Genel Anlatım [1]
Orobanche Linnaeus cinsi (1753: 632), Orobanchaceae´nin (Lamiales) holoparazitik üyelerinden biridir; klorofil barındırmaz; tüm besinini konukçusunun kök sisteminden sağlar. Çoğunlukla kuzey yarımkürenin subtropikal ve ılıman bölgelerine dağılmıştır (Uhlich ve ark. 1995, Plaza ve ark. 2004) ve Türkiye de bu çeşitliliğin merkezlerinden biridir (Schneeweiss ve ark. 2004). Orobanche cinsinin taksonomisi oldukça zordur. Herbaryum örneklerindeki tanısal özelliklerin zayıf bir şekilde korunması, önemli tür içi varyasyon ve konak bitkinin parazitin morfolojisi üzerindeki yeterince anlaşılmamış etkisi, yalnızca morfolojiye dayalı tür tanımlamasını sıklıkla zorlaştırır. Sonuç olarak, cinsin taksonomisi kafa karıştırıcı eşanlamlılar, yanlış atıfta bulunulan isimler, yetersiz tanımlanmış türler ve çok sayıda çeşit ve formun ayrımı ile yüklenmiştir (Beck von Mannagetta 1930, Gilli 1966). Şu anda, Orobanche ve Phelipanche Pomel´in (1874: 102) bir revizyonu üstlenilmektedir. Kapsamlı saha araştırmalarına ve herbaryum çalışmalarına dayanarak, bu cinslerin morfolojisi (tohum ve polenin mikromorfolojisi dahil), anatomisi ve moleküler filogenisi incelenmektedir (Zare 2012, Zare ve diğerleri 2014).
Konukçuları [2]
Orobanche cernua Ayçiçeği (Helianthus), domates (Solanum lycopersicum) ve tütün (Nicotiana tabacum, Nicotiana rustica) gibi tarım ürünlerini konukçu olarak seçer. Ayrıca Xanthium strumarium ve Sonchus oleraceus´ta da bulunabilir.
Orobanche ramosa Kenevir (Cannabis sativa), tütün (Nicotiana tabacum), domates (Solanum lycopersicum), patates (Solanum tuberosum), şerbetçiotu (Humulus lupulus) ve havuç (Daucus carota) gibi tarım ürünlerini konukçu olarak seçer. Ayrıca Xanthium strumarium, Lamium maculatum, Geranium pusillum, Melilotus officinalis´ta da bulunabilir.
Orobanche nana yonca (Trifolium), fiğ (Vicia) ve kuş ayağı yoncası (Lotus corniculatus, Lotus uliginosus) gibi tarım ürünlerini konukçu olarak seçer. Ayrıca Capsella ve Glechoma türlerinde de bulunabilir.
Orobanche muteli Asteraceae ve Fabaceae familyalarına ait çok sayıda türde (bazı kültür türleri de dahil) bulunabilir.
Orobanche minor Fabaceae (özellikle Trifolium ve Medicago türleri), Asteraceae ve Apiaceae ailesi türlerini konukçu olarak seçer.
Orobanche lutea yonca (Medicago, Trifolium, Melilotus, Lotus) olmak üzere, Fabaceae ailesinin türlerinde sıklıkla bulunur.
Orobanche aegyptiaca patlıcan (Solanum melongena), salatalık (Cucumis sativus), pamuk (Gossypium herbaceum), lahana (Brassica oleracea) ve Brassica cinsinin türlerinde bulunabilir.
Orobanche crenata bakla (Vicia faba), bahçe bezelyesi (Pisum sativum) ve fiğ (Vicia lens ve Vicia ervillia) türlerinde bulunabilir.
Orobanche purpurea Achillea, Artemisia, Anthemis, Chrysanthemum türlerinde bulunabilir ve bunların tümü Asteraceae familyasına girer.
Orobanche armeria yalnızca Artemisia campestris´in üzerinde yetiştiği görülür.
Orobanche coerulescens yalnızca Artemisia campestris´in üzerinde yetiştiği görülür.
Orobanche alba Thymus, Satureia, Origanum, Salvia, Mellisa ve Teucrium gibi Lamiaceae familyasının birçok türünde bulunabilir.
Orobanche reticulata Carduus, Cirsium, Centaurea (Asteraceae familyasının tamamı) ve Knautia (Dipsacaceae familyası) cinslerinin türleriyle ilişkilidir.
Orobanche serbica´nın ana konakçısı Artemisia campestris türüdür ancak diğer bazı kuru çayır türlerinde de yetişmektedir.
Orobanche pancicii sadece Ligustrum ve Scabiosa cinsine ait türlerde bulunur.
Orobanche caryophyllacea Rubiaceae familyasının Galium, Sherardia ve Asperula cinslerinin türlerinde bulunabilir.
Orobanche teucrii Teucrium, Thymus ve Satureia cinsinin farklı türlerinin kökünde yetiştiği görülür.
Orobanche loricata Artemisia campestris türü ve Achillea cinsinin (Asteraceae familyası) bazı türlerinde bulunabilir.
Orobanche picridis-hieracioides sıklıkla Asteraceae familyasının türlerinde (Picris hieracioides, Leontodon hispidus) ve daha az sıklıkla Apiaceae familyasının türlerinde (Orlaya grandiflora, Daucus carota) yetişir.
Orobanche gracilis´in konukçuları çeşitli olmakla birlikte özellikle Cytisus, Doricnium, Genista, Lotus, Lathyrus, Melilotus, Onobrychis, Trifolium, Ononis ve Coronilla cinslerinin çeşitli türleridir.
Orobanche amethystina deniz dikeni (Eryngium campestre) ve Euonymus cinsinin bazı türlerinin kökünde yetişir.
Orobanche esulae sütleğen (Euphorbia esula) kökünde yetişir.
Orobanche hederae sadece kaya sarmaşığının (Hedera helix) kökünde yetişir.
Orobanche major Asteraceae familyasının çeşitli türlerinde (Centaurea scabiosa, Centaurea variegata, Carduus acanthoides, Carduus nutans ve Echinops ruthenicus) bulunabilir.
Orobanche laserpitii-sileris Laserpitium siler türünde bulunur.
Orobanche flava Petasites ve Tussilago (Asteraceae familyası) cinsine ait türlerde yetişir.