Mabet Ağacı (Ginkgobiloba) Ginkgogiller (Ginkgoaceae) ailesinden, Türkiye´de doğal kaydı bulunmayan egzotik bir türdür; doğal yayılış bölgesi dışına çıkarılarak Türkiye'ye getirilerek ekilmiş veya dikilmiştir; Türkiye'de doğal ortamda çoğalmaz, ancak insan eliyle yetiştirilebilir.
Bilimsel olarak Ginkgobiloba L. şeklinde tanımlanır.
Ginkgo etimolojisi
Ginkgo Japoncada`gümüş` anlamına gelen yin kelimesi ile `kayısı` anlamına gelen hing kelimesinin birleşiminden türetilmiştir; Kanji alfebesinin Latin alfebesine çevirisinde yapılan bir yanlıştan dolayı ginkgo olarak telaffuz edildiği düşünülmektedir.
biloba etimolojisi
Biloba Latincede iki loblu, iki parçalı anlamlarına gelir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.
Morfoloji
40 m kadar boylanabilen, geçmişte tüm dünyaya yayılı, bugün sadece Çin ve orta Asya`da doğal gelişim gösteren, Türkiye için egzotik bir türdür. Gövde 4 m çap oluşturabilir; kabuk açık gri veya grimsi-kahverengi, boylamasına yarıklı; uzun sürgünler başlangıçta soluk kahverengimsi-sarı, sonraları gri, boğum arası 1-4 cm; kısa sürgünler siyahımsı-gri, yoğun ve düzensiz izli (kopan yaprak saplarının izi); kış sürgünleri sarımsı-kahverengidir. Yapraklar soluk yeşil, sonbaharda parlak sarı; 13 × 8 cm; yaprak ucu kısa sürgündekilerde dalgalı ve kertikli, uzun sürgünlerde derin girinti ile aya 2 loba ayrık; yaprak sapı 5-8 cm`dir. Çiçeklenme Mart-Nisan aylarında; erkek çiçekler tırtılsı, 1.2-2.2 cm, fildişi rengi; polen keseleri kayık şekilli, genişçe yarıklı; dişi çiçekler bodur filizlerde, terminal; tohum taslağı 2 tanedir ve genellikle sadece biri tohuma dönüşür. Tohumlar eliptik veya küremsi, 2.5-3.5 × 1.6-2.2 cm; sulu dış kabuk sarı veya portakal rengi, sarı dumanlı, olgunlukta nahoş kokulu; kabuğunun sert orta kısmı beyaz, 2 veya 3 uzunlamasına kertikli; tohum kabuğunun iç kısmı soluk kırmızımsı kahverengi; tohum olgunlaşması Eylül-Ekim aylarındadır.
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)
Atatürk / Kahramankazan / Ankara
Karaburun / İzmir
Karşıyaka / Gölbaşı / Ankara
Kazım Özalp / Çankaya / Ankara
Çankaya / Ankara
Ankara
Milli Egemenlik Parkı / Ankara
Ankara
Milli Egemenlik Parkı / Ankara
A.Ü. Fen Fakültesi / Ankara
Milli Egemenlik Parkı / Ankara
Milli Egemenlik Parkı / Ankara
Milli Egemenlik Parkı / Ankara
