Nepeta nuda subsp. albiflora

Akçalı / Başkale / Van - Temmuz 2024 © Serdar Ölez

Gözlem bildir

Karaküncü

Lamiaceae / Nepeta / Nepeta nuda subsp. albiflora

Karaküncü (Nepeta nuda subsp. albiflora) Ballıbabagiller (Lamiaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Konya, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Antalya, Adana, Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 850-2750 m yükseklikler arasında; yaprak döken ve kozalaklı ağaçlık alanlarda, çayırlıklarda, akarsu kenarlarında, taşlık kireçtaşı ve çayırlık yamaçlarda ve mera alanlarında gözlemlenebilir.

Bilimsel olarak Nepeta nuda subsp. albiflora (Boiss.) Gams şeklinde tanımlanır. Nepeta eski bir Etrüsk şehri olan Nepete kelimesinden türetilmiştir. Parantez içerisindeki kısaltmalar bu taksonu ilk yayınlayan kişiyi/kişileri, parantez dışındakiler ise ilk yayın ardından bu taksona revizyon yapan kişi/kişileri belirtir. Subsp. İngilizcede `alttür` anlamına gelen subspecies kelimesinin kısaltmasıdır. Boiss. kısaltması bilim insanı Pierre Edmond Boissier (1810-1885) için kullanılmıştır; Boissier İsviçreli botanikçi, kâşif ve matematikçidir; Türkiye´den ve birçok başka ülkeden ve bölgeden bitki örnekleri toplamıştır; çok sayıda bitki cinsini ilk defa Boissier tanımlamıştır. Gams kısaltması bilim insanı Helmut Gams (1893-1976) için kullanılmıştır.

Morfoloji

20-90 cm boylanabilen, çok yıllık bir türdür. Gövdeler birkaç tane ve diktir; yüzeyler çok kısa basık cılız tüylü, az sayıda top başlı salgılı tüy bulunabilir veya nadiren neredeyse tüysüz olabilir. Yapraklar yumurtamsı veya yumurtamsı-dikdörtgenimsi formda ve 1.5-5 ( -7 ) x 1-2.5 ( -3.5 ) cm boyutlardadır; basık havlı ve çok sayıda sapsız salgılıdır; küt dişlidir; kalpsi veya kesik tabanlı olabilir; yaprak sapı 0.5-2 cm uzunluktadır. Çiçek durumu çok sayıda çok-çiçekli halka dizilimli çiçeklerden oluşan birleşik salkım formdadır, nadiren talkım yapı gösterebilir. Brakteler çanak tüpten daha kısadır; şeritsi veya şeritsi-mızraksı formdadır. Çanak 5-7 mm ve borumsudur, meyve zamanı ± yumurta biçimlidir; sarımsı-yeşildir; tüp ve ağız kısmı düz, basık salgısız-cılız tüylüdür, sapsız salgılı, salgılı tüylü, sivilceli veya yayılı salgısız tüylü olabilir; dişler 2-3 mm ve diktir, keskin değildir, yuvarlağımsı girintilerle ayrılmıştır, sıklıkla zarsı kenarlıdır. Taç beyaz renkte ve 7-10 mm boydadır; tüp hafifçe kıvrımlıdır. Sert kabuklu küçük meyve yumurta biçimli dikdörtgenimsi, üç köşeli, ~ 2 x 1 mm boyutlarda ve siğillidir, uç kısmında yoğun çıkıntılar bulunur.

Gözlemler

Türkiye´de doğal yayılan diğer N. nuda taksonları: Nepeta nuda subsp. albiflora, Nepeta nuda subsp. glandulifera, Nepeta nuda subsp. lydiae, Nepeta nuda subsp. nuda
Türkiye´de doğal yayılan diğer Nepeta türleri: N.argolica, N.baytopii, N.betonicifolia, N.cadmea, N.caesarea, N.cataria, N.cilicia, N.concolor, N.conferta, N.congesta, N.crinita, N.flavida, N.glomerata, N.heliotropifolia, N.humilis, N.isaurica, N.italica, N.lamiifolia, N.leptantha, N.macrosiphon, N.meyeri, N.nuda, N.obtusicrena, N.phylloclamys, N.pilinux, N.racemosa, N.roopiana, N.sorgerae, N.stenantha, N.stricta, N.sulfuriflora, N.supina, N.teucriifolia, N.trachonitica, N.transcaucasica, N.trautvetteri, N.trichocalyx, N.viscida

