roma mitolojisindeki hikayelerde adı geçen bir bitkiyi tanımlamak üzere kullanılan λωτός (lōtós) kelimesinden türetilmiştir; 1540`lardan bu yana λωτός, akraba veya benzer olmayan çeşitli bitkileri tanımlamak için kullanılmıştır. Homeros`un Odyssey`inde λωτός hoş bir uyuşukluğa neden olan bir meyve olarak tasvir edilir. Başka kaynaklarda λωτός kelimesi Trabzon hurması (Diospyros lotus) ve yine yenilebilir bir bitki olan Jujube (Ziziphus lotus) için de kullanıldığı görülmüştür. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. lotus kısaltması bilim insanı S.S. Lotus (1936) için kullanılmıştır. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji

15 m boylanabilen, yuvarlak tepeli (ø4 m), geniş yapraklı bir odunsu türdür. Gövde kabukları kalın, koyu gri renkli ve derin çatlaklıdır. Sürgünleri hafif tüylüdür. Yapraklar eliptik, basit, 6-14 cm uzunlukta, sivri uçlu, üst yüzü parlak koyu yeşil, alt mavimsi yeşil ve tüylü; sap kalın, 1-1.5 cm uzunluktadır. Çiçekler 1-1,5 cm çapında, yeşilimsi ve sapsızdır. Meyveler 1-2 cm çapında, küremsi, kutuplarda basık, önceleri sarı turuncu, sonraları mavi-siyah renkli yumuşak ve tatlı, ağaçta kuruyan (dökülmeyen) ve yenilebilirdir.

Haritada göster Büyük resim görünümü Küçük resim görünümü Gözlemler

Budak / Çamaş / Ordu
Ekim 2021 ©Yılmaz Kilim

Akbayır / Cide / Kastamonu
Kasım 2020 ©Serdar Ölez

Türkiye´de doğal yayılan Diospyros türleri: D.kaki, D.lotus

Kaynaklar

NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)

Manifesto: Tamamen amatör bir grup tarafından hazırlanan bu sayfalar mekanlar, rotalar ve canlılar hakkında genel bilgiler vererek, insanların doğa sevgisi ve onu koruma ve araştırma isteğini arttırmayı hedefler.
floranatolica.com web sitesi GezenAdam tarafından şekillendirilmiştir; bu sayfalarda yayınlanan içeriklere katkıda bulunmak veya değiştirmemiz gerektiğini düşündüğünüz kısımları bildirmek için bize admin@floranatolica.com adresinden ulaşabilirsiniz.
Yasal Uyarı: Bu sayfa Creative Commons Atıf CC-BY-SA 4.0 Uluslararası Lisansı ile korunmaktadır; uygun atıf ve bağlantı vermek kaydı ile bu sayfada yayınlanan görsel ve metinleri her ortam veya formatta kopyalayabilir ve yeniden dağıtabilirsiniz; bu sayfaya atıf yapmak için MLA, CMOS, APA, ASA, MHRA,... kalıplarından yararlanabilirsiniz. Bu sayfada yayınlanan fotoğraf ve metinlerin tüm sorumluluğu paylaşımı yapan editöre aittir. Editör bu fotograf veya metinleri floranatolica.com web sitesinde yayınlayarak, kendi adı ve bu sayfa bağlantısı verilmesi kaydı ile bunların her ortam veya formatta kopyalanabilir ve yeniden dağıtilabilir olmasına izin verdiğini kabul etmektedir. Editör kendisine ait olmayan ve telif hakkı içeren veya T.C. yasalarına uygunsuz paylaşımlar yapamaz. Florꜳnatolica şikayet postası almadığı sürece bu paylaşımları yayında tutar ve içerik sorumluluğunu kabul etmez. Bu paylaşımların içeriği ile ilgili uygunsuz bir durum olduğunu düşünüyorsanız lütfen admin@floranatolica.com adresine bildiriniz. Bildiriminiz en kısa sürede değerlendirilip size bilgi verilecektir.
Çerez Politikası ve Aydınlatma Metni: 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca, kişisel verileriniz; veri sorumlusu olarak Florꜳnatolica web sitesi tarafından KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen kapsamda işlenebilecektir. KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen haklarınıza ilişkin taleplerinizi, Veri Sorumlusuna Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ uyarınca hazırlayarak admin@floranatolica.com eposta adresinden iletebilirsiniz.
Reklam Politikası: Bu sayfada yayınlanan reklamlar GoogleAdsense tarafından seçilmekte ve yerleştirilmektedir. Uygunsuz içerikte olduğunu düşündüğünüz reklamları bildiriniz.