Yunusemre / Manisa - Eylül 2020 © Serdar Ölez

Gözlem bildir

Bacırgan

Apocynaceae / Cynanchum / Cynanchum acutum

Bacırgan (Cynanchum acutum) Zakkumgiller (Apocynaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Konya, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Antalya, Adana, Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Deniz seviyesi ile 1500 m yükseklikler arasında; kumluk alanlar, tuzlu alanlar, taşlık yamaçlar, toprak yığınları, nadas tarlaları, üzüm bağları ve yol kenarları gibi alanlarda doğal gelişim gösterir.

Bilimsel olarak Cynanchum acutum L. şeklinde tanımlanır. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji

Gövdeler narin, silindirik, bükük ve çatallı dallanmıştır; 3 m kadar boylanabilir; yüzey tüysüzdür, ancak bazen üst kısımlar kısa havlı olabilir. Yapraklar 2.5-10 x 1.5-8 cm boyutlarda ve yumurtamsı-üçgensi formdadır; yüzeyler tüysüzdür; uç kısım sivrimsidir; taban derin kalpsi-oksudur; yaprak sapı 1-7 cm uzunluktadır. Çiçeklenme Haziran-Eylül ayları arasında gerçekleşir; talkım çiçek kurulu birkaç veya birçok çiçeklidir; çiçek kümesi sapı 5-10 cm uzunlukta ve havlıdır; taç beyaz veya pembemsi renkte, 6-9 mm çaptadır, loblar dikdörtgenimsi ve küt uçludur. Meyve 6-16 x 1 cm boyutlarda ve fasulyemsi ve sivri uçludur; yüzeyi tüysüz veya gençken kısa havlıdır.

Türkiye'de iki alttürü doğal olarak yetişmektedir, bu alttürler ve tanı anahtarı şu şekildedir:

Cynanchum acutum subsp. acutum
Yapraklar genişliğinin ~1-2 katı kadar uzunluktadır ve genişçe yumurtamsı-kalpsi formdadır; yaprak dip lobları birbirlerinden belli belirsiz uzaklaşır görünümdedir; fasulyemsi meyve 6-15 cm uzunluktadır.
Cynanchum acutum subsp. sibiricum
Yapraklar genişliğinin 3 veya daha fazla katı kadar uzunluktadır ve hemen hemen oksu formdadır; yaprak dip lobları birbirlerinden her zaman ve belirgin şekilde uzaklaşır görünümdedir; fasulyemsi meyve 12.5-16 cm uzunluktadır.

Gözlemler

Yunusemre / Manisa
Ekim 2023 ©Serdar Ölez Cynanchum acutum

Kemer / Antalya
Eylül 2023 ©Serdar Ölez Cynanchum acutum

IUCN Kırmızı Liste Kategorisi

DÜŞÜK RİSKLİ / LEAST CONCERN
Bu tür geniş yayılışlıdır ve nüfusu yüksektir. Yakın gelecekte tükenme riski bulunmamaktadır.
Nesli tükenme tehlikesi altında olan türlerin kırmızı listesi Uluslararası Doğal Hayatı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından hazırlanmaktadır.

Benzer taxonlar

Türkiye´de doğal yayılan C. acutum taksonları: Cynanchum acutum subsp. acutum, Cynanchum acutum subsp. sibiricum
Türkiye´de doğal yayılan Cynanchum türleri: C.acutum

Kaynaklar

Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press.
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)

Manifesto: Floranatolica sayfaları amatör bir grup tarafından derlenir hazırlanır; mekânlar, rotalar ve canlılar hakkında genel bilgiler vererek, insanların doğa sevgisi ve onu koruma ve araştırma isteğini arttırmayı hedefler. Floranatolica, bitki gözlemlerini kaydedip organize edebileceğiniz ve diğer gözlemciler ve araştırmacılar ile paylaşabileceğiniz bir platform sağlar. Floranatolica ayrıca gezip gördüğünüz yerlerin parkur, yorum ve gözlemlerini paylaşabileceğiniz bir platformdur. Dileyen herkes Floranatolica'ya gönüllü katkı sağlayabilir. Floranatolica tüm doga yürüyüşçülerini, bitki gözlemcilerini, mantar toplayıcılarını, orman ve park korucularını, ekolojistleri ve doğa tutkunlarını bu amaçla yurttaş bilgin olmaya davet eder; ayrıca tüm bilim insanlarını da gözlemlerini erişilebilir ve sistematik platformlarda paylaşmaya davet eder. Floranatolica biyo-coğrafyamızda tanımlanabilen/keşfedilen tüm verilerin toplumun ortak değeri olduğuna, bu değerin tanınması ve anlaşılması ile onu koruma isteğinin belirgin olarak artacağına inanır. floranatolica.com web sitesi GezenAdam tarafından şekillendirilmiştir; bu sayfalarda yayınlanan içeriklere katkıda bulunmak veya değiştirmemiz gerektiğini düşündüğünüz kısımları bildirmek için bize admin@floranatolica.com adresinden ulaşabilirsiniz. Yasal Uyarı: Bu sayfa Creative Commons Atıf CC-BY-SA 4.0 Uluslararası Lisansı ile yayınlanmaktadır; uygun atıf ve bağlantı vermek kaydı ile bu sayfada yayınlanan görsel ve metinleri her ortam veya formatta kopyalayabilir ve yeniden dağıtabilirsiniz; bu sayfaya atıf yapmak için MLA, CMOS, APA, ASA, MHRA,... kalıplarından yararlanabilirsiniz. Bu sayfada yayınlanan fotoğraf ve metinlerin tüm sorumluluğu paylaşımı yapan editöre aittir. Editör bu fotograf veya metinleri floranatolica.com web sitesinde yayınlayarak, kendi adı ve bu sayfa bağlantısı verilmesi kaydı ile bunların her ortam veya formatta kopyalanabilir ve yeniden dağıtilabilir olmasına izin verdiğini kabul etmektedir. Editör kendisine ait olmayan ve telif hakkı içeren veya T.C. yasalarına uygunsuz paylaşımlar yapamaz. Florꜳnatolica şikayet postası almadığı sürece bu paylaşımları yayında tutar ve içerik sorumluluğunu kabul etmez. Bu paylaşımların içeriği ile ilgili uygunsuz bir durum olduğunu düşünüyorsanız lütfen admin@floranatolica.com adresine bildiriniz. Bildiriminiz en kısa sürede değerlendirilip size bilgi verilecektir. Çerez Politikası ve Aydınlatma Metni: 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca, kişisel verileriniz; veri sorumlusu olarak Florꜳnatolica web sitesi tarafından KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen kapsamda işlenebilecektir. KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen haklarınıza ilişkin taleplerinizi, Veri Sorumlusuna Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ uyarınca hazırlayarak admin@floranatolica.com eposta adresinden iletebilirsiniz. Reklam Politikası: Bu sayfada yayınlanan reklamlar GoogleAdsense tarafından seçilmekte ve yerleştirilmektedir. Uygunsuz içerikte olduğunu düşündüğünüz reklamları bildiriniz.