floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Erodium somanum
 
Soğuksu / Gediz / Kütahya - Nisan 2024 © Serdar Ölez
Erodium somanumErodium somanumErodium somanumErodium somanumErodium somanumErodium somanumphotos
Gözlem bildir
Somaiğneliği
Geraniaceae / Erodium / Erodium somanum
mapmap
Somaiğneliği (Erodium somanum) Turnagagasıgiller (Geraniaceae) ailesinden endemik bir türdür. Türkiye'de sadece Asıl Ege alt bölgesinde yayılış göstermektedir. Kayalık ve taşlık açık alanlarda; 800-900 m yükseklikler arasında; Asplenium ceterach, Ranunculus ficaria, Helleborus orientalis, Peonia peregrina, Quercus sp., Taxus baccata, Viola suavis, Tilia argentea, Corylus colurna ve Asparagus acutifolius ile birlikte yetişmektedir.
Erodium somanum ilk kez Hasan Peşmen tarafından 1966 yılında Soma dağı, Pınar tepe, 1100 m´den toplanan örnekler ile yeni bir lokal endemik tür olarak tanımlanmıştır. 2015 yılında Uludağ’ın batısında yer alan Kadriye (Bursa) çevresinde de örnekleri tespit edilmiştir [1]. Mayıs 2015´te ise Gediz (Kütakya) yakınlarında Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği üyeleri tarafından yeni bireyler gözlenmiştir.

Bilimsel olarak Erodium somanum Peşmen şeklinde tanımlanır. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Peşmen kısaltması bilim insanı Hasan Peşmen (1939 - 1981) için kullanılmıştır; Peşmen Türk bitki bilimcidir; 14 taksonu adlandırmış, onuruna birçok takson adlandırılmıştır.

Morfoloji


40-60 cm çapında yastıkçık oluşturan iki evcikli çok yıllıklar. Toprakaltı kısım odunsu, siyah. Taban yaprakları dikdörtgenimsi-eliptik, 30-50 × 15-18 mm, dilimlenmiş; dilimler 3-5 adet, şeritsi, uçta sivri, basık kır tüylü, yaprak sapı 8-18 mm. Gövde yaprakları dilimli, 11-32 × 8-30 mm. Gövdeler dik, 7.5-20 cm (çiçek durumu sapı hariç), basit veya nadiren dallanmış, çiçek durumu sapı 2-4 adet. Çiçek durumu sapları 18-62 mm, basit ve daha seyrek olarak uzun saplı salgı tüylü. Çiçek durumu şemsiye; dişi çiçek durumları 4-7, erkek çiçek durumları 8-11 çiçekli. Brakteler çok sayıda, mızraksı, yumuşak uzun tüylü. Çiçek sapları ince; dişi çiçek sapları 7-14 mm, erkek çiçek sapları 10-17 mm. Sepaller oblong-eliptik; dişi çiçeklerde 7.5-9 x 2.5-3 mm, meyvede daha uzun; erkek çiçeklerde 6.5-8 x 3-3.5 mm, uç kısım sivri, 2.5-2.8 mm. Petaller soluk sülfür renginde, genişçe obovat; dişi çiçeklerde 8 mm, erkek çiçeklerde 9-10.5 mm, tabanda uzun tüylü. Meyvenin gagası 5-5.5 cm, yumuşak ince kısa tüylü, alt kısımda salgı tüylü. Merikarplar 8-9 mm, yoğun şekilde uzun sert tüylü, çukurlu ve çukurcuğun üstü tüylerle kaplı.



listMaplistPiclist

Gözlemler


Erodium somanumSoğuksu / Gediz / Kütahya
Nisan 2024 ©Serdar Ölez
Erodium somanumSoma / Manisa
1966 ©Hasan Peşmen
Erodium somanumKadriye / Nilüfer / Bursa
2019 ©Özer Yılmaz vd.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan diğer Erodium türleri: E.absinthoides, E.acaule, E.amanum, E.aytacii, E.birandianum, E.botrys, E.cedrorum, E.chium, E.ciconium, E.cicutarium, E.gaillardotii, E.gruinum, E.hakkiaricum, E.hendrikii, E.hoefftianum, E.laciniatum, E.leucanthum, E.malacoides, E.micropetalum, E.moschatum, E.olympicum, E.oxyrhinchum, E.pelargoniflorum, E.sibthorpianum, E.somanum, E.trichomanefolium




Kaynaklar
  1. Yilmaz, Ö., Yilmaz, A., & Kaynak, G. (2018). A New Distribution Area For Local Endemic Erodium Somanum H. Peşmen (Geraniaceae) From Arround Kadri̇ye (Bursa). Içinde Anadolu University Journal Of Science And Technology –c Life Sciences And Biotechnology (Ss. 1-1). Anadolu Universitesi Bilim Ve Teknoloji Dergisi C : Yasam Bilimleri Ve Biyoteknoloji. Https://doi.org/10.18036/aubtdc.417399
  2. Herbarium catalogue. (2024). Royal Botanic Garden Edinburgh data services. https://data.rbge.org.uk/search/herbarium/?specimen_num=388836&cfg=zoom.cfg&filename=E00327868.zip
  3. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  4. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  5. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  6. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)