Itüzümü (Solanumamericanum) Patlıcangiller (Solanaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Çatalca-Kocaeli, Doğu Karadeniz, Asıl Ege, Yukarı Sakarya, Yukarı Fırat, Antalya alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Deniz seviyesi ile 1500 m yükseklikler arasında; çakıllı alanlar, kumluklar, nehir kenarları, yol kenarları, işlenmiş topraklarda gelişim gösterebilirler.
Bilimsel olarak Solanumamericanum Mill. şeklinde tanımlanır.
Solanum etimolojisi
Solanum ilk olarak S. nigrum için Büyük Plinius (Pliny the Elder) tarafından kullanılmış; Sol Latincede güneş anlamına gelir [Güneşin bitkisi]; Solamen Latincede teselli anlamına gelir, bazı türlerinin narkotik özelliklerine atıfta bulunur.
americanum etimolojisi
Americanum ilk tür örneğinin Amerika kıtasında bulunduğuna atıfta bulunur; Amerikadan (kıta), Amerikaya özgü anlamındadır. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Mill. kısaltması bilim insanı Philip Miller (1691-1771) için kullanılmıştır; Miller İskoç kökenli İngiliz botanikçidir; hayatı boyunca Chelsea Physic Garden´da bahçevan olarak çalışmıştır; 1731 yılında The Gardener´s Dictionary adlı eserini yayınlamıştır.
Morfoloji
10-70 cm boylanabilen, tek yıllık, bir bitki türüdür. Gövde dik, dallanmış; tüysüz, ülgerli veya salgılı tüylü; kuruduğunda genellikle siyahımsıdır. Yapraklar yumurtamsı, eşkenar dörtgen biçimli, tabanda kamamsı, 10 x 7 cm; yaprak dibi sap boyunca aşağı doğru uzanan; kenarlar tam ile dalgalı-dişli arası; her iki yüzü cılız tüylüdür. Çiçeklenme Haziran-Kasım ayları arasında; çiçek durumu talkım (cymes), 5-10 - çiçekli; çiçek kümesi sapı 15-30 mm; çanak 2 mm, loblar üçgen biçimli, sivrimsi; taç yaprak beyaz, 5-6 mm, dış kısmı cılız tüylüdür. Meyve üzümsü, siyah, küremsi, 7-10 mm çaptadır.
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)
Ayaş / Ankara
