floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Cistus salviifolius
 
Datça Yarımadası / Muğla - Mart 2015 © Serdar Ölez
Cistus salviifoliusCistus salviifoliusCistus salviifoliusCistus salviifoliusCistus salviifoliusCistus salviifolius
Gözlem bildir
Adaçayı yapraklı laden
Cistaceae / Cistus / Cistus salviifolius
Kartli (Cistus salviifolius) Ladengiller (Cistaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Çatalca-Kocaeli, Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, Erzurum-Kars, Antalya, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. En az 500 m yüksekliklere kadar; kalkerli makilikler ve kıyılık tepelerdeki gariglerde doğal gelişim gösterirler.

Türkiye genelinde Kartli olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde kartli olarak bilinir. Bilimsel olarak Cistus salviifolius L. şeklinde tanımlanır. Cistus cins adı eski Yunancada `sepet, sepete benzer şey` anlamına gelen κίσϑος (kisthos) kelimesinden türetilmiştir; kuru meyvelerinin şeklini işaret ettiği sanılmaktadır. Salviifolius Latincede `adaçayı` anlamına gelen salvia kelimesi ile `yaprak` anlamına gelen folium kelimesinin birleşiminden türetilmiştir; yapraklarının adaçayı yapraklarına benzemesini işaret eder. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.
Morfoloji
50 cm boylanabilen, çok yıllık, odunsu bir türdür. Yapraklar hemen hemen eliptik, dikdörtgenimsi veya yumurtamsı, 10–40 × 6–20 mm, her iki yüzü de yıldızsı tüylüdür. Çiçeklenme Mart-Mayıs ayları arasında; çiçek durumu genellikle tekil, nadiren talkım; çiçekler uzun saplı, beyaz, 2-4 cm çapta; çanak yapraklar 5, tabanı belirgin kalp şeklinde, dışta kalan 3 içte kalan 2´yi sarar durumda; taç yapraklar 15–25 mm, beyaz, bazen merkeze yakın kısımlar sarı; boyuncuk çok kısa veya yoktur. Meyve kapsül, 5 bölmeli ve basık havlıdır.


Gözlemler
Marmara / Balıkesir
Mayıs 2021 ©Şule Ölez
Kestel / Bursa
Mayıs 2021 ©Serdar Ölez
Asmalı / Marmara / Balıkesir
Mayıs 2021 ©Serdar Ölez
Reisdere / Çeşme / İzmir
Şubat 2021 ©Mustafa Gökmen
İnceburun / Sinop
Ekim 2020 ©Mustafa Gökmen
Datça Yarımadası / Muğla
Nisan 2015 ©Serdar Ölez
Datça Yarımadası / Muğla
Mart 2015 ©Serdar Ölez
Diğer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Cistus türleri: C.creticus, C.laurifolius, C.monspeliensis, C.parviflorus, C.salviifolius




Kaynaklar
  1. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  2. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  3. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  4. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)