Galium odoratum

Kuzdağ / Yenice / Karabük - Haziran 2017 © Serdar Ölez

Gözlem bildir

Orman iplikçiği

Rubiaceae / Galium / Galium odoratum

Orman iplikçiği (Galium odoratum) Kökboyagiller (Rubiaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Çatalca-Kocaeli, Güney Marmara, Batı ve Orta Karadeniz, Asıl Ege, Yukarı Murat-Van, Antalya, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 600-2400 m yükseklikler arasında; zengin tabanlı ve geniş yapraklı orman altlarında doğal gelişim gösterirler.

Galium odoratum Türkçede Orman iplikçiği olarak adlandırılır. Bilimsel olarak Galium odoratum (L.) Scop. şeklinde tanımlanır. Galium cins adı Latincede `süt` anlamına gelen gala kelimesinden türetilmiştir; peynir yapımında sütün pıhtılaşmasına yardımcı olmak için çeşitli Galium türlerinin çiçeklerinin eski kullanımına bir atıftır. Parantez içerisindeki kısaltmalar bu taksonu ilk yayınlayan kişiyi/kişileri, parantez dışındakiler ise ilk yayın ardından bu taksona revizyon yapan kişi/kişileri belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur. Scop. kısaltması bilim insanı Joannes Antonius Scopoli (1723-1788) için kullanılmıştır; Scopoli Avusturyalı hekim ve doğa bilimcidir; Avusturya İmparatorluğunun Linnaeus´u olarak anılır.

Morfoloji

20-30 cm boylanabilen, çok yıllık, rizomlu bir türdür. Gövdeler dört köşeli ve bazen dikenlidir, sıklıkla dallanmaz, boğum noktalarındaki halka dizilimli tüyler hariç tüysüzdür. Yapraklar 6-9'u bir arada halka dizilimli ve her biri 20-50 x 5-12 mm boyutlardadır; en geniş kısmı ortada veya son 1/3'lük kısımdadır; uç kısmı aşağı doğru kıvrıktır. Çiçeklenme Mayıs-Temmuz ayları arasında gerçekleşir; çiçek kurulu terminaldir ve iki yan dallı talkım şeklindedir; çiçek sapı 1-6 mm boydadır, meyve zamanı 11 mm'ye kadar uzayabilir; üstlerdeki brakteler indirgenmiştir; taç 4-8 mm çapta huni şeklindedir, tüp kısmı ~ 1.5-2 mm uzunluktadır ve loblar 2-3.5 mm boyda ve sivrimsidir. Meyve yumurta biçimlidir ve 2-3 mm çaptadır; çengel tüylüdür ve tüylü kısım 1 mm uzunluktadır.

listMap

Gözlemler

Senek / Pülümür / Tunceli
Haziran 2023 ©Serdar Ölez Galium odoratum

Türkiye´de doğal yayılan diğer Galium türleri: G.adhaerens, G.aladaghense, G.album, G.angustissimum, G.antitauricum, G.aparine, G.aretioides, G.asparagifolium, G.babadaghense, G.basalticum, G.baytopianum, G.boreale, G.bornmuelleri, G.bracteatum, G.brevifolium, G.caminianum, G.campanelliferum, G.cankiriense, G.canum, G.cappadocicum, G.cassium, G.ceratoamanianum, G.ceratocarpon, G.cilicicum, G.consanguineum, G.cornigerum, G.czerepanovii, G.davisii, G.debile, G.demissum, G.dieckii, G.divaricatum, G.dumosum, G.elongatum, G.exsurgens, G.fissurense, G.floribundum, G.galiopsis, G.ghilanicum, G.globuliferum, G.graecum, G.haussknechtii, G.heldreichii, G.hierosolymitanum, G.huber-morathii, G.humifusum, G.hypoxylon, G.incanum, G.isauricum, G.kurdicum, G.lasiocarpum, G.lovcense, G.margaceum, G.megalanthum, G.membranaceum, G.mite, G.murale, G.nabelekii, G.nigdeense, G.nigricans, G.octonarium, G.odoratum, G.olympicum, G.palustre, G.pamphylicum, G.papilliferum, G.parisiense, G.parvulum, G.paschale, G.penduliflorum, G.penicillatum, G.peplidifolium, G.pseudocapitatum, G.pterocarpum, G.radulifolium, G.rivale, G.rotundifolium, G.rubioides, G.runcinatum, G.samuelssonii, G.scabrifolium, G.scopulorum, G.setaceum, G.setuliferum, G.shepardii, G.sieheanum, G.sorgerae, G.spurium, G.stepparum, G.subuliferum, G.subvelutinum, G.tenuissimum, G.tmoleum, G.tolosianum, G.tortumense, G.tricornutum, G.trifidum, G.trojanum, G.tubiflorum, G.tuncelianum, G.uliginosum, G.verticillatum, G.verum, G.xylorrhizum, G.zabense

Kaynaklar

Davis, P. H., Cullen, J., & Coode, M. J. (1982). Flora of Turkey and the east Aegean islands. Edinburgh University Press. Vol:7 P:781
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)

Sayfaya atıf metni: Galium odoratum. florꜳnatolica içinde. Erişim tarihi Aralık 22, 2024, Erişim adresi http://floranatolica.com/eukaria/gui/species.php?ID=901
Manifesto: Floranatolica sayfaları amatör bir grup tarafından derlenir hazırlanır; mekânlar, rotalar ve canlılar hakkında genel bilgiler vererek, insanların doğa sevgisi ve onu koruma ve araştırma isteğini arttırmayı hedefler. Floranatolica, bitki gözlemlerini kaydedip organize edebileceğiniz ve diğer gözlemciler ve araştırmacılar ile paylaşabileceğiniz bir platform sağlar. Floranatolica ayrıca gezip gördüğünüz yerlerin parkur, yorum ve gözlemlerini paylaşabileceğiniz bir platformdur. Dileyen herkes Floranatolica'ya gönüllü katkı sağlayabilir. Floranatolica tüm doga yürüyüşçülerini, bitki gözlemcilerini, mantar toplayıcılarını, orman ve park korucularını, ekolojistleri ve doğa tutkunlarını bu amaçla yurttaş bilgin olmaya davet eder; ayrıca tüm bilim insanlarını da gözlemlerini erişilebilir ve sistematik platformlarda paylaşmaya davet eder. Floranatolica biyo-coğrafyamızda tanımlanabilen/keşfedilen tüm verilerin toplumun ortak değeri olduğuna, bu değerin tanınması ve anlaşılması ile onu koruma isteğinin belirgin olarak artacağına inanır. floranatolica.com web sitesi GezenAdam tarafından şekillendirilmiştir; bu sayfalarda yayınlanan içeriklere katkıda bulunmak veya değiştirmemiz gerektiğini düşündüğünüz kısımları bildirmek için bize admin@floranatolica.com adresinden ulaşabilirsiniz. Yasal Uyarı: Bu sayfa Creative Commons Atıf CC-BY-SA 4.0 Uluslararası Lisansı ile yayınlanmaktadır; uygun atıf ve bağlantı vermek kaydı ile bu sayfada yayınlanan görsel ve metinleri her ortam veya formatta kopyalayabilir ve yeniden dağıtabilirsiniz; bu sayfaya atıf yapmak için MLA, CMOS, APA, ASA, MHRA,... kalıplarından yararlanabilirsiniz. Bu sayfada yayınlanan fotoğraf ve metinlerin tüm sorumluluğu paylaşımı yapan editöre aittir. Editör bu fotograf veya metinleri floranatolica.com web sitesinde yayınlayarak, kendi adı ve bu sayfa bağlantısı verilmesi kaydı ile bunların her ortam veya formatta kopyalanabilir ve yeniden dağıtilabilir olmasına izin verdiğini kabul etmektedir. Editör kendisine ait olmayan ve telif hakkı içeren veya T.C. yasalarına uygunsuz paylaşımlar yapamaz. Florꜳnatolica şikayet postası almadığı sürece bu paylaşımları yayında tutar ve içerik sorumluluğunu kabul etmez. Bu paylaşımların içeriği ile ilgili uygunsuz bir durum olduğunu düşünüyorsanız lütfen admin@floranatolica.com adresine bildiriniz. Bildiriminiz en kısa sürede değerlendirilip size bilgi verilecektir. Çerez Politikası ve Aydınlatma Metni: 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca, kişisel verileriniz; veri sorumlusu olarak Florꜳnatolica web sitesi tarafından KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen kapsamda işlenebilecektir. KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen haklarınıza ilişkin taleplerinizi, Veri Sorumlusuna Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ uyarınca hazırlayarak admin@floranatolica.com eposta adresinden iletebilirsiniz. Reklam Politikası: Bu sayfada yayınlanan reklamlar GoogleAdsense tarafından seçilmekte ve yerleştirilmektedir. Uygunsuz içerikte olduğunu düşündüğünüz reklamları bildiriniz.

Galium etimolojisi

Scop. etimolojisi

Morfoloji

Gözlemler