Hızırşah / Datça / Muğla - Nisan 2015 © Serdar Ölez

Gözlem bildir

Canavar Otu

Orobanchaceae / Orobanche / Orobanche crenata

Zıpırotu (Orobanche crenata) Canavarotugiller (Orobanchaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Çatalca-Kocaeli, Ergene, Batı Karadeniz, Asıl Ege, Yukarı Murat-Van, Antalya, Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Deniz seviyesinden 760 m yüksekliklere kadar; çoğunlukla baklagil tarlalarında, özellikle de bakla tarlalarında gelişim gösterir.

Türkçe literatürde genellikle Zıpırotu olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde zıpırotu olarak bilinir. Bilimsel olarak Orobanche crenata Forssk. şeklinde tanımlanır. Orobanche cins adı, Yunanca ὀροβάγχη (orobánkhē) kelimesinden gelir; ὄροβος (órobos "acı fiğ") + ἄγχω (ánkhō "boğma") köklerinden oluşur; bu isim bir baklagil paraziti olan Orobanche rapum-genistae türünün yerel adından gelmektedir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Forssk. kısaltması bilim insanı Pehr Forsskål (1732-1763) için kullanılmıştır.

Morfoloji

80 cm kadar boylanabilen, yıllık veya çok yıllık, klorofil üretmeyen parazit, otsu bir türdür. Gövde dik ve serttir. Çiçeklenme Mart-Mayıs ayaları arasında; çiçek durumu başak, çok çiçekli; brakte hemen hemen mızraksı, uzun-ucu aniden sivrilen, sık salgılı-cılız tüylü, sıklıkla beyaz-kaba tüylü, boyu genellikle tüp şeklindeki taç yapıya eşit; çanak iki parçalı veya iki dişli, çanak dişler dar, biz şeklinde veya ipliksi, nadiren mızraksı, 3 damarlı, birbirlerinden uzaklaşan; taç 20-30 mm, beyaz veya soluk mavi-menekşe rengi, hemen hemen tüysüz; ercikler taç yaprak tabanından yukarıda 2-5 mm; sapçıklar sık, tabanda cılız tüylü, yukarıda salgılı-cılız tüylü, nadiren tüysüz; tepecik soluk, menekşe rengi veya mat eflatun renktedir.

listMap

Gözlemler

Türkiye´de doğal yayılan Orobanche türleri: O.aegyptiaca, O.alba, O.amethystea, O.anatolica, O.arenaria, O.armena, O.bungeana, O.caesia, O.caryophyllacea, O.caucasica, O.cernua, O.cilicica, O.coelestis, O.coerulescens, O.crenata, O.elatior, O.fuliginosa, O.gamosepala, O.gracilis, O.grisebachii, O.hadroantha, O.hederae, O.kurdica, O.lavandulacea, O.lutea, O.minor, O.mutelii, O.nana, O.oxyloba, O.palaestina, O.picridis, O.pubescens, O.purpurea, O.ramosa, O.rechingeri, O.reticulata, O.schultzii, O.serratocalyx, O.sideana, O.sintenisii

Kaynaklar

Davis, 1982, Flora of Turkey and the East Aegean Islands Vol:7 Page:14
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)

Manifesto: Tamamen amatör bir grup tarafından hazırlanan bu sayfalar mekanlar, rotalar ve canlılar hakkında genel bilgiler vererek, insanların doğa sevgisi ve onu koruma ve araştırma isteğini arttırmayı hedefler. floranatolica.com web sitesi GezenAdam tarafından şekillendirilmiştir; bu sayfalarda yayınlanan içeriklere katkıda bulunmak veya değiştirmemiz gerektiğini düşündüğünüz kısımları bildirmek için bize admin@floranatolica.com adresinden ulaşabilirsiniz. Yasal Uyarı: Bu sayfa Creative Commons Atıf CC-BY-SA 4.0 Uluslararası Lisansı ile yayınlanmaktadır; uygun atıf ve bağlantı vermek kaydı ile bu sayfada yayınlanan görsel ve metinleri her ortam veya formatta kopyalayabilir ve yeniden dağıtabilirsiniz; bu sayfaya atıf yapmak için MLA, CMOS, APA, ASA, MHRA,... kalıplarından yararlanabilirsiniz. Bu sayfada yayınlanan fotoğraf ve metinlerin tüm sorumluluğu paylaşımı yapan editöre aittir. Editör bu fotograf veya metinleri floranatolica.com web sitesinde yayınlayarak, kendi adı ve bu sayfa bağlantısı verilmesi kaydı ile bunların her ortam veya formatta kopyalanabilir ve yeniden dağıtilabilir olmasına izin verdiğini kabul etmektedir. Editör kendisine ait olmayan ve telif hakkı içeren veya T.C. yasalarına uygunsuz paylaşımlar yapamaz. Florꜳnatolica şikayet postası almadığı sürece bu paylaşımları yayında tutar ve içerik sorumluluğunu kabul etmez. Bu paylaşımların içeriği ile ilgili uygunsuz bir durum olduğunu düşünüyorsanız lütfen admin@floranatolica.com adresine bildiriniz. Bildiriminiz en kısa sürede değerlendirilip size bilgi verilecektir. Çerez Politikası ve Aydınlatma Metni: 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca, kişisel verileriniz; veri sorumlusu olarak Florꜳnatolica web sitesi tarafından KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen kapsamda işlenebilecektir. KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen haklarınıza ilişkin taleplerinizi, Veri Sorumlusuna Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ uyarınca hazırlayarak admin@floranatolica.com eposta adresinden iletebilirsiniz. Reklam Politikası: Bu sayfada yayınlanan reklamlar GoogleAdsense tarafından seçilmekte ve yerleştirilmektedir. Uygunsuz içerikte olduğunu düşündüğünüz reklamları bildiriniz.

Orobanche etimolojisi

Morfoloji

Gözlemler