Eşek turpu (Raphanusraphanistrum) Turpgiller (Brassicaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Konya, Antalya, Adana, Orta Fırat alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Deniz seviyesi ile 400 m yükseklikler arasında; nadas tarlaları, tarım toprakları ve kumlu topraklarda gözlenebilirler.
Türkçe literatürde genellikle Eşek turpu olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde kalpakturpu, türükotu veya yabani turp olarak bilinir. Bilimsel olarak Raphanusraphanistrum L. şeklinde tanımlanır.
Raphanus etimolojisi
Raphanus cins adı `turp´ anlamına gelen Eski Yunanca ῥάφανος (rháphanos) veya ῥαφανίς (rhaphanís) kelimesinden türetilmiştir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.
Morfoloji
15-50 cm boylanabilen, tek yıllık, otsu bir türdür. Gövde genellikle tabandan dallanmış ve diktir, yüzey az çok kıllıdır. Dip yapraklar rozet diziliş oluşturmazlar, lirat formda ve saplıdır. Gövde yaprakları altlarda saplı, üstlerde sapsızdır, tam kenarlıdır. Çiçeklenme Mart-Mayıs ayları arasında gerçekleşir; çiçek kurulu çiçek gelişimi öncesi gevşektir, meyvelenme zamanına doğru uzar; taç yapraklar 14-17 x 4-8 mm boyutlarda, beyaz, soluk gül rengi, leylak rengi veya sarı renktedir, üzerilerinde genellikle koyu damarlar bulunur. Meyve 1.4-6.5 cm x 3-7 mm boyutlardadır; sapı gövdeye dar açılı yükselir ve 10-30 mm uzunluktadır; tohum yüzeyleri genellikle ağsıdır.
Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Çeviri: Ölez S., 2021)
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)
Avşar / Turgutlu / Manisa
Burgazada / İstanbul
Kaş / Antalya
