florꜳnatolica | Flora Anatolica, Türkiye Bitki Atlası

Karaşar / Beypazarı / Ankara - Mayıs 2020 © Mustafa Gökmen

Gözlem bildir

Mahlep Ağacı

Rosaceae / Cerasus / Cerasus mahaleb

Mahlep (Cerasus mahaleb) Gülgiller (Rosaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Çatalca-Kocaeli, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Yukarı Fırat, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Adana, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 1000 m`ye kadar yüksekliklerde; açık koruluklar, meşelikler, bozkırlarda ve nehir kenarlarında doğal gelişim gösterirler.

Türkiye genelinde Mahlep olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde idrisağacı olarak bilinir. Bilimsel olarak Cerasus mahaleb (L.) Mill. şeklinde tanımlanır. Cerasus eski Yunancada Giresun iline verilen Kerasous (Κερασοῦς) kelimesinden türetilmiştir; Giresunlu, Giresundan gelen anlamındadır. Parantez içerisindeki kısaltmalar bu taksonu ilk yayınlayan kişiyi/kişileri, parantez dışındakiler ise ilk yayın ardından bu taksona revizyon yapan kişi/kişileri belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur. Mill. kısaltması bilim insanı Philip Miller (1691-1771) için kullanılmıştır.

Morfoloji

Genellikle kısa boylu, nadiren 8 - 10 m`ye ulaşan ve kışın yaprak döken odunsu bir türdür. Gövde kabuğu koyu kahverengi, pürüzsüz ve parlak; sürgünler başlangıçta sarımsı-gri renkli salgılı tüylüdür, sonraları kahverengimsi ve tüysüzdür. Yapraklar almaşık dizili, genişçe yumurtamsı, 4-7 cm, uç kısım ince, taban yuvarlağımsı-kalpsi, kenarlar ince testere dişli ve salgı bezli; üstte ve alt kısmın orta damarı boyunca hafifçe tüylü; yaprak sapı 1-2 cm uzunlukta; stipül mevcuttur ve erken dökülür. Çiçeklenme Mart-Haziran arasında; bireyler ginodioyik; tozlaşma arı ve sineklerle; çiçek durumu yalancı şemsiyemsi salkım, 3-12 çiçekli; çiçekler 1-1.5 cm çapta, hoş kokulu, beyaz; çiçek sapı 1 cm uzunluktadır. Meyvelenme Haziran-Eylül arasında; meyveler tek çekirdekli ve etli, küremsi-yumurtamsı, 5-8 mm, koyu kırmızı, az-çok acı ancak lezzetli; tohum çekirdeği odunsu; tohumlar pürüzsüzdür.

Haritada göster

Gözlemler

Kocatepe / Pülümür / Tunceli
Haziran 2022 ©Serdar Ölez

Koru / Çankaya / Ankara
Eylül 2021 ©Serdar Ölez

Kuşcenneti / Bandırma / Balıkesir
Mayıs 2021 ©Serdar Ölez

Türkiye´de doğal yayılan C. mahaleb taksonları: Cerasus mahaleb var. alpina, Cerasus mahaleb var. mahaleb
Türkiye´de doğal yayılan Cerasus türleri: C.angustifolia, C.avium, C.brachypetala, C.erzincanica, C.hippophaeoides, C.incana, C.mahaleb, C.microcarpa, C.prostrata, C.vulgaris

Kaynaklar

I. Popescu, G. Caudullo, Prunus mahaleb in Europe: distribution, habitat, usage and threats, Erişim tarihi Nisan 2018, https://forest.jrc.ec.europa.eu/media/atlas/Prunus_mahaleb.pdf
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)

Manifesto: Tamamen amatör bir grup tarafından hazırlanan bu sayfalar mekanlar, rotalar ve canlılar hakkında genel bilgiler vererek, insanların doğa sevgisi ve onu koruma ve araştırma isteğini arttırmayı hedefler.
floranatolica.com web sitesi GezenAdam tarafından şekillendirilmiştir; bu sayfalarda yayınlanan içeriklere katkıda bulunmak veya değiştirmemiz gerektiğini düşündüğünüz kısımları bildirmek için bