Asperula arvensis

Bademlik / İmrahor / Ankara - Mayıs 2020 © Mustafa Gökmen

Gözlem bildir

Tarla belumotu

Rubiaceae / Asperula / Asperula arvensis

Tarla belumotu (Asperula arvensis) Kökboyagiller (Rubiaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Konya, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Antalya, Adana, Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Deniz seviyesi ile 1900 m yükseklikler arasında; açık topraklar, tarlalar ve döküntü alanlarda yayılış gösterir.

Türkçe literatürde genellikle Tarla belumotu olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde tarla yapışkan otu olarak bilinir. Bilimsel olarak Asperula arvensis L. şeklinde tanımlanır. Asperula Yeni Latincede Asperulus sözcüğünün dişil halidir. Asperulus asper kelimesi ile -ulus sonekinin birleşiminden türetilmiştir ve 'biraz pürüzlü (yüzey)' anlamına gelmektedir; botanikte Asperula cinsi altındaki türlerin bükük/kancalı tüy örtülerine işaret ettiği sanılmaktadır. Arvensis Latincede tarla, tarladan gelen anlamlarına gelir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji

5-30 cm boylanabilen, tek yıllık, otsu bir türdür. Gövde basit veya sıklıkla tabandan sık dallanmıştır, kesiti dört köşelidir, yüzeyi alt kısımlarda az pürüzlü-kısa havlı, üst kısımlarda tüysüzdür. Yapraklar 7-25 x 1.5-5 mm boyutlardadır; en alttakiler dairesel-yuvarlağımsı veya ters yumurtamsı, 4'ü bir arada halka dizilişlidir; gövde kısmındaki yapraklar ters mızraksı, dikdörtgenimsi-eliptik veya şeritsi-dikdörtgenimsi formdadır, 6-8'i bir arada halka dizilişlidir. Çiçeklenme Mart-Temmuz ayları arasında gerçekleşir; talkım kurullar top başlıdır ve şeritsi-mızraksı brakteler tarafından taşınır; brakteler çiçeklerin boyunda veya daha uzuncadır; taç 5-7 mm, mavimsi-menekşe rengi veya beyazımsı renktedir, taç tüpü 4-6 mm uzunluktadır ve üst 1/3'ünden itibaren genişler, loblar 0.5-2 mm uzunluktadır; başçıklar 0.7-1 mm uzunlukta, dikdörtgenimsi-eliptik şekildedir. Mericarp tohum 2-3 mm çaptadır.

listMap

Gözlemler

Türkiye´de doğal yayılan diğer Asperula türleri: A.affinis, A.arvensis, A.bargyli, A.bornmuelleri, A.brevifolia, A.bryoides, A.capitellata, A.cilicia, A.cymulosa, A.daphneola, A.glareosa, A.glomerata, A.gracilis, A.involucrata, A.kotschyana, A.lilaciflora, A.littoralis, A.lycia, A.molluginoides, A.nitida, A.orientalis, A.pestalozzae, A.pontica, A.prostrata, A.pseudochlorantha, A.purpurea, A.rumelica, A.serotina, A.setosa, A.sintenisii, A.stricta, A.suavis, A.taurina, A.tenella, A.tenuifolia, A.virgata, A.woronowii, A.xylorrhiza

Kaynaklar

Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press.
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)

Sayfaya atıf metni: Asperula arvensis. florꜳnatolica içinde. Erişim tarihi Aralık 26, 2024, Erişim adresi http://floranatolica.com/eukaria/gui/species.php?ID=910
Manifesto: Floranatolica sayfaları amatör bir grup tarafından derlenir hazırlanır; mekânlar, rotalar ve canlılar hakkında genel bilgiler vererek, insanların doğa sevgisi ve onu koruma ve araştırma isteğini arttırmayı hedefler. Floranatolica, bitki gözlemlerini kaydedip organize edebileceğiniz ve diğer gözlemciler ve araştırmacılar ile paylaşabileceğiniz bir platform sağlar. Floranatolica ayrıca gezip gördüğünüz yerlerin parkur, yorum ve gözlemlerini paylaşabileceğiniz bir platformdur. Dileyen herkes Floranatolica'ya gönüllü katkı sağlayabilir. Floranatolica tüm doga yürüyüşçülerini, bitki gözlemcilerini, mantar toplayıcılarını, orman ve park korucularını, ekolojistleri ve doğa tutkunlarını bu amaçla yurttaş bilgin olmaya davet eder; ayrıca tüm bilim insanlarını da gözlemlerini erişilebilir ve sistematik platformlarda paylaşmaya davet eder. Floranatolica biyo-coğrafyamızda tanımlanabilen/keşfedilen tüm verilerin toplumun ortak değeri olduğuna, bu değerin tanınması ve anlaşılması ile onu koruma isteğinin belirgin olarak artacağına inanır. floranatolica.com web sitesi GezenAdam tarafından şekillendirilmiştir; bu sayfalarda yayınlanan içeriklere katkıda bulunmak veya değiştirmemiz gerektiğini düşündüğünüz kısımları bildirmek için bize admin@floranatolica.com adresinden ulaşabilirsiniz. Yasal Uyarı: Bu sayfa Creative Commons Atıf CC-BY-SA 4.0 Uluslararası Lisansı ile yayınlanmaktadır; uygun atıf ve bağlantı vermek kaydı ile bu sayfada yayınlanan görsel ve metinleri her ortam veya formatta kopyalayabilir ve yeniden dağıtabilirsiniz; bu sayfaya atıf yapmak için MLA, CMOS, APA, ASA, MHRA,... kalıplarından yararlanabilirsiniz. Bu sayfada yayınlanan fotoğraf ve metinlerin tüm sorumluluğu paylaşımı yapan editöre aittir. Editör bu fotograf veya metinleri floranatolica.com web sitesinde yayınlayarak, kendi adı ve bu sayfa bağlantısı verilmesi kaydı ile bunların her ortam veya formatta kopyalanabilir ve yeniden dağıtilabilir olmasına izin verdiğini kabul etmektedir. Editör kendisine ait olmayan ve telif hakkı içeren veya T.C. yasalarına uygunsuz paylaşımlar yapamaz. Florꜳnatolica şikayet postası almadığı sürece bu paylaşımları yayında tutar ve içerik sorumluluğunu kabul etmez. Bu paylaşımların içeriği ile ilgili uygunsuz bir durum olduğunu düşünüyorsanız lütfen admin@floranatolica.com adresine bildiriniz. Bildiriminiz en kısa sürede değerlendirilip size bilgi verilecektir. Çerez Politikası ve Aydınlatma Metni: 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca, kişisel verileriniz; veri sorumlusu olarak Florꜳnatolica web sitesi tarafından KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen kapsamda işlenebilecektir. KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen haklarınıza ilişkin taleplerinizi, Veri Sorumlusuna Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ uyarınca hazırlayarak admin@floranatolica.com eposta adresinden iletebilirsiniz. Reklam Politikası: Bu sayfada yayınlanan reklamlar GoogleAdsense tarafından seçilmekte ve yerleştirilmektedir. Uygunsuz içerikte olduğunu düşündüğünüz reklamları bildiriniz.

Asperula etimolojisi

arvensis etimolojisi

Morfoloji

Gözlemler