floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Orobanche taksonları
Tüm bölgeler


Istranca BölümüÇatalca-Kocaeli BölümüErgene BölümüGüney Marmara BölümüBatı Karadeniz BölümüOrta Karadeniz BölümüDoğu Karadeniz BölümüAsıl Ege Bölümüİç Batı AnadoluYukarı Sakarya BölümüOrta Kızılırmak BölümüYukarı Kızılırmak BölümüKonya BölümüYukarı Fırat BölümüErzurum - Kars BölümüYukarı Murat-Van BölümüHakkari BölümüAntalya BölümüAdana BölümüOrta Fırat BölümüDicle Bölümü
Familya: Orobanchaceae
Cins adı: Orobanche
Türkiye´de toplam 41 tür, 2 alttür doğal yayılış göstermektedir. Yayılış bölgesini daraltmak için haritada ilgili altbölgeye tıklayınız. Turuncu noktalar gözlem konumlarıdır.
Dinlendiren
Orobanche aegyptiaca
Boğasak
Orobanche alba
Boğasak
Orobanche alba subsp. alba
Kısaboğasak
Orobanche alba subsp. xanthostigma
Yitikcanavarotu
Orobanche amethystea
Anacanavarotu
Orobanche anatolica
Delicanavarotu
Orobanche arenaria
Hascanavarotu
Orobanche armena
Endemik
Kernekcanavarotu
Orobanche bungeana
Maviveremotu
Orobanche caesia
Kokulusüpürgeotu
Orobanche caryophyllacea
Kafcanavarotu
Orobanche caucasica
Deliyergöbeği
Orobanche cernua
Torosveremotu
Orobanche cilicica
Gökzıpırotu
Orobanche coelestis
Gökcanavarotu
Orobanche coerulescens
Zıpırotu
Orobanche crenata
Boylucanavarotu
Orobanche elatior
Islicanavarotu
Orobanche fuliginosa
Yelcanavarotu
Orobanche gamosepala
Yergöbeği
Orobanche gracilis
Deliveremotu
Orobanche grisebachii
Hasyörgöbeği
Orobanche hadroantha
Endemik
Tezcanavarotu
Orobanche hederae
şarkbaklakıranı
Orobanche kurdica
Lavantakıran
Orobanche lavandulacea
Sarıcanavarotu
Orobanche lutea
Göveotu
Orobanche minor
Baklakıran
Orobanche mutelii
Veremotu
Orobanche nana
Kazıkotu
Orobanche oxyloba
Alukotu
Orobanche palaestina
Papatyakıran
Orobanche picridis
Tüylükazıkotu
Orobanche pubescens
Morveremotu
Orobanche purpurea
Narincanavarotu
Orobanche ramosa
Kırcanavarotu
Orobanche rechingeri
Kayıpveremotu
Orobanche reticulata
Kırkveremotu
Orobanche schultzii
Dişliyergöbeği
Orobanche serratocalyx
Sidecanavarotu
Orobanche sideana
Endemik
Fıratcanavarotu
Orobanche sintenisii
Orobanche turcica

Genel Anlatım [1]

Orobanche Linnaeus cinsi (1753: 632), Orobanchaceae´nin (Lamiales) holoparazitik üyelerinden biridir; klorofil barındırmaz; tüm besinini konukçusunun kök sisteminden sağlar. Çoğunlukla kuzey yarımkürenin subtropikal ve ılıman bölgelerine dağılmıştır (Uhlich ve ark. 1995, Plaza ve ark. 2004) ve Türkiye de bu çeşitliliğin merkezlerinden biridir (Schneeweiss ve ark. 2004). Orobanche cinsinin taksonomisi oldukça zordur. Herbaryum örneklerindeki tanısal özelliklerin zayıf bir şekilde korunması, önemli tür içi varyasyon ve konak bitkinin parazitin morfolojisi üzerindeki yeterince anlaşılmamış etkisi, yalnızca morfolojiye dayalı tür tanımlamasını sıklıkla zorlaştırır. Sonuç olarak, cinsin taksonomisi kafa karıştırıcı eşanlamlılar, yanlış atıfta bulunulan isimler, yetersiz tanımlanmış türler ve çok sayıda çeşit ve formun ayrımı ile yüklenmiştir (Beck von Mannagetta 1930, Gilli 1966). Şu anda, Orobanche ve Phelipanche Pomel´in (1874: 102) bir revizyonu üstlenilmektedir. Kapsamlı saha araştırmalarına ve herbaryum çalışmalarına dayanarak, bu cinslerin morfolojisi (tohum ve polenin mikromorfolojisi dahil), anatomisi ve moleküler filogenisi incelenmektedir (Zare 2012, Zare ve diğerleri 2014).

