Mahçup kalkanböceği (Carpocorispudicus) Kokarböcekler (Pentatomidae) ailesinden bir türdür. Mahçup kalkanböcekleri Mayıs-Ekim ayları arasında; 1600 m yüksekliklere kadar; meşe ormanları içindeki dikenlikler, yol kenarları ve tarım alanlarının kenar zonlarında gözlenebilirler. Konukçuları sıklıkla Triticum sp., Onopordon sp. ve diğer Asteraceae ailesi bireyleridir.[4][6]
Bilimsel olarak Carpocorispudicus (Poda, 1761) şeklinde tanımlanır.
pudicus etimolojisi
Pudicus Latincede mahçup, mütevazı, iffetli anlamlarında kullanılır. Parantez içerisindeki kısaltmalar ve tarih bu taksonu ilk yayınlayan bilim insanını ve ilk yayın tarihini belirtir. Poda kısaltması bilim insanı Nikolaus Poda von Neuhaus (1723-1798) için kullanılmıştır.
Morfoloji
Vücut uzunluğu 10-14 mm'dir ve dişiler erkeklere göre biraz daha uzundur. Baş ve vücut sarımsı kahverengi, yan kenarları noktalardan oluşmuş siyah şerit şeklindedir. 1.anten segmenti sarımsı kahverengi, diğer segmentler siyah renktedir; 3'üncü segment 2'nciden kısadır. Pronotum’da siyah noktalardan oluşmuş 4 paralel çizgi bulunur; humerus açısı görece yuvarlatılmıştır ve üzerinde siyah noktacıklar bulunur. Abdomenpronotuma göre daha dardır. Scutellumun yan kenarlarında yarım daire şeklinde girintiler bulunmaktadır. Konneksivum kenarları siyah lekelidir. Kanat zarı sarı renkte ve abdomenden uzundur. Rostrum sarımsı kırmızı renkte, ortası boyuna siyah çizgilidir ve arka bacak arasına kadar ulaşır. Bacaklar sarımsı kırmızı renktedir. Paramer tek dişlidir.[3][6]
rong>İsimlendirme: Bu sayfanın hazırlanması sırasında Carpocoris pudicus için herhangi bir Türkçe isme erişilememiştir. Türkçe isimlendirme Temmuz 2020'de GezenAdam tarafından ve Latince tanımlama Türkçeleştirilerek yapılmıştır. Bu böceğin yöresel veya bilimsel Türkçe adlandırmasını biliyorsanız lütfen info@gezenadam.com adresinden bize iletiniz.
Benzer türler:Carpocoris pudicus diğer bazı kalkanböceği türleri ile kolayca karıştırılabilir. Türkiye'de gözlenebilecek ve C.pudicus ile karıştırılması olası türlerin ayırd edici özellikleri şu şekildedir[1][2]
Carpocoris pudicus: Scutellumun her iki yan kenarının orta kısmında birer girinti bulunmaktadır.
Carpocoris purpureipennis:Pronotumun posterolateral kenarları hafifçe dışbükeydir; scutellumun tabanı kontrastlı siyah benekler yoktur; bacaklar turuncu değildir.
Carpocoris mediterraneus mediterraneus:Pronotumun posterolateral kenarları neredeyse düzdür; scutellumun tabanında kontrastlı siyah benekler vardır; bacaklar turuncu renktedir.
Pronotum üzerindeki desenler ve scutellumun yan kısmındaki girintilerin C.pudicus için ayırt edici özellikleri olarak belirtilmesine karşın, bazı kaynaklarda Anadolu'daki bazı bireylerin bu özellikleri taşımayabileceği ve detaylı genetik araştırmalar yapılması gerektiği belirtilmektedir.[5] Benzer taxonlarTürkiye´de doğal yayılan diğer Carpocoris türleri:C.pudicus
LUPOLI, R., DUSOULIER, F., CRUAUD, A., CROS-ARTEIL, S., & STREITO, J. (2013). Morphological, biogeographical and molecular evidence of Carpocoris mediterraneus as a valid species (Hemiptera: Pentatomidae). Zootaxa, 3609(4), 392-410. https://doi.org/10.11646/zootaxa.3609.4.2
Durmaz, M. D. (2008). Eskişehir İli Geocorisae (Insecta:Heteroptera) Faunası Üzerinde Ön Çalışmalar [Master's thesis]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=UPP_Zu9isEmWGFXFCBYasYx-d0tXhvGWGLubi6qdbplswntcA73-sqlfJJSvgU_V
Fent, M., & Aktaç, N. (1999). Edirne Yöresi Pentatomidae (Heteroptera) Faunası Üzerine Taksonomik ve Faunistik Araştırmalar. Turkish Journal of Zoology, (23), 377-395. http://journals.tubitak.gov.tr/zoology/issues/zoo-99-23-ek2/zoo-23-ek2-3-96069.pdf
Carpocoris pudicus (Poda, 1761). (n.d.). Inventaire National du Patrimoine Naturel. https://inpn.mnhn.fr/espece/cd_nom/313024/tab/fiche
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)