floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Tanacetum zahlbruckneri
 
Sarıgül / Pülümür / Tunceli - Haziran 2022 © Serdar Ölez
Tanacetum zahlbruckneriTanacetum zahlbruckneriTanacetum zahlbruckneriTanacetum zahlbruckneriTanacetum zahlbruckneri
Gözlem bildir
Özgepireotu
Asteraceae / Tanacetum / Tanacetum zahlbruckneri
mapmapmapmapmap
Özgepireotu (Tanacetum zahlbruckneri) Papatyagiller (Asteraceae) ailesinden endemik bir türdür. Türkiye'de Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Hakkari alt bölgelerinde yayılış göstermektedir. 1300-3000 m yükseklikler arasında; taşlık yamaçlarda gözlemlenebillir.

Bilimsel olarak Tanacetum zahlbruckneri (Náb.) Grierson şeklinde tanımlanır.

Tanacetum etimolojisi

Tanacetum Latincede `solucan odunu` anlamına gelen tanaceta kelimesinden türetilmiştir. Parantez içerisindeki kısaltmalar bu taksonu ilk yayınlayan kişiyi/kişileri, parantez dışındakiler ise ilk yayın ardından bu taksona revizyon yapan kişi/kişileri belirtir. Grierson kısaltması bilim insanı Andrew John Charles Grierson (1929-1990) için kullanılmıştır.

Morfoloji


20-40 cm boylanabilen otsu bir türdür. Köksel yapraklar 15 cm´e kadar uzun, 2-derin tüysü, dış hatları ters yumurtamsı veya dikdörtgenimsi; birincil dilimler 4-5 çift, 10-20 x 0.5-1 mm boyutlarda, her biri inceden inceye 3-5 basit veya üçüncül parçalara ayrılmış, hemen hemen şeritsi, sivri uçlu loblu ve özellikle alt yüzeyde seyrek cılız tüylüdür; sap yaprakları benzerdir ancak daha küçüktür, neredeyse sapsızdır. Kapitulum genellikle gövde başına 2-4 adettir ve 8-15 cm çiçek sapı üzerindedir. İnvolukrum 0.9-1.2 cm geniş; dışta kalan filariler yumurtamsı-mızraksı, içte kalanlar şeritsi-ters mızraksı, 5-7 x 3 mm, kenarlar kahverengimsi veya siyah renkli, ince ve kuru zarlıdır. Dilsi çiçekçikler ~ 12 adet, beyaz veya soluk kükürt sarısı renktedir; 9-15 x 5-6 mm boyutlarda ve uç kısmı genellikle kertiklidir. Tüpsü çiçekçikler ~ 3 mm´dir. Sert kabuklu meyveler kahverengi, ~ 2 mm, 5-çıkıntılı; taççık ± tam kenarlı ve ~ 0.2 mm´dir.



listMaplistPiclist

Gözlemler


Tanacetum zahlbruckneriSarıgül / Pülümür / Tunceli
Haziran 2022 ©Serdar Ölez
Tanacetum zahlbruckneriPülümür / Tunceli
Mayıs 2020 ©Metin Armağan
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Tanacetum türleri: T.abrotanifolium, T.albipannosum, T.alyssifolium, T.argenteum, T.armenum, T.aucheri, T.aucherianum, T.aureum, T.balsamita, T.balsamitoides, T.cadmeum, T.canescens, T.cappadocicum, T.cilicium, T.coccineum, T.corymbosum, T.densum, T.depauperatum, T.eginense, T.erzincanense, T.germanicopolitanum, T.haradjanii, T.haussknechtii, T.heterotomum, T.kotschyi, T.macrophyllum, T.mucroniferum, T.munzurdaghensis, T.nitens, T.nivale, T.oltense, T.oxystegium, T.parthenifolium, T.parthenium, T.pinnatum, T.polycephalum, T.poteriifolium, T.praeteritum, T.punctatum, T.sericeum, T.sipikorense, T.sorbifolium, T.tabrisianum, T.tomentellum, T.uniflorum, T.vulgare, T.zahlbruckneri




Kaynaklar
  1. Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Kısım çevirisi: Ölez S., 2023)
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)