İnceburun / Sinop - Ekim 2020 © Mustafa Gökmen

Gözlem bildir

Adaçayı yapraklı laden

Cistaceae / Cistus / Cistus salviifolius

Kartli (Cistus salviifolius) Ladengiller (Cistaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Çatalca-Kocaeli, Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, Erzurum-Kars, Antalya, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. En az 500 m yüksekliklere kadar; kalkerli makilikler ve kıyılık tepelerdeki gariglerde doğal gelişim gösterirler.

Türkiye genelinde Kartli olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde kartli olarak bilinir. Bilimsel olarak Cistus salviifolius L. şeklinde tanımlanır. Cistus cins adı eski Yunancada `sepet, sepete benzer şey` anlamına gelen κίσϑος (kisthos) kelimesinden türetilmiştir; kuru meyvelerinin şeklini işaret ettiği sanılmaktadır. Salviifolius Latincede `adaçayı` anlamına gelen salvia kelimesi ile `yaprak` anlamına gelen folium kelimesinin birleşiminden türetilmiştir; yapraklarının adaçayı yapraklarına benzemesini işaret eder. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji

50 cm boylanabilen, çok yıllık, odunsu bir türdür. Yapraklar hemen hemen eliptik, dikdörtgenimsi veya yumurtamsı, 10–40 × 6–20 mm, her iki yüzü de yıldızsı tüylüdür. Çiçeklenme Mart-Mayıs ayları arasında; çiçek durumu genellikle tekil, nadiren talkım; çiçekler uzun saplı, beyaz, 2-4 cm çapta; çanak yapraklar 5, tabanı belirgin kalp şeklinde, dışta kalan 3 içte kalan 2´yi sarar durumda; taç yapraklar 15–25 mm, beyaz, bazen merkeze yakın kısımlar sarı; boyuncuk çok kısa veya yoktur. Meyve kapsül, 5 bölmeli ve basık havlıdır.

Haritada göster

Gözlemler

Marmara / Balıkesir
Mayıs 2021 ©Şule Ölez

Kestel / Bursa
Mayıs 2021 ©Serdar Ölez

Asmalı / Marmara / Balıkesir
Mayıs 2021 ©Serdar Ölez

Türkiye´de doğal yayılan Cistus türleri: C.creticus, C.laurifolius, C.monspeliensis, C.parviflorus, C.salviifolius

Kaynaklar

NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)

Manifesto: Tamamen amatör bir grup tarafından hazırlanan bu sayfalar mekanlar, rotalar ve canlılar hakkında genel bilgiler vererek, insanların doğa sevgisi ve onu koruma ve araştırma isteğini arttırmayı hedefler.
floranatolica.com web sitesi GezenAdam tarafından şekillendirilmiştir; bu sayfalarda yayınlanan içeriklere katkıda bulunmak veya değiştirmemiz gerektiğini düşündüğünüz kısımları bildirmek için bize admin@floranatolica.com adresinden ulaşabilirsiniz.
Yasal Uyarı: Bu sayfa Creative Commons Atıf CC-BY-SA 4.0 Uluslararası Lisansı ile korunmaktadır; uygun atıf ve bağlantı vermek kaydı ile bu sayfada yayınlanan görsel ve metinleri her ortam veya formatta kopyalayabilir ve yeniden dağıtabilirsiniz; bu sayfaya atıf yapmak için MLA, CMOS, APA, ASA, MHRA,... kalıplarından yararlanabilirsiniz. Bu sayfada yayınlanan fotoğraf ve metinlerin tüm sorumluluğu paylaşımı yapan editöre aittir. Editör bu fotograf veya metinleri floranatolica.com web sitesinde yayınlayarak, kendi adı ve bu sayfa bağlantısı verilmesi kaydı ile bunların her ortam veya formatta kopyalanabilir ve yeniden dağıtilabilir olmasına izin verdiğini kabul etmektedir. Editör kendisine ait olmayan ve telif hakkı içeren veya T.C. yasalarına uygunsuz paylaşımlar yapamaz. Florꜳnatolica şikayet postası almadığı sürece bu paylaşımları yayında tutar ve içerik sorumluluğunu kabul etmez. Bu paylaşımların içeriği ile ilgili uygunsuz bir durum olduğunu düşünüyorsanız lütfen admin@floranatolica.com adresine bildiriniz. Bildiriminiz en kısa sürede değerlendirilip size bilgi verilecektir.
Çerez Politikası ve Aydınlatma Metni: 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca, kişisel verileriniz; veri sorumlusu olarak Florꜳnatolica web sitesi tarafından KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen kapsamda işlenebilecektir. KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen haklarınıza ilişkin taleplerinizi, Veri Sorumlusuna Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ uyarınca hazırlayarak admin@floranatolica.com eposta adresinden iletebilirsiniz.
Reklam Politikası: Bu sayfada yayınlanan reklamlar GoogleAdsense tarafından seçilmekte ve yerleştirilmektedir. Uygunsuz içerikte olduğunu düşündüğünüz reklamları bildiriniz.