Güzelavratotu (Atropabelladonna) Patlıcangiller (Solanaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, İç Batı Anadolu, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Deniz seviyesi ile 1800 m yükseklikler arasında doğu kayını ağaçlıklarında, gölgeli alanlarda doğal gelişim gösterirler.
Bilimsel olarak Atropabelladonna L. şeklinde tanımlanır.
Atropa etimolojisi
Atropa Yunan Mitolojisinde kader tanrıçası biri olan Atropos'un adından ;türetilmiştir; Atropos, üç kader tanrıçasının en büyüğü ve “Esnek Olmayan” ya da “kaçınılmaz” olarak biliniyordu.
belladonna etimolojisi
Belladonna {İtaalyanca}: güzel kadın. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.
Morfoloji
2 m boylanabilen, çok yıllık, otsu bir türdür. Gövdeler dallanmış, üst taraf ince ve kısa salgılı tüylerle kaplı; gövde ve dallar borumsu; genç filizler kısa havlıdır. Yapraklar 8-17 x 4.5-8 cm, eliptik, mızraksı veya yumurtamsı, sivri uçlu, kamamsı tabanlı; yaprak sapı 20 mm`ye kadar uzundur. Çiçeklenme Haziran-Ağustos ayları arasında; çanak 10-17 mm çapta, meyvelenme sırasında 4 cm çapta, ± çan şeklinde, kısa havlı; çanak lobları 6-10 mm, yumurtamsı, keskin uçlu, düzensiz ve kalıcı kalıcı; taç kahverengimsi menekşe rengi, eflatun damarlı, 25-35 x 10-15 mm, kısa loblu; ercik ve boyuncuk gömülü; başçık ~3 mm uzun, dikdörtgenimsi; sapçıklar 10-11 mm uzunluktadır. Meyve üzümsü , siyah, parlak, 1-2 cm çapta; tohumlar kahverengi, böbrek şeklinde, 2 mm uzun, yüzeyi ağsı ve çukurcukludur.
ün bitki zehirlidir. İnsan için zehirliliği yüksektir. 10 kadar meyve veya 1 gr kuru yaprak, tehlikeli zehirlenmeler yapar.[*] İçeriğinde bir çeşit zehirli olan atropin denen bir madde vardır. Atropin tıpta çok değişik kullanım alanları vardır.[*]Benzer taxonlarTürkiye´de doğal yayılan diğer Atropa türleri:A.belladonna
Kaynaklar
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)
Yenice / Karabük
Ankara
