Vaccaria hispanica

Çankaya / Ankara - Haziran 2021 © Serdar Ölez

Gözlem bildir

Ekinebesi

Caryophyllaceae / Vaccaria / Vaccaria hispanica

Ekinebesi (Vaccaria hispanica) Karanfilgiller (Caryophyllaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Konya, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Antalya, Adana, Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Doğal olarak geliştiği ortamlar ve yükseklikler varyeteye göre farklılık gösterir:

var. pyramidata : 100-2000 m yükseklikler arasında gözlenir.

var. grandiflora : Deniz seviyesi ve 1600 m yükseklikler arasında; çayırlıklar ve bozkır alanlarında gözlenir.

var. oxyodonta : 200-1000 m yükseklikler arasında; tarım alanlarında gözlenir.

var. liniflora : Güneydoğu Anadolu´da; 700 m yüksekliklerde gözlenir.

Bilimsel olarak Vaccaria hispanica (Mill.) Rauschert şeklinde tanımlanır.

Vaccaria Latincede otlak, mera, çayırlık alan; ot, çayır, hayvan yemi anlamlarında kullanılır. Hispanica tür adı Latincede `İber Yarımadasından, İber Yarımadası ile ilgili` anlamında kullanılan Hispania kelimesinden türetilmiştir. Parantez içerisindeki kısaltmalar bu taksonu ilk yayınlayan kişiyi/kişileri, parantez dışındakiler ise ilk yayın ardından bu taksona revizyon yapan kişi/kişileri belirtir. Mill. kısaltması bilim insanı Philip Miller (1691-1771) için kullanılmıştır; Miller İskoç kökenli İngiliz botanikçidir; hayatı boyunca Chelsea Physic Garden´da bahçevan olarak çalışmıştır; 1731 yılında The Gardener´s Dictionary adlı eserini yayınlamıştır. Rauschert kısaltması bilim insanı Stephan Rauschert (1931-1986) için kullanılmıştır.

Morfoloji

15-60 cm boylanabilen, bir yıllık, otsu bir türdür. Gövdeler dik yükselir. Yapraklar kalpsi-mızraksıdır, altlardaki biraz saplı, diğer yapraklar sapsızdır. Çiçeklenme Nisan-Temmuz ayları arasında gerçekeşir; çiçek kurulları çok çiçekli ve genişçe dallanmıştır; çanak 10-15 mm uzunluktadır; taç pembe renkte ve 14-23 mm çaptadır; boyuncuk 2 tanedir. Kapsül meyve az-çok küremsi formdadır; 4 dişe yarılarak açılır.

Türkiye´de doğal gelişen bulunan dört varyetesi gözlenmektedir:

1. Çanak dişler 0.7-1.5 mm uzunlukta ve genişçe üçgen biçimlidir.

2. Taç yapraklar 14-16 mm uzunlukta, kabza çanaktan hafifçe dışa taşmıştır ...var. pyramidata

2. Taç yapraklar 18-23 mm uzunlukta, kabza çanaktan belirgin şekilde dışa taşmıştır ...var . grandiflora

1. Çanak dişler 2-4 mm uzunlukta, üçgen biçimli ve sivri uçludur.

3. Taç yapraklar 15-18 mm uzunlukta, dilimler dikdörtgenimsi-şeritsi formdadır ...var . oxyodonta

3. Taç yapraklar 20-21 mm uzunlukta, dilimler, ters yumurtamsı-dikdörtgenimsi formdadır ...var. liniflora

Gözlemler

Sinonim adlandırmalar: Vaccaria pyramidata var. grandiflora, Vaccaria pyramidata subsp. grandiflora
Türkiye´de doğal yayılan diğer Vaccaria türleri: V.hispanica

Kaynaklar

Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Çeviri: Ölez S., 2021)
Vaccaria. (2021). Wiktionary, the free dictionary. https://en.wiktionary.org/wiki/Vaccaria
Hispanic. (2002, June 11). Wikipedia, the free encyclopedia. Retrieved June 21, 2021, from https://en.wikipedia.org/wiki/Hispanic
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)

Sayfaya atıf metni: Vaccaria hispanica. florꜳnatolica içinde. Erişim tarihi Mayıs 9, 2025, Erişim adresi http://floranatolica.com/eukaria/gui/species.php?ID=983
Manifesto: Floranatolica sayfaları amatör bir grup tarafından derlenir hazırlanır; mekânlar, rotalar ve canlılar hakkında genel bilgiler vererek, insanların doğa sevgisi ve onu koruma ve araştırma isteğini arttırmayı hedefler. Floranatolica, bitki gözlemlerini kaydedip organize edebileceğiniz ve diğer gözlemciler ve araştırmacılar ile paylaşabileceğiniz bir platform sağlar. Floranatolica ayrıca gezip gördüğünüz yerlerin parkur, yorum ve gözlemlerini paylaşabileceğiniz bir platformdur. Dileyen herkes Floranatolica'ya gönüllü katkı sağlayabilir. Floranatolica tüm doga yürüyüşçülerini, bitki gözlemcilerini, mantar toplayıcılarını, orman ve park korucularını, ekolojistleri ve doğa tutkunlarını bu amaçla yurttaş bilgin olmaya davet eder; ayrıca tüm bilim insanlarını da gözlemlerini erişilebilir ve sistematik platformlarda paylaşmaya davet eder. Floranatolica biyo-coğrafyamızda tanımlanabilen/keşfedilen tüm verilerin toplumun ortak değeri olduğuna, bu değerin tanınması ve anlaşılması ile onu koruma isteğinin belirgin olarak artacağına inanır. floranatolica.com web sitesi GezenAdam tarafından şekillendirilmiştir; bu sayfalarda yayınlanan içeriklere katkıda bulunmak veya değiştirmemiz gerektiğini düşündüğünüz kısımları bildirmek için bize admin@floranatolica.com adresinden ulaşabilirsiniz. Yasal Uyarı: Bu sayfa Creative Commons Atıf CC-BY-SA 4.0 Uluslararası Lisansı ile yayınlanmaktadır; uygun atıf ve bağlantı vermek kaydı ile bu sayfada yayınlanan görsel ve metinleri her ortam veya formatta kopyalayabilir ve yeniden dağıtabilirsiniz; bu sayfaya atıf yapmak için MLA, CMOS, APA, ASA, MHRA,... kalıplarından yararlanabilirsiniz. Bu sayfada yayınlanan fotoğraf ve metinlerin tüm sorumluluğu paylaşımı yapan editöre aittir. Editör bu fotograf veya metinleri floranatolica.com web sitesinde yayınlayarak, kendi adı ve bu sayfa bağlantısı verilmesi kaydı ile bunların her ortam veya formatta kopyalanabilir ve yeniden dağıtilabilir olmasına izin verdiğini kabul etmektedir. Editör kendisine ait olmayan ve telif hakkı içeren veya T.C. yasalarına uygunsuz paylaşımlar yapamaz. Florꜳnatolica şikayet postası almadığı sürece bu paylaşımları yayında tutar ve içerik sorumluluğunu kabul etmez. Bu paylaşımların içeriği ile ilgili uygunsuz bir durum olduğunu düşünüyorsanız lütfen admin@floranatolica.com adresine bildiriniz. Bildiriminiz en kısa sürede değerlendirilip size bilgi verilecektir. Çerez Politikası ve Aydınlatma Metni: 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca, kişisel verileriniz; veri sorumlusu olarak Florꜳnatolica web sitesi tarafından KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen kapsamda işlenebilecektir. KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen haklarınıza ilişkin taleplerinizi, Veri Sorumlusuna Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ uyarınca hazırlayarak admin@floranatolica.com eposta adresinden iletebilirsiniz. Reklam Politikası: Bu sayfada yayınlanan reklamlar GoogleAdsense tarafından seçilmekte ve yerleştirilmektedir. Uygunsuz içerikte olduğunu düşündüğünüz reklamları bildiriniz.

Vaccaria etimolojisi

hispanica etimolojisi

Morfoloji

Gözlemler