Kaynaklar

Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Kısım çevirisi: Ölez S., 2023)
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)

Sayfaya atıf metni: Nepeta nuda subsp. albiflora. florꜳnatolica içinde. Erişim tarihi Aralık 22, 2024, Erişim adresi http://floranatolica.com/eukaria/gui/species.php?ID=Nepeta-nuda-subsp.-albiflora
Manifesto: Floranatolica sayfaları amatör bir grup tarafından derlenir hazırlanır; mekânlar, rotalar ve canlılar hakkında genel bilgiler vererek, insanların doğa sevgisi ve onu koruma ve araştırma isteğini arttırmayı hedefler. Floranatolica, bitki gözlemlerini kaydedip organize edebileceğiniz ve diğer gözlemciler ve araştırmacılar ile paylaşabileceğiniz bir platform sağlar. Floranatolica ayrıca gezip gördüğünüz yerlerin parkur, yorum ve gözlemlerini paylaşabileceğiniz bir platformdur. Dileyen herkes Floranatolica'ya gönüllü katkı sağlayabilir. Floranatolica tüm doga yürüyüşçülerini, bitki gözlemcilerini, mantar toplayıcılarını, orman ve park korucularını, ekolojistleri ve doğa tutkunlarını bu amaçla yurttaş bilgin olmaya davet eder; ayrıca tüm bilim insanlarını da gözlemlerini erişilebilir ve sistematik platformlarda paylaşmaya davet eder. Floranatolica biyo-coğrafyamızda tanımlanabilen/keşfedilen tüm verilerin toplumun ortak değeri olduğuna, bu değerin tanınması ve anlaşılması ile onu koruma isteğinin belirgin olarak artacağına inanır. floranatolica.com web sitesi GezenAdam tarafından şekillendirilmiştir; bu sayfalarda yayınlanan içeriklere katkıda bulunmak veya değiştirmemiz gerektiğini düşündüğünüz kısımları bildirmek için bize admin@floranatolica.com adresinden ulaşabilirsiniz. Yasal Uyarı: Bu sayfa Creative Commons Atıf CC-BY-SA 4.0 Uluslararası Lisansı ile yayınlanmaktadır; uygun atıf ve bağlantı vermek kaydı ile bu sayfada yayınlanan görsel ve metinleri her ortam veya formatta kopyalayabilir ve yeniden dağıtabilirsiniz; bu sayfaya atıf yapmak için MLA, CMOS, APA, ASA, MHRA,... kalıplarından yararlanabilirsiniz. Bu sayfada yayınlanan fotoğraf ve metinlerin tüm sorumluluğu paylaşımı yapan editöre aittir. Editör bu fotograf veya metinleri floranatolica.com web sitesinde yayınlayarak, kendi adı ve bu sayfa bağlantısı verilmesi kaydı ile bunların her ortam veya formatta kopyalanabilir ve yeniden dağıtilabilir olmasına izin verdiğini kabul etmektedir. Editör kendisine ait olmayan ve telif hakkı içeren veya T.C. yasalarına uygunsuz paylaşımlar yapamaz. Florꜳnatolica şikayet postası almadığı sürece bu paylaşımları yayında tutar ve içerik sorumluluğunu kabul etmez. Bu paylaşımların içeriği ile ilgili uygunsuz bir durum olduğunu düşünüyorsanız lütfen admin@floranatolica.com adresine bildiriniz. Bildiriminiz en kısa sürede değerlendirilip size bilgi verilecektir. Çerez Politikası ve Aydınlatma Metni: 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca, kişisel verileriniz; veri sorumlusu olarak Florꜳnatolica web sitesi tarafından KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen kapsamda işlenebilecektir. KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen haklarınıza ilişkin taleplerinizi, Veri Sorumlusuna Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ uyarınca hazırlayarak admin@floranatolica.com eposta adresinden iletebilirsiniz. Reklam Politikası: Bu sayfada yayınlanan reklamlar GoogleAdsense tarafından seçilmekte ve yerleştirilmektedir. Uygunsuz içerikte olduğunu düşündüğünüz reklamları bildiriniz.

Nepeta etimolojisi

subsp. etimolojisi

Morfoloji

Gözlemler