Medicago sativa

Çakırkaya / Pülümür / Tunceli - Haziran 2022 © Serdar Ölez

Gözlem bildir

Yonca

Fabaceae / Medicago / Medicago sativa

Yonca (Medicago sativa) Baklagiller (Fabaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Konya, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Antalya, Adana, Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Deniz seviyesinden 1600 metreye kadar yüksekliklerde; bozkırlar, kayalık ve otlak yamaçlar, çalılıklar, meralar, kumullar, tarlalar (ekili ve nadasa bırakılmış) ve yol kenarlarında gözlenebilir.

Bilimsel olarak Medicago sativa L. şeklinde tanımlanır. Medicago Latincede `ekilmiş, yetiştirilmiş` anlamına gelen medica kelimesinden türetilmiştir. Sativa Latincede kültüre alınmış; tohumla üretilen domestik bitkiyi işaret eder. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji

15-70 cm boylanabilen, çok yıllık bir türdür. Gövdeler sürünücü, yükselici veya dik olabilir; yüzey yatık cılız tüylü ya da neredeyse tüysüzdür. Sitipullar alt kısımda dümdüz ya da çentiklidir. Yaprakçıklar 4-18 × 2-10 mm boyutlardadır; alt yapraklar tersyumurtamsı, üst yapraklar daha uzun kamamsı-tersmızraksı veya şeritsi-tersmızraksıdır; yüzeyler yatık-havlıdır; üstte testeredişli, tepedeki diş genellikle yan dişlerden daha uzundur. Çiçekkurulu sapı yaprak sapından çok daha uzundur, salkım genişliğinin 1-3(-4) katı kadar uzun ve 8-30 çiçeklidir. Çiçekler 6-12 mm, esmer menekşe veya soluk lavanta rengi, çok nadiren beyazdır. Çanak dişleri bizsi, konik, yeşil ve tüpün 1-2 katı kadar uzunluktadır. Meyve 2−4 gevşek kıvrımlı açık helezonik şekildedir; 5-9 mm çapındadır; yüzey ağsı-damarlı, yatık-cılız tüylü veya nadiren tüysüzdür; tohumlar 10-20 adet, 1-2,5 mm uzunlukta ve sarı veya kahverengidir.

Gözlemler

Atatürk / Burdur
Kasım 2024 ©Serdar Ölez Medicago sativa

Kemalpaşa / İzmir
Ekim 2024 ©Serdar Ölez Medicago sativa

IUCN Kırmızı Liste Kategorisi

DÜŞÜK RİSKLİ / LEAST CONCERN
Bu tür geniş yayılışlıdır ve nüfusu yüksektir. Yakın gelecekte tükenme riski bulunmamaktadır.
Nesli tükenme tehlikesi altında olan türlerin kırmızı listesi Uluslararası Doğal Hayatı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından hazırlanmaktadır.

Benzer taxonlar

Sinonim adlandırmalar: Medicago sativa subsp. sativa
Türkiye´de doğal yayılan diğer M. sativa taksonları: Medicago sativa subsp. coerulea, Medicago sativa subsp. sativa
Türkiye´de doğal yayılan diğer Medicago türleri: M.arabica, M.arborea, M.arenicola, M.astroites, M.biflora, M.blancheana, M.brachycarpa, M.carica, M.constricta, M.coronata, M.crassipes, M.disciformis, M.falcata, M.fischeriana, M.glutinosa, M.granadensis, M.halophila, M.heldreichii, M.heyniana, M.huberi, M.intertexta, M.littoralis, M.lupulina, M.marina, M.medicaginoides, M.minima, M.monantha, M.monspeliaca, M.murex, M.muricata, M.noeana, M.orbicularis, M.orthoceras, M.pamphylica, M.papillosa, M.phrygia, M.polymorpha, M.praecox, M.radiata, M.rhytidiocarpa, M.rigida, M.rigidula, M.rostrata, M.rotata, M.rugosa, M.sativa, M.scutellata, M.shepardii, M.truncatula, M.turbinata

Kaynaklar

Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press
Eker İ, Kaya A, Çelik A, Eker N. (2023). “İbuflora (Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Kampüs Florası)”. http://www.ibuflora.com.
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)

Sayfaya atıf metni: Medicago sativa. florꜳnatolica içinde. Erişim tarihi Mayıs 11, 2025, Erişim adresi http://floranatolica.com/eukaria/gui/species.php?ID=313
Manifesto: Floranatolica sayfaları amatör bir grup tarafından derlenir hazırlanır; mekânlar, rotalar ve canlılar hakkında genel bilgiler vererek, insanların doğa sevgisi ve onu koruma ve araştırma isteğini arttırmayı hedefler. Floranatolica, bitki gözlemlerini kaydedip organize edebileceğiniz ve diğer gözlemciler ve araştırmacılar ile paylaşabileceğiniz bir platform sağlar. Floranatolica ayrıca gezip gördüğünüz yerlerin parkur, yorum ve gözlemlerini paylaşabileceğiniz bir platformdur. Dileyen herkes Floranatolica'ya gönüllü katkı sağlayabilir. Floranatolica tüm doga yürüyüşçülerini, bitki gözlemcilerini, mantar toplayıcılarını, orman ve park korucularını, ekolojistleri ve doğa tutkunlarını bu amaçla yurttaş bilgin olmaya davet eder; ayrıca tüm bilim insanlarını da gözlemlerini erişilebilir ve sistematik platformlarda paylaşmaya davet eder. Floranatolica biyo-coğrafyamızda tanımlanabilen/keşfedilen tüm verilerin toplumun ortak değeri olduğuna, bu değerin tanınması ve anlaşılması ile onu koruma isteğinin belirgin olarak artacağına inanır. floranatolica.com web sitesi GezenAdam tarafından şekillendirilmiştir; bu sayfalarda yayınlanan içeriklere katkıda bulunmak veya değiştirmemiz gerektiğini düşündüğünüz kısımları bildirmek için bize admin@floranatolica.com adresinden ulaşabilirsiniz. Yasal Uyarı: Bu sayfa Creative Commons Atıf CC-BY-SA 4.0 Uluslararası Lisansı ile yayınlanmaktadır; uygun atıf ve bağlantı vermek kaydı ile bu sayfada yayınlanan görsel ve metinleri her ortam veya formatta kopyalayabilir ve yeniden dağıtabilirsiniz; bu sayfaya atıf yapmak için MLA, CMOS, APA, ASA, MHRA,... kalıplarından yararlanabilirsiniz. Bu sayfada yayınlanan fotoğraf ve metinlerin tüm sorumluluğu paylaşımı yapan editöre aittir. Editör bu fotograf veya metinleri floranatolica.com web sitesinde yayınlayarak, kendi adı ve bu sayfa bağlantısı verilmesi kaydı ile bunların her ortam veya formatta kopyalanabilir ve yeniden dağıtilabilir olmasına izin verdiğini kabul etmektedir. Editör kendisine ait olmayan ve telif hakkı içeren veya T.C. yasalarına uygunsuz paylaşımlar yapamaz. Florꜳnatolica şikayet postası almadığı sürece bu paylaşımları yayında tutar ve içerik sorumluluğunu kabul etmez. Bu paylaşımların içeriği ile ilgili uygunsuz bir durum olduğunu düşünüyorsanız lütfen admin@floranatolica.com adresine bildiriniz. Bildiriminiz en kısa sürede değerlendirilip size bilgi verilecektir. Çerez Politikası ve Aydınlatma Metni: 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca, kişisel verileriniz; veri sorumlusu olarak Florꜳnatolica web sitesi tarafından KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen kapsamda işlenebilecektir. KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen haklarınıza ilişkin taleplerinizi, Veri Sorumlusuna Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ uyarınca hazırlayarak admin@floranatolica.com eposta adresinden iletebilirsiniz. Reklam Politikası: Bu sayfada yayınlanan reklamlar GoogleAdsense tarafından seçilmekte ve yerleştirilmektedir. Uygunsuz içerikte olduğunu düşündüğünüz reklamları bildiriniz.

Medicago etimolojisi

sativa etimolojisi

Morfoloji

Gözlemler

IUCN Kırmızı Liste Kategorisi