floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Primula acaulis
 
Gerede / Bolu - Nisan 2016 © Figen Balamur Uğur
Primula acaulisPrimula acaulisPrimula acaulisPrimula acaulis
Gözlem bildir
Çuha çiçeği
Primulaceae / Primula / Primula acaulis
mapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmap
Çuha çiçeği (Primula acaulis) Çuhaçiçeğigiller (Primulaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, Orta Kızılırmak, Yukarı Fırat, Antalya, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 500-2100 m arası yüksekliklerde; seyrek yaprak döken orman altlarında, açık kayalık alanlarda, kireçli, taşlı alanlarda yayılış gösterir.

Türkçe literatürde genellikle Çuha çiçeği olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde mart çiçeği veya evvelbahar çiçeği olarak bilinir. Bilimsel olarak Primula acaulis (L.) L. şeklinde tanımlanır.

Primula etimolojisi

Primula Latincede `ilk, öncül` anlamına gelen primus kelimesinden türetilmiştir; cinsin baharda erken çiçeklenmesine işaret eder. Parantez içerisindeki kısaltmalar bu taksonu ilk yayınlayan kişiyi/kişileri, parantez dışındakiler ise ilk yayın ardından bu taksona revizyon yapan kişi/kişileri belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji


20 cm`ye kadar boylanabilen, çok yıllık, uygun iklimlerde herdem yeşil, otsu bir bitkidir. Toprak altı gövdelidir (rizomlu). Yapraklar 2-30 x 1-9 cm, genişçe ters yumurtamsı, ispatulamsı veya ters mızraksı, sapa doğru daralan, tüysüz veya kısaca cılız tüylü, kenarlar sığ tırtırlı dişlidir. Çiçeklenme Mart-Haziran aylarında; çiçek durumu sapsız, az veya çok çiçekli; çiçek sapı 1.5-16 cm; çanak 9-21 mm, silindirik, 2/3`ünden dar üçgen biçimli sıklıkla sivri uçlu loblara bölünmüş; tüp şeklindeki taç yapı 12-21 mm, çanak boyuna eşit veya uzunca, loblar 5-16 mm, ters yüreksi uçlu, sarı, pembe, açık mor veya beyaz renkte, merkeze yakın kısımlar sarı veya portakal rengindedir.


listMaplistPiclist

Gözlemler


Primula acaulisSapanlı Göleti / Bolu
Haziran 2020 ©Serdar Ölez
Primula acaulisGerede / Bolu
Nisan 2016 ©Figen Balamur Uğur
Primula acaulisKüre / Kastamonu
Ekim 2022 ©Bilge Tunçkol ve ark.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan P. acaulis taksonları: Primula acaulis subsp. acaulis, Primula acaulis subsp. rubra
Türkiye´de doğal yayılan Primula türleri: P.acaulis, P.algida, P.auriculata, P.davisii, P.elatior, P.longipes, P.megaseifolia, P.veris




Kaynaklar
  1. Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press.
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)