Konukçuları [2]

Orobanche cernua Ayçiçeği (Helianthus), domates (Solanum lycopersicum) ve tütün (Nicotiana tabacum, Nicotiana rustica) gibi tarım ürünlerini konukçu olarak seçer. Ayrıca Xanthium strumarium ve Sonchus oleraceus´ta da bulunabilir.

Orobanche ramosa Kenevir (Cannabis sativa), tütün (Nicotiana tabacum), domates (Solanum lycopersicum), patates (Solanum tuberosum), şerbetçiotu (Humulus lupulus) ve havuç (Daucus carota) gibi tarım ürünlerini konukçu olarak seçer. Ayrıca Xanthium strumarium, Lamium maculatum, Geranium pusillum, Melilotus officinalis´ta da bulunabilir.

Orobanche nana yonca (Trifolium), fiğ (Vicia) ve kuş ayağı yoncası (Lotus corniculatus, Lotus uliginosus) gibi tarım ürünlerini konukçu olarak seçer. Ayrıca Capsella ve Glechoma türlerinde de bulunabilir.

Orobanche muteli Asteraceae ve Fabaceae familyalarına ait çok sayıda türde (bazı kültür türleri de dahil) bulunabilir.

Orobanche minor Fabaceae (özellikle Trifolium ve Medicago türleri), Asteraceae ve Apiaceae ailesi türlerini konukçu olarak seçer.

Orobanche lutea yonca (Medicago, Trifolium, Melilotus, Lotus) olmak üzere, Fabaceae ailesinin türlerinde sıklıkla bulunur.

Orobanche aegyptiaca patlıcan (Solanum melongena), salatalık (Cucumis sativus), pamuk (Gossypium herbaceum), lahana (Brassica oleracea) ve Brassica cinsinin türlerinde bulunabilir.

Orobanche crenata bakla (Vicia faba), bahçe bezelyesi (Pisum sativum) ve fiğ (Vicia lens ve Vicia ervillia) türlerinde bulunabilir.

Orobanche purpurea Achillea, Artemisia, Anthemis, Chrysanthemum türlerinde bulunabilir ve bunların tümü Asteraceae familyasına girer.

Orobanche armeria yalnızca Artemisia campestris´in üzerinde yetiştiği görülür.

Orobanche coerulescens yalnızca Artemisia campestris´in üzerinde yetiştiği görülür.

Orobanche alba Thymus, Satureia, Origanum, Salvia, Mellisa ve Teucrium gibi Lamiaceae familyasının birçok türünde bulunabilir.

Orobanche reticulata Carduus, Cirsium, Centaurea (Asteraceae familyasının tamamı) ve Knautia (Dipsacaceae familyası) cinslerinin türleriyle ilişkilidir.

Orobanche serbica´nın ana konakçısı Artemisia campestris türüdür ancak diğer bazı kuru çayır türlerinde de yetişmektedir.

Orobanche pancicii sadece Ligustrum ve Scabiosa cinsine ait türlerde bulunur.

Orobanche caryophyllacea Rubiaceae familyasının Galium, Sherardia ve Asperula cinslerinin türlerinde bulunabilir.

Orobanche teucrii Teucrium, Thymus ve Satureia cinsinin farklı türlerinin kökünde yetiştiği görülür.

Orobanche loricata Artemisia campestris türü ve Achillea cinsinin (Asteraceae familyası) bazı türlerinde bulunabilir.

Orobanche picridis-hieracioides sıklıkla Asteraceae familyasının türlerinde (Picris hieracioides, Leontodon hispidus) ve daha az sıklıkla Apiaceae familyasının türlerinde (Orlaya grandiflora, Daucus carota) yetişir.

Orobanche gracilis´in konukçuları çeşitli olmakla birlikte özellikle Cytisus, Doricnium, Genista, Lotus, Lathyrus, Melilotus, Onobrychis, Trifolium, Ononis ve Coronilla cinslerinin çeşitli türleridir.

Orobanche amethystina deniz dikeni (Eryngium campestre) ve Euonymus cinsinin bazı türlerinin kökünde yetişir.

Orobanche esulae sütleğen (Euphorbia esula) kökünde yetişir.

Orobanche hederae sadece kaya sarmaşığının (Hedera helix) kökünde yetişir.

Orobanche major Asteraceae familyasının çeşitli türlerinde (Centaurea scabiosa, Centaurea variegata, Carduus acanthoides, Carduus nutans ve Echinops ruthenicus) bulunabilir.

Orobanche laserpitii-sileris Laserpitium siler türünde bulunur.

Orobanche flava Petasites ve Tussilago (Asteraceae familyası) cinsine ait türlerde yetişir.

Etimoloji

Orobanche cins adı, Yunanca ὀροβάγχη (orobánkhē) kelimesinden gelir; ὄροβος (órobos "acı fiğ") + ἄγχω (ánkhō "boğma") köklerinden oluşur; bu isim bir baklagil paraziti olan Orobanche rapum-genistae türünün yerel adından gelmektedir.




1) Zare, Golshan & Dönmez, Ali. (2014). A new species of Orobanche (Orobanchaceae) from Turkey. Phytotaxa. 184. 148-154. 10.11646/phytotaxa.184.3.4.
2) Kojić, M., Maširević, S., & Jovanović, D. (2001). Distribution and biodiversity of broomrape (Orobanche L.) worldwide and in Serbia / Extension Y BIODIVERSIDAD de OROBANCA (Orobanche L.) en el Mundo Y en Serbia / Distribution et BIODIVERSITÉ de L’OROBANCHE (Orobanche L.) dans Le monde et en SEBIE. HELIA, 24(35), 73-92.
3) Uhlich, H., Pusch, J. & Barthel, K.J. (1995) Die Sommerwurzarten Europas. Westarp Wissenschaften, Magdeburg, 235 pp.
4) Plaza, L., Fernandez, I., Juan, R., Pastor, J. & Pujadas, A. (2004) Micromorphological Studies on Seeds of Orobanche Species from theIberian Peninsula and the Balearic Islands, and Their Systematic Significance. Annals of Botany 94: 167–178.
5) Beck von Mannagetta, G. (1930) Orobanchaceae. In: Engler, A. (Ed.) Das Pflanzenreich IV.261. W. Engelmann, Leipzig, 348 pp.
6) Gilli, A. (1966) Bestimmungsschlüssel der mitteleuropäischen Varietäten und Formen von Orobanche. Verhandlungen der Zoologisch-Botanischen Gesellschaft in Wien. 105/106: 171–181.
7) Schneeweiss, G.M., Colwell, A., Park, J.M., Jang, C.G. & Stuessy, T.F. (2004) Phylogeny of holoparasitic Orobanche inferred fromnuclear ITS sequences. Molecular Phylogenetics and Evolution 30: 465–478.
8) Zare, G. (2012) A taxonomic revision of the genus Orobanche L. (Orobanchaceae) in Turkey, it’s relation with the Iranian taxa and theirmolecular phylogeny. PhD thesis, Department of Botany, University of Hacettepe., Ankara, 319 pp.
9) Zare, G., Dönmez, A.A. & Dönmez, E.O. (2014) Pollen morphology and evolution in the genus Orobanche L. s.l. and its allied genera(Orobancheae/Orobanchaceae) in Turkey, Plant Systematic and Evolution 300: 783–802.d Oct 24 2024].
10) Türkiye'de tespit edilen bitki türleri listesi için BizimBitkiler.org.tr veritabanından yararlanılmıştır (Güner,A., Aslan,S., Ekim,T., Vural,M., Babaç,M.T., (edlr.), (2012). Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını. İstanbul.).