Lavanta (Lavandulaangustifolia) Ballıbabagiller (Lamiaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de sadece Çatalca-Kocaeli alt bölgesinde doğal yayılış göstermektedir.
Türkçe literatürde genellikle Lavanta olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde ingiliz lavantası olarak bilinir. Bilimsel olarak Lavandulaangustifolia Mill. şeklinde tanımlanır.
Lavandula etimolojisi
Lavandula cins adının Latincede `yıkama` anlamına gelen lavare kelimesinden türetildiği sanılmaktadır; bu cins bitki özlerinin suya katılarak giysilerin yıkanmasında kullanıldığı bilinmektedir.
angustifolia etimolojisi
Angustifolia Latincede `dar` anlamına gelen `angustus` kelimesi ile `yaprak` anlamına gelen `folium` kelimesinin birleşiminden türetilmiştir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Mill. kısaltması bilim insanı Philip Miller (1691-1771) için kullanılmıştır; Miller İskoç kökenli İngiliz botanikçidir; hayatı boyunca Chelsea Physic Garden´da bahçevan olarak çalışmıştır; 1731 yılında The Gardener´s Dictionary adlı eserini yayınlamıştır.
Morfoloji
1-1.5 m boylanabilen, bodur çalı görünümlü, hoş kokulu bir bitkidir. Dallar gri-kahverengi veya koyu kahverengidir; çiçekli dallar uzun, yapraklı dallar daha kısadır; kabuk boylamasına pul pul ayrılır. Yapraklar gri yıldızsıkaba tüylüdür; taban dışbükey, kenarlar yaprak sapına doğru içbükeydir; yaprak sapı çok kısadır; kenarlar tam ve kıvrıktır; küt uçludur. Çiçekli dallarda yapraklar genişçe dizili, şeritsi veya mızraksı formda ve 3-5 cm × 3-5 mm boyutlardadır; diğer dallarda ise daha küçük, yaklaşık 17 × 2 mm boyutlarda ve kümelenmiş haldedir. Çiçeklenme Haziran-Temmuz aylarında gerçekleşir; çiçek kurulları başak formda, 3 ( -5 ) cm uzunlukta ve halka dizilimli sıralı çok sayıda çiçeklidir; halkalar birbirinden ayrık veya sıkışık olabilir, her bir halka 6-10 çiçeklidir; çiçek kümesi sapı başak boyunun yaklaşık 3 katı kadar uzunluktadır; brakte eşkenar dörtgen biçimli, yumurtamsı veya sivri uçlu biz şeklindedir, kuruduğunda pas rengini alır; brakteol belli belirsizdir; çiçek sapı kısadır; çanak yumurta biçimli-borumsu, 4-5 mm, 13 damarlı, dış kısmı yoğun gri yıldızsıkaba tüylüdür; taç mavi, 8-10 mm, 13 damarlı, dış kısmı yoğun kaba tüylü, taban tüysüz, boyun ve üst dudak salgılı tüylü, iç kısmı kısa havlıdır. Meyve sert kabuklu, küçük fındıksı, 4 parçalı ve pürüzsüzdür.
S. Bozkıran, F.Handan Giray, Isparta’da Lavanta Üretimi ve Pazarlaması, Erişim tarihi Nisan 2020 [PDF]
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)
Burdur (merkez) / Burdur
Seferihisar / İzmir
İnönü Üniversitesi / Battalgazi / Malatya
Cunda Adası / Ayvalık / Balıkesir
Kuyucak / Keçiborlu / Isparta
Kuğulu Park / Ankara
