Tüylü Kartopu (Viburnumlantana) Mürvergiller (Adoxaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Konya, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Hakkari alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 1000-2000m yüksekliklerde, humusca zengin, drenajı iyi, kalkerli topraklarda, kayalık, taşlı, çakıllı, kurak yamaçlarda yetişir.
Türkçe literatürde genellikle Tüylü Kartopu olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde dağ elması veya germeşe olarak bilinir. Bilimsel olarak Viburnumlantana L. şeklinde tanımlanır.
Viburnum etimolojisi
Viburnum Latincede doğrudan Viburnum lantana türüne verilen adlandırmadır. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.
Morfoloji
2-6 m boylanabilen, kışın yaprak döken, çalı veya küçük ağaççık formlu odunsu bir türdür. Genç sürgünler ve tomurcuklar grimsi renktedir ve yıldızsı tüylüdür. Yapraklar yumurtamsı veya eliptik, 4-10 x 3-7 cm boyutlarda, taban yuvarlatılmış veya yüreksi, kenarlar ince dişli, üst yüzey koyu yeşil ve yoğun havlı, alt yüzey yeşil renkte, grimsi yıldızsı tüylü; damarlar 8-12 çift, dişlerin sivri uçlarında sonlanan; sap kısa, kaba tüylüdür. Çiçeklenme Mayıs-Haziran arasında; çiçek durumu birleşik şemsiyemsi, 7 ana kollu, çok çiçekli; çiçekler neredeyse sapsız; brakte en çok 1 cm, dış kısmı kaba tüylü; çanak loblar üçgenimsi; taç silindirik tüp-çan şeklinde birleşik, uç kısmı birbirinden ayrılmış beş loplu, sarımsı-beyaz; erciktüysüz, taçtan dışarı taşkın; başçık sarı; ovaryumtüysüzdür. Meyvelenme Ağustos-Eylül arasında; meyve uzun yumurta gibi, 8 mm boyunda, önce kırmızı sonra parlak siyahtır.
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)
Memlik / Yenimahalle / Ankara
Bardakçı / Pülümür / Tunceli
Derindere / Pülümür / Tunceli
Yıldırımçatak / Kızılcahamam / Ankara
Yağcıhüseyin / Kızılcahamam / Ankara
Maçahel / Artvin
Memlik / Yenimahalle / Ankara
Beynam / Ankara
Çubuk / Ankara
Eğrisöğüt / Pınarbaşı / Kayseri
