floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Lavandula angustifolia
 
Cunda Adası / Ayvalık / Balıkesir - Nisan 2021 © Nilgün Sönmez
Lavandula angustifoliaLavandula angustifoliaLavandula angustifoliaLavandula angustifoliaLavandula angustifoliaLavandula angustifolia
Gözlem bildir
Lavanta
Lamiaceae / Lavandula / Lavandula angustifolia
Lavanta (Lavandula angustifolia) Ballıbabagiller (Lamiaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de sadece Çatalca-Kocaeli alt bölgesinde doğal yayılış göstermektedir.

Türkiye genelinde Lavanta olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde ingiliz lavantası olarak bilinir. Bilimsel olarak Lavandula angustifolia Mill. şeklinde tanımlanır. Lavandula cins adının Latincede `yıkama` anlamına gelen lavare kelimesinden türetildiği sanılmaktadır; bu cins bitki özlerinin suya katılarak giysilerin yıkanmasında kullanıldığı bilinmektedir. Angustifolia Latincede `dar` anlamına gelen `angustus` kelimesi ile `yaprak` anlamına gelen `folium` kelimesinin birleşiminden türetilmiştir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Mill. kısaltması bilim insanı Philip Miller (1691-1771) için kullanılmıştır.
Morfoloji
1-1.5 m boylanabilen, bodur çalı görünümlü, hoş kokulu bir bitkidir. Dallar gri-kahverengi veya koyu kahverengidir; çiçekli dallar uzun, yapraklı dallar daha kısadır; kabuk boylamasına pul pul ayrılır. Yapraklar gri yıldızsı kaba tüylüdür; taban dışbükey, kenarlar yaprak sapına doğru içbükeydir; yaprak sapı çok kısadır; kenarlar tam ve kıvrıktır; küt uçludur. Çiçekli dallarda yapraklar genişçe dizili, şeritsi veya mızraksı formda ve 3-5 cm × 3-5 mm boyutlardadır; diğer dallarda ise daha küçük, yaklaşık 17 × 2 mm boyutlarda ve kümelenmiş haldedir. Çiçeklenme Haziran-Temmuz aylarında gerçekleşir; çiçek kurulları başak formda, 3 ( -5 ) cm uzunlukta ve halka dizilimli sıralı çok sayıda çiçeklidir; halkalar birbirinden ayrık veya sıkışık olabilir, her bir halka 6-10 çiçeklidir; çiçek kümesi sapı başak boyunun yaklaşık 3 katı kadar uzunluktadır; brakte eşkenar dörtgen biçimli, yumurtamsı veya sivri uçlu biz şeklindedir, kuruduğunda pas rengini alır; brakteol belli belirsizdir; çiçek sapı kısadır; çanak yumurta biçimli-borumsu, 4-5 mm, 13 damarlı, dış kısmı yoğun gri yıldızsı kaba tüylüdür; taç mavi, 8-10 mm, 13 damarlı, dış kısmı yoğun kaba tüylü, taban tüysüz, boyun ve üst dudak salgılı tüylü, iç kısmı kısa havlıdır. Meyve sert kabuklu, küçük fındıksı, 4 parçalı ve pürüzsüzdür.


Gözlemler
Burdur (merkez) / Burdur
Temmuz 2021 ©Figen Balamur Uğur
Seferihisar / İzmir
Temmuz 2021 ©Figen Balamur Uğur
İnönü Üniversitesi / Battalgazi / Malatya
Temmuz 2021 ©Serdar Ölez
Cunda Adası / Ayvalık / Balıkesir
Nisan 2021 ©Nilgün Sönmez
Kuyucak / Keçiborlu / Isparta
Temmuz 2019 ©Serdar Ölez
Kuğulu Park / Ankara
Haziran 2016 ©Serdar Ölez
Diğer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan L. angustifolia taksonları: Lavandula angustifolia subsp. angustifolia
Türkiye´de doğal yayılan Lavandula türleri: L.angustifolia, L.pedunculata, L.stoechas




Kaynaklar
  1. Hedge, 1997, Flora of China, Vol. 17
  2. S. Bozkıran, F.Handan Giray, Isparta’da Lavanta Üretimi ve Pazarlaması, Erişim tarihi Nisan 2020 [PDF]
  3. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  4. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  5. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  6. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)