Kekik (Thymuskotschyanus) Ballıbabagiller (Lamiaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Yukarı Fırat, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Adana, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Yaklaşık 800-2250 m yükseltiler arasında; taşlık dağ yamaçlarında yetişirler.
Bilimsel olarak Thymuskotschyanus Boiss. & Hohen. şeklinde tanımlanır.
Thymus etimolojisi
Thymus ΄siğil, cilt yüzeyinde bir büyüme (tümör)΄ anlamına gelebilecek θύμος (thúmos) kelimesinden türetilmiştir; muhtemelen siğilin kekik tomurcuğuna hayali bir benzerliğinden dolayı böyle adlandırılmıştır.
kotschyanus etimolojisi
Kotschyanus adı Karl Georg Theodor Kotschy (1813-1866)`ye ithafen adlandırılmıştır. Kotschy Avusturyalı bir botanikçi ve seçkin bir bitki kaşifidir; baklagiller ailesinden Kotschya bitki cinsi onun onuruna adlandırılmıştır; Anadolu΄da da bitki araştırma çalışmaları gerçekleştirmiştir. Kısaltmalar arasında yer alan & işareti, bu bilim insanlarının bitki hakkındaki makaleyi birlikte yayınladılarını belirtir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Boiss. kısaltması bilim insanı Pierre Edmond Boissier (1810-1885) için kullanılmıştır; Boissier İsviçreli botanikçi, kâşif ve matematikçidir; Türkiye´den ve birçok başka ülkeden ve bölgeden bitki örnekleri toplamıştır; çok sayıda bitki cinsini ilk defa Boissier tanımlamıştır. Hohen. kısaltması bilim insanı Rudolph Friedrich Hohenacker (1798-1874) için kullanılmıştır; Hohenacker Alman botanikçi ve misyonerdir.
Morfoloji
Yere serili gelişen bodur bir çalı türüdür; gövdeler yarı diktir ve serbest çatallanır; çiçekli dallar 3-10 cm uzunluktadır ve çepeçevre tüylüdür. Yapraklar 1-2 mm uzunluktaki sap dahil 9-13 x 4.5-6 (-9) mm’dir ve hemen hemen tümü eşit boyutlardadır; uç kısım sivrimsidir, taban kirpiklidir ve kesik veya yuvarlağımsı formdadır; çok sayıda yağ noktası vardır, bunlar genellikle kahverengi-kırmızı renktedir; 3 çift of yanal damar bulunur, en alttaki kenarda biter, üst ikisi genellikle uç kısımda bir kalınlık oluşturarak birleşir, damarlar altta belirgindir. Çiçeklenme mayıs-temmuz ayları arasında gerçekleşir. Çiçek kurulu 1-2 x 1-1.5 cm boyutlarda ve yoğun çiçeklidir, brakte benzeri yapraklar taşır. Brakteol 0.5-1.5 (-2.5) mm uzunluktadır ve genellikle az çok eşittir. Çanak (3.2-) 4-5.2 (-5.6) mm uzunluktadır, tüp genellikle dudaklardan daha kısadır; üst dudak tüpten geniştir, genellikle alt dişlere eşit veya biraz daha uzuncadır; üst dişler 0.7-1.2 mm uzunlukta, mızraksı-kılçıklı uçludur, kirpikli veya değildir. Taç beyaz veya soluk pembemsi renkte ve 6-7.5 mm genişliktedir.
Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Çeviri: Ölez S., 2021)
Thymus kotschyanus Boiss. & Hohen. (2021). Plants of the World Online. https://www.plantsoftheworldonline.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:461322-1
Thymus | Origin and meaning of thymus by online etymology dictionary. (2021). Online Etymology Dictionary | Origin, history and meaning of English words. https://www.etymonline.com/word/thymus
Thymus. (2021). Wiktionary, the free dictionary. https://en.wiktionary.org/wiki/thymus
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)
Pülümür / Tunceli
