Zakkum (Neriumoleander) Zakkumgiller (Apocynaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Asıl Ege, Antalya, Adana, Orta Fırat alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Deniz seviyesi ile 800 m yükseklikler arasında; toprak yığınlarında, mevsimsel kuru dere yataklarında gelişim gösterirler; tuza ve kirliliğe karşı dirençlidir.
Bilimsel olarak Neriumoleander L. şeklinde tanımlanır.
Nerium etimolojisi
Nerium Yunancada `nemli` anlamına gelen nerion kelimesinden türetilmiştir; türün nemli toprakları sevdiğini işaret eder.
oleander etimolojisi
Oleander tür adının Latincede `zeytin ağacı` anlamına gelen olea kelimesinden türetildiği ve zeytin ağacınınkine benzeyen yaprakları işaret ettiği sanılmaktadır. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.
Morfoloji
6 m boylanabilen, herdem yeşil, gür, yuvarlak formu çok dallı çalı veya küçük ağaçlardır. Yapraklar sıklıkla 3`lü halka dizilişli, dar eliptik, 6-30 x 1-3 cm, keskin uçlu, taban kamamsı, doku sert ve köselemsi, yaprak orta damarı belirgin ve çok sayıda ince paralel yanal damarlıdır. Çiçeklenme Nisan-Eylül arasında; çiçekler beyaz, pembe veya koyu kırmızı, hoş kokulu, 3-4 cm çapta; çiçek kümesi sapı ve çiçek sapı tüylü; brakte küçük, 5-7.5 mm uzun; çanak 5-7 mm boyda, kısa havlı, 5 şeritsi dilimli, dilimler keskin uçlu; taç tüp şeklinde, 18 mm uzun, iç kısım tüylü, boyun dar, 5 burulmuş dilimli, dilimler üçgenimsi uçları yuvarlatılmış; taççık 5 parçalı, yarık uçlu, yarıklar 4-7 adet ve şeritsi; ercik gömülü; sapçık kısa; başçık içbükey ve tepeciğe yapışık; konnektiftüylü; ovaryum 2 belirgin karpelli; boyuncuk ipliksi, üste doğru kalınlaşmış; tepecik 2 parçalıdır. Meyve folikül, 10-18 cm uzunlukta; tohumlar ~ 4 mm çaptadır.
DÜŞÜK RİSKLİ / LEAST CONCERN Bu tür geniş yayılışlıdır ve nüfusu yüksektir. Yakın gelecekte tükenme riski bulunmamaktadır. Nesli tükenme tehlikesi altında olan türlerin kırmızı listesi Uluslararası Doğal Hayatı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından hazırlanmaktadır.
Benzer taxonlarTürkiye´de doğal yayılan diğer Nerium türleri:N.oleander
Kaynaklar
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)
Tunca / Şehzadeler / Manisa
Kayapınar / Yunusemre / Manisa
Dikili / İzmir
Kuğulu Park / Çankaya / Ankara
Camikebir / Sinop
Beygircioğlu / Kargı / Çorum
Tire / Derebaşı
Eğirdir / Isparta
Kemer / Antalya
Bağözü / Kahta / Adıyaman
Eskikahta / Kahta / Adıyaman
Sarpıncık / İzmir
Bostanlı / İzmir
Aydıncık / Mersin
Karaburun / İzmir
Kaş / Antalya
