Thymus kotschyanus

Pülümür / Tunceli - Haziran 2022 © Mustafa Gökmen

Gözlem bildir

Kekik

Lamiaceae / Thymus / Thymus kotschyanus

Kekik (Thymus kotschyanus) Ballıbabagiller (Lamiaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Yukarı Fırat, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Adana, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Yaklaşık 800-2250 m yükseltiler arasında; taşlık dağ yamaçlarında yetişirler.

Bilimsel olarak Thymus kotschyanus Boiss. & Hohen. şeklinde tanımlanır. Thymus ΄siğil, cilt yüzeyinde bir büyüme (tümör)΄ anlamına gelebilecek θύμος (thúmos) kelimesinden türetilmiştir; muhtemelen siğilin kekik tomurcuğuna hayali bir benzerliğinden dolayı böyle adlandırılmıştır. Kotschyanus adı Karl Georg Theodor Kotschy (1813-1866)`ye ithafen adlandırılmıştır. Kotschy Avusturyalı bir botanikçi ve seçkin bir bitki kaşifidir; baklagiller ailesinden Kotschya bitki cinsi onun onuruna adlandırılmıştır; Anadolu΄da da bitki araştırma çalışmaları gerçekleştirmiştir. Kısaltmalar arasında yer alan & işareti, bu bilim insanlarının bitki hakkındaki makaleyi birlikte yayınladılarını belirtir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Boiss. kısaltması bilim insanı Pierre Edmond Boissier (1810-1885) için kullanılmıştır; Boissier İsviçreli botanikçi, kâşif ve matematikçidir; Türkiye´den ve birçok başka ülkeden ve bölgeden bitki örnekleri toplamıştır; çok sayıda bitki cinsini ilk defa Boissier tanımlamıştır. Hohen. kısaltması bilim insanı Rudolph Friedrich Hohenacker (1798-1874) için kullanılmıştır; Hohenacker Alman botanikçi ve misyonerdir.

Morfoloji

Yere serili gelişen bodur bir çalı türüdür; gövdeler yarı diktir ve serbest çatallanır; çiçekli dallar 3-10 cm uzunluktadır ve çepeçevre tüylüdür. Yapraklar 1-2 mm uzunluktaki sap dahil 9-13 x 4.5-6 (-9) mm’dir ve hemen hemen tümü eşit boyutlardadır; uç kısım sivrimsidir, taban kirpiklidir ve kesik veya yuvarlağımsı formdadır; çok sayıda yağ noktası vardır, bunlar genellikle kahverengi-kırmızı renktedir; 3 çift of yanal damar bulunur, en alttaki kenarda biter, üst ikisi genellikle uç kısımda bir kalınlık oluşturarak birleşir, damarlar altta belirgindir. Çiçeklenme mayıs-temmuz ayları arasında gerçekleşir. Çiçek kurulu 1-2 x 1-1.5 cm boyutlarda ve yoğun çiçeklidir, brakte benzeri yapraklar taşır. Brakteol 0.5-1.5 (-2.5) mm uzunluktadır ve genellikle az çok eşittir. Çanak (3.2-) 4-5.2 (-5.6) mm uzunluktadır, tüp genellikle dudaklardan daha kısadır; üst dudak tüpten geniştir, genellikle alt dişlere eşit veya biraz daha uzuncadır; üst dişler 0.7-1.2 mm uzunlukta, mızraksı-kılçıklı uçludur, kirpikli veya değildir. Taç beyaz veya soluk pembemsi renkte ve 6-7.5 mm genişliktedir.

listMap

Gözlemler

Türkiye´de doğal yayılan diğer T. kotschyanus taksonları: Thymus kotschyanus subsp. kotschyanus
Türkiye´de doğal yayılan diğer Thymus türleri: T.argaeus, T.artvinicus, T.atticus, T.aznavourii, T.bornmuelleri, T.brachychilus, T.canoviridis, T.cappadocicus, T.cariensis, T.cherlerioides, T.cilicicus, T.comptus, T.convolutus, T.eigii, T.eriocalyx, T.fallax, T.fedtschenkoi, T.haussknechtii, T.kotschyanus, T.leucostomus, T.leucotrichus, T.longicaulis, T.migricus, T.nummularius, T.pallasicus, T.pectinatus, T.praecox, T.pubescens, T.pulvinatus, T.revolutus, T.roegneri, T.sibthorpii, T.sipyleus, T.spathulifolius, T.striatus, T.subcollinus, T.syriacus, T.transcaucasicus, T.trautvetteri, T.zygioides

