floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Oxalis corniculata
 
Çankaya / Ankara - Ekim 2018 © Serdar Ölez
Oxalis corniculataOxalis corniculataOxalis corniculataOxalis corniculataOxalis corniculataOxalis corniculata
Gözlem bildir
Sarı Ekşiyonca
Oxalidaceae / Oxalis / Oxalis corniculata
Sarıekşiyonca (Oxalis corniculata) Ekşiyoncagiller (Oxalidaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Antalya, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Deniz seviyesi ile 500 m yükseklikler arasında; orman altları, meralar ve nemli alanlarda gelişim gösterirler.

Türkiye genelinde Sarıekşiyonca olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde boynuzlu ekşi tırfıl olarak bilinir. Bilimsel olarak Oxalis corniculata L. şeklinde tanımlanır. Oxalis Latincede `ekşi` anlamına gelen oxus kelimesinden türetilmiştir; cins adı 17.yy başlarında, yapraklarındaki keskin tada atfen verilmiştir. Corniculata Latincede `boynuz` anlamına gelen cornu kelimesinden türetilmiştir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.
Morfoloji

20 cm kadar boylanabilen, yayılarak gelişen, otsu bir türdür. Gövde sürünücüdür ve yaprak koltuklarından toprakla temas sonucu köklenir. Yapraklar 3-yaprakçıklı birleşik; yaprakçıklar 0.5-1.5 x 0.6-2 cm, genişçe ters yüreksi uçlu, taban kamamsı, uç kısım çentikli; sap 1.5-3 cm uzunluktadır. Çiçeklenme Haziran-Ağustos ayları arasında; çiçek durumu tekil veya yaprak ile dal arası şemsiye; çiçek kümesi sapı 4-10 cm uzunlukta; çiçek sapı 0.5-1 cm uzunlukta; brakte 2.3-4 mm, şeritsi-mızraksı; çanak yapraklar 5.2-3 mm, yumurtamsı-mızraksı; taç yapraklar 5.5-6 x 3-4 mm, yumurtamsı-mızraksı; ercik 10 adet, iki sıralı; ovaryum 5 bölmeli; boyuncuk 5 ve belirgindir. Meyvelenme Eylül-Ekim ayları arasında; tohum kesesi/meyve (kapsül) 0.8-1.5 x 0.3-0.5 cm, şeritsi, seyrek tüylü; tohumlar çok sayıda, küçük ve kahverengidir.

Gözlemler


Çankaya / Ankara
Ekim 2018 ©Serdar Ölez
Diğer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Oxalis türleri: O.acetosella, O.articulata, O.corniculata, O.pes-caprae
Gözlem bildirilen diğer Oxalis türleri: O.spp., O.triangularis




Kaynaklar
  1. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  2. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  3. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  4. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)