Genel Anlatım [1]
Corydalis DC., çeşitli morfolojik ve taksonomik çeşitlilikle beraber 465 türe sahip, Papaveraceae familyasındaki en büyük cinstir. Kuzey yarıkürenin ılıman iklim bölgelerinde, kayalık yamaçlar, çalılıklar, köknar ve kayın ormanları gibi farklı coğrafi yerlerde yetişen, toprakaltında yumrusu bulunan bitkilerdir. Dünya´da tür sayısı (tüm türlerin % 80´i) ve endemizm (% 56 endemik tür) açısından Çin ilk sırada yer almaktadır (Jiang ve diğerleri, 2018).
Morfoloji [1]
Corydalis cinsi, genellikle gösterişli mahmuzları ile karakterize edilir ve bu nedenle süs bitkisi olarak değerlendirilmektedir. Mahmuzundan dolayı ülkemizde “kaz gagası” olarak adlandırılır. Çok yıllık, tüysüz, yumru ihtiva eden bitkilerdir. Yaprakların çok parçalı, alternan dizilişli olması; çiçeklerin zigomorf ve üst petalin tabanda mahmuzlu; stamenlerin diadelf, tripartit olması familyada bulunan cinslerden Fumaria L. ve Corydalis DC. türleri için karakteristiktir. Corydalis DC. türleri bitkilerin çok yıllık, yumrulu, yapraklarının ternat ve meyvenin çok tohumlu, iki kapak ile açılan kapsül tipinde olması ile Fumaria L. (tek yıllık, yumrusuz, yapraklar pinnatisekt, meyve tek tohumlu nuks) türlerinden ayrılır (Davis ve diğerleri, 1965).
Teşhis Anahtarı [1]
1. Yapraklar karşılıklı değil, genellikle saplı
2. Gövde taban yaprağı taşımaz ...C.cava
2. Gövde en az bir gözeçarpan taban yaprağı taşır
3. Gövdede bir taban yaprağı ve 2 yaprak vardır; pediseller dik değil; yumru yuvarlak ve bütün halinde
4. Nektar mahmuz uzunluğunun 1/3-1/5´i kadar, mahmuz 15 mm´den uzun
5. Çiçekler salkım durumunda, alt petal 6-8 mm genişliğinde; tohumlar gagasız ...C.triternata
5. Çiçekler horizontal, alt petal 4-6 mm genişliğinde; tohumlar kısa gagalı ...C.henrikii
4. Nektar mahmuz uzunluğunun yarısı kadar, mahmuz 15 mm´den kısa
6. Brakteler pedisellerden kısa, yuvarlak; resemoz çiçek durumu seyrek çiçekli; meyve lanseolat ...C.paschei
6. Brakteler hemen hemen pedisellere eşit veya daha uzun
7. Brakteler düz veya nadiren en altta girintiler halinde bölünmüş
8. İç petaller sadece iç kısmındaki uçları mor renkli ...C. caucasica
8. İç petallerin dış kısmındaki uçları koyu mor renkli
9. Yapraklar mat yeşil, lateral stigma; tohumda hilum etrafında kalın bir tabaka bulunmaz ...C.integra
9. Yapraklar koyu yeşil; lateral stigma; tohumda hilum çevresinde kalın tabaka ...C.haussknechtii
7. Brakteler bölünmüş veya en üstteki düz
10. Brakteler 3 parçalı veya üstteki düz; meyve linear ve birbiri ile uyumlu ...C.angustifolia
10. Braktelerin hepsi bölünmüş, genellikle 3´den fazla; meyve ovatlanseolat veya linear, birbiri ile uyumsuz
11. Pediseller 2-7 mm uzunluğunda, braketlerden kısa; alt petal ya çentiksiz ya da hafif çentikli; meyve lanseolat ...C.wendelboi
11. Pedisel 7-15 (20) mm uzunluğunda, braktelere eşit veya daha uzun; alt petalin tepesi çentikli
12. Rasemoz çiçek durumu sapsız veya kısa saplı; braktenin orta lobu genellikle geniş; meyve linear-lanseolat; tohumdaki etli kısım spiral şeklinde bükülmüş; lateral stigma tek ...C.tauricola
12. Rasemoz çiçek durumu saplı; braktenin lopları hemen hemeneşit uzunlukta; meyve lanseolat; tohumdaki etli kısım bükülmemiş; lateral stigma çift 8. ...C.solida
3. Gövdede 2-3 taban yaprağı ve 2-4 yaprak vardır; meyvede dik pediseller geriye doğru bükülmüş; yumru oblong, bölünmüş
13.Ortadaki yaprak saplı; loplar akut; sepaller geniş, saçaklı ...C.conorhiza
13.Ortadaki yaprak sapsız; loplar obtus; sepaller genellikle küçük ...C.alpestris
1. Yapraklar 2 tane karşılıklı dizilişli, genellikle sapsız (6 vertisillat yaprağa benzer)
14. Dış petaller dar, kenarı düz değil, mahmuz 9-12 mm ...C.erdelii
14. Dış petaller geniş, tepesi düz veya kanatlı, mahmuz 11-20 mm
15. Mahmuz genellikle kavisli ve uca doğru sivri; lateral stigma küçük ...C.oppositifolia
15. Mahmuz düz, uca doğru hafifçe sivrilmiş; lateral stigma belirgin
16. Korolla genellikle kremsi beyaz, koyu kanatçıklar yok, mahmuz 11-14 mm ...C.lydica
16. Korolla beyaz, önünde koyu kanatçıklı, mahmuz kırmızımsı-mor (nadiren beyaz), dış petallerin üstü çıkıntılı ...C.nariniana