floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Erodium cicutarium
 
Yenice / Karabük - Mayıs 2019 © Serdar Ölez
Erodium cicutariumErodium cicutariumErodium cicutariumErodium cicutariumErodium cicutariumErodium cicutarium
Gözlem bildir
İğnelik Otu
Geraniaceae / Erodium / Erodium cicutarium
Iğnelik (Erodium cicutarium) Turnagagasıgiller (Geraniaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Konya, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Antalya, Adana, Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Deniz seviyesi ile 1800 m yükseklikler arasında; kumlu topraklar, kayalık, orman, tarla ve çalılıklarda doğal olarak yetişmektedir.

Türkiye genelinde Iğnelik olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde leylek iğnesi, dönbaba veya çoban iğnesi olarak bilinir. Bilimsel olarak Erodium cicutarium (L.) L Hér. şeklinde tanımlanır. Parantez içerisindeki kısaltmalar bu taksonu ilk yayınlayan kişiyi/kişileri, parantez dışındakiler ise ilk yayın ardından bu taksona revizyon yapan kişi/kişileri belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.
Morfoloji
40 cm boylanabilen, tek yıllık, otsu bir türdür. Yapraklar tüysü birleşik; dip yaprakların yaprakçıkları yumurtamsı - dikdörtgenimsi, 4-10 mm, derin tüysü bölmeli veya tam kenarlı veya birkaç dişli dilimli; sap yaprakların yaprakçıkları 1-2 derin tüysü bölmeli; stipül genellikle yumurtamsıdır. Çiçeklenme Mayıs-Temmuz ayları arasında; çanak yapraklar 4-5 mm, meyve zamanı 7 mm´ye kadar; kılçık 0.2-0.5 mm, genellikle 1 veya daha fazla uzun terminal sert kıllı; taç yapraklar yumurtamsı, üst üste gelmeyen, açık mor veya pembe, çanak yaprakların 1.5-2 katı büyüklüktedir. Meyvelenme Temmuz-Ekim ayları arasında; meyve yarılan (şizokarp), uzun gagalı, 5´e bölünen, her bölüm 1 tohumlu; gaga meyve 2.5-3.5 cm; merikarp ~5 mm, spiral burulmuştur.


Gözlemler
Sabuncupınar / Kütahya
Kasım 2022 ©Serdar Ölez
Camili / Emirdağ / Afyonkarahisar
Nisan 2021 ©Serdar Ölez
Mavişehir / Karşıyaka / İzmir
Şubat 2021 ©Serdar Ölez
Taşyaran Vadisi / Manisa
Şubat 2021 ©Mustafa Gökmen
Yenice / Karabük
Mayıs 2019 ©Serdar Ölez
Diğer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan E. cicutarium taksonları: Erodium cicutarium subsp. bipinnatum, Erodium cicutarium subsp. cicutarium
Türkiye´de doğal yayılan Erodium türleri: E.absinthoides, E.acaule, E.amanum, E.aytacii, E.birandianum, E.botrys, E.cedrorum, E.chium, E.ciconium, E.cicutarium, E.gaillardotii, E.gruinum, E.hakkiaricum, E.hendrikii, E.hoefftianum, E.laciniatum, E.leucanthum, E.malacoides, E.micropetalum, E.moschatum, E.olympicum, E.oxyrhinchum, E.pelargoniflorum, E.sibthorpianum, E.somanum, E.trichomanefolium




Kaynaklar
  1. Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Kısım çevirisi: Ölez S., 2023)
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)