Carabus scabrosus

Kıbrıs / Mamak / Ankara - Mayıs 2020 © Serdar Ölez

Gözlem bildir

Koca menekşe karafatma

Carabidae / Carabus / Carabus scabrosus

Koca menekşe karafatma (Carabus scabrosus) Toprakböcekleri (Carabidae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Konya, Erzurum-Kars, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Balkan ülkeleri, başta Kırım olmak üzere Rusya'nın bazı bölgeleri, Kafkas ülkeleri ve ülkemizde Marmara bölgesinde görülür. İran'da da rastlanmıştır.^[2]

Bilimsel olarak Carabus scabrosus (Olivier, 1790) şeklinde tanımlanır. Parantez içerisindeki kısaltmalar ve tarih bu taksonu ilk yayınlayan bilim insanını ve ilk yayın tarihini belirtir. Olivier kısaltması bilim insanı Guillaume-Antoine Olivier (1756-1814) için kullanılmıştır.

Morfoloji

Gövde en çok 50 mm boyda, en çok 30 mm siyah renkte ve mavimsi siyahtan menekşe veya koyu kırmızımsı kahverengiye kadar çeşitli tonlarda metalik parlamalara sahiptir. Baş kısa ve tüysüz, yüzeyi kırışıklıklarla kaplı; iki supraorbital setalı; gözün arkasına kadar uzanan supraoküler yarıklar derin, frontal yarıklar derin ve kısa; gözler yarım daire şeklinde; labrum iki loblu; mentum bir dişli; labial palpusların 2. segmenti iki setalı, labial ve maksillar palpusların son segmenti üçgen şeklinde genişlemiş, siyah renkte ve uç kısmı düz kesiktir. Pronotum uzunluğundan 1.3 kat daha geniş; ön kısım daha dar, ön kenarı düz, yan kenarları dışbükey; arka köşeleri dairesel, ortay omurga yoktur ve yan yarıklar dardır. Elytra genişliğinden 1.5 kat daha uzun, oval biçimli; ön kısmı erkekte dairesel, dişide ise sivri yapıda; üzeri tüberküllerle kaplı bir yapıdadır. Karın bölgesi tüysüz ve siyah renktedir.^[1]

listMap

Gözlemler

Türkiye´de doğal yayılan diğer Carabus türleri: C.scabrosus

Kaynaklar

Çelik, A. (2016). Artvi̇n ili Hati̇la Vadisi ve çevresindeki carabidae familyası üzerine çalişmalar [Master´s thesis]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi
Menekşe karafatma (Carabus scabrosus). (2019, August 4). Evrim Ağacı. https://evrimagaci.org/menekse-karafatma-carabus-scabrosus-7896
Ateş, C. (2013). Madra Daği (Balikesir) Yöresinin Carabidae, Tenebronidae, Silphidae Ve Staphylinidae (Coleoptera) Türlerinin Çukur Tuzak Yöntemiyle Belirlenmesi [Master´s thesis]. http://dspace.balikesir.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12462/3051/Can_Ate%C5%9F.pdf?sequence=1&isAllowed=y
Carabus. (n.d.). Retrieved May 2020, from https://wiki.bugwood.org/Carabus
Kaygın, A. T., & Göktürk, T. (2009). Entomolojik Terimler Sözlüğü. Maya Akademi.
Observations. (2024). iNaturalist. https://www.inaturalist.org/observations (Yayılış bilgileri)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)

Sayfaya atıf metni: Carabus scabrosus. florꜳnatolica içinde. Erişim tarihi Mayıs 9, 2025, Erişim adresi http://floranatolica.com/eukaria/gui/species.php?ID=845
Manifesto: Floranatolica sayfaları amatör bir grup tarafından derlenir hazırlanır; mekânlar, rotalar ve canlılar hakkında genel bilgiler vererek, insanların doğa sevgisi ve onu koruma ve araştırma isteğini arttırmayı hedefler. Floranatolica, bitki gözlemlerini kaydedip organize edebileceğiniz ve diğer gözlemciler ve araştırmacılar ile paylaşabileceğiniz bir platform sağlar. Floranatolica ayrıca gezip gördüğünüz yerlerin parkur, yorum ve gözlemlerini paylaşabileceğiniz bir platformdur. Dileyen herkes Floranatolica'ya gönüllü katkı sağlayabilir. Floranatolica tüm doga yürüyüşçülerini, bitki gözlemcilerini, mantar toplayıcılarını, orman ve park korucularını, ekolojistleri ve doğa tutkunlarını bu amaçla yurttaş bilgin olmaya davet eder; ayrıca tüm bilim insanlarını da gözlemlerini erişilebilir ve sistematik platformlarda paylaşmaya davet eder. Floranatolica biyo-coğrafyamızda tanımlanabilen/keşfedilen tüm verilerin toplumun ortak değeri olduğuna, bu değerin tanınması ve anlaşılması ile onu koruma isteğinin belirgin olarak artacağına inanır. floranatolica.com web sitesi GezenAdam tarafından şekillendirilmiştir; bu sayfalarda yayınlanan içeriklere katkıda bulunmak veya değiştirmemiz gerektiğini düşündüğünüz kısımları bildirmek için bize admin@floranatolica.com adresinden ulaşabilirsiniz. Yasal Uyarı: Bu sayfa Creative Commons Atıf CC-BY-SA 4.0 Uluslararası Lisansı ile yayınlanmaktadır; uygun atıf ve bağlantı vermek kaydı ile bu sayfada yayınlanan görsel ve metinleri her ortam veya formatta kopyalayabilir ve yeniden dağıtabilirsiniz; bu sayfaya atıf yapmak için MLA, CMOS, APA, ASA, MHRA,... kalıplarından yararlanabilirsiniz. Bu sayfada yayınlanan fotoğraf ve metinlerin tüm sorumluluğu paylaşımı yapan editöre aittir. Editör bu fotograf veya metinleri floranatolica.com web sitesinde yayınlayarak, kendi adı ve bu sayfa bağlantısı verilmesi kaydı ile bunların her ortam veya formatta kopyalanabilir ve yeniden dağıtilabilir olmasına izin verdiğini kabul etmektedir. Editör kendisine ait olmayan ve telif hakkı içeren veya T.C. yasalarına uygunsuz paylaşımlar yapamaz. Florꜳnatolica şikayet postası almadığı sürece bu paylaşımları yayında tutar ve içerik sorumluluğunu kabul etmez. Bu paylaşımların içeriği ile ilgili uygunsuz bir durum olduğunu düşünüyorsanız lütfen admin@floranatolica.com adresine bildiriniz. Bildiriminiz en kısa sürede değerlendirilip size bilgi verilecektir. Çerez Politikası ve Aydınlatma Metni: 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca, kişisel verileriniz; veri sorumlusu olarak Florꜳnatolica web sitesi tarafından KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen kapsamda işlenebilecektir. KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen haklarınıza ilişkin taleplerinizi, Veri Sorumlusuna Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ uyarınca hazırlayarak admin@floranatolica.com eposta adresinden iletebilirsiniz. Reklam Politikası: Bu sayfada yayınlanan reklamlar GoogleAdsense tarafından seçilmekte ve yerleştirilmektedir. Uygunsuz içerikte olduğunu düşündüğünüz reklamları bildiriniz.