Kaynaklar

Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Çeviri: Ölez S., 2021)
Thymus kotschyanus Boiss. & Hohen. (2021). Plants of the World Online. https://www.plantsoftheworldonline.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:461322-1
Thymus | Origin and meaning of thymus by online etymology dictionary. (2021). Online Etymology Dictionary | Origin, history and meaning of English words. https://www.etymonline.com/word/thymus
Thymus. (2021). Wiktionary, the free dictionary. https://en.wiktionary.org/wiki/thymus
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)

Sayfaya atıf metni: Thymus kotschyanus. florꜳnatolica içinde. Erişim tarihi Mayıs 11, 2025, Erişim adresi http://floranatolica.com/eukaria/gui/species.php?ID=1032
Manifesto: Floranatolica sayfaları amatör bir grup tarafından derlenir hazırlanır; mekânlar, rotalar ve canlılar hakkında genel bilgiler vererek, insanların doğa sevgisi ve onu koruma ve araştırma isteğini arttırmayı hedefler. Floranatolica, bitki gözlemlerini kaydedip organize edebileceğiniz ve diğer gözlemciler ve araştırmacılar ile paylaşabileceğiniz bir platform sağlar. Floranatolica ayrıca gezip gördüğünüz yerlerin parkur, yorum ve gözlemlerini paylaşabileceğiniz bir platformdur. Dileyen herkes Floranatolica'ya gönüllü katkı sağlayabilir. Floranatolica tüm doga yürüyüşçülerini, bitki gözlemcilerini, mantar toplayıcılarını, orman ve park korucularını, ekolojistleri ve doğa tutkunlarını bu amaçla yurttaş bilgin olmaya davet eder; ayrıca tüm bilim insanlarını da gözlemlerini erişilebilir ve sistematik platformlarda paylaşmaya davet eder. Floranatolica biyo-coğrafyamızda tanımlanabilen/keşfedilen tüm verilerin toplumun ortak değeri olduğuna, bu değerin tanınması ve anlaşılması ile onu koruma isteğinin belirgin olarak artacağına inanır. floranatolica.com web sitesi GezenAdam tarafından şekillendirilmiştir; bu sayfalarda yayınlanan içeriklere katkıda bulunmak veya değiştirmemiz gerektiğini düşündüğünüz kısımları bildirmek için bize admin@floranatolica.com adresinden ulaşabilirsiniz. Yasal Uyarı: Bu sayfa Creative Commons Atıf CC-BY-SA 4.0 Uluslararası Lisansı ile yayınlanmaktadır; uygun atıf ve bağlantı vermek kaydı ile bu sayfada yayınlanan görsel ve metinleri her ortam veya formatta kopyalayabilir ve yeniden dağıtabilirsiniz; bu sayfaya atıf yapmak için MLA, CMOS, APA, ASA, MHRA,... kalıplarından yararlanabilirsiniz. Bu sayfada yayınlanan fotoğraf ve metinlerin tüm sorumluluğu paylaşımı yapan editöre aittir. Editör bu fotograf veya metinleri floranatolica.com web sitesinde yayınlayarak, kendi adı ve bu sayfa bağlantısı verilmesi kaydı ile bunların her ortam veya formatta kopyalanabilir ve yeniden dağıtilabilir olmasına izin verdiğini kabul etmektedir. Editör kendisine ait olmayan ve telif hakkı içeren veya T.C. yasalarına uygunsuz paylaşımlar yapamaz. Florꜳnatolica şikayet postası almadığı sürece bu paylaşımları yayında tutar ve içerik sorumluluğunu kabul etmez. Bu paylaşımların içeriği ile ilgili uygunsuz bir durum olduğunu düşünüyorsanız lütfen admin@floranatolica.com adresine bildiriniz. Bildiriminiz en kısa sürede değerlendirilip size bilgi verilecektir. Çerez Politikası ve Aydınlatma Metni: 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca, kişisel verileriniz; veri sorumlusu olarak Florꜳnatolica web sitesi tarafından KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen kapsamda işlenebilecektir. KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen haklarınıza ilişkin taleplerinizi, Veri Sorumlusuna Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ uyarınca hazırlayarak admin@floranatolica.com eposta adresinden iletebilirsiniz. Reklam Politikası: Bu sayfada yayınlanan reklamlar GoogleAdsense tarafından seçilmekte ve yerleştirilmektedir. Uygunsuz içerikte olduğunu düşündüğünüz reklamları bildiriniz.

Thymus etimolojisi

kotschyanus etimolojisi

Morfoloji

Gözlemler