Tespih Ağacı (Meliaazedarach) Tespihağacıgiller (Meliaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Çatalca-Kocaeli, Asıl Ege, Antalya, Adana, Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir.
Türkçe literatürde genellikle Tespih Ağacı olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde hint leylağı, iran leylağı, mısır akasyası, aziz ağaç veya yasemin {bodrum} olarak bilinir. Bilimsel olarak Meliaazedarach L. şeklinde tanımlanır. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.
Morfoloji
15 m kadar boylanabilen, kışın yapraklarını döken, dağınık taçlı bir ağaçtır. Yapraklar almaşık dizilişli, çift katlı birleşik tüysü, 25-65 cm, 5-11 birleşik yaprakçıklı; birleşik yaprakçıklar tüysü, 20-25 cm, 3-9 yaprakçıklı; yaprakçıklar koyu yeşil, eliptik-mızraksı, kenarlar hafif dişli, 3-10 x 2-4 cm boyutlardadır. Çiçeklenme Mayıs-Haziran aylarında; çiçek durumu birleşik salkım, seyrek çiçekli, 10-20 cm; çiçekler 1-2 cm çapında, beş taç yapraklı, ince, hoş kokulu, yıldızsı, leylak rengi; çiçeklerin ortasındaki tüpsü çıkıntı çevredeki taç yapraklara göre daha koyudur. Meyveler küremsi, ilk çıktıklarında yeşil, sonraları sarı-turuncu karışımı renkte, 0.5-1 cm çapındadır ve kuruduktan sonra da ağaç üzerinde salkımlar halinde birden çok yıl kalabilirler.
Benzer taxonlarTürkiye´de doğal yayılan diğer Melia türleri:M.azedarach
Kaynaklar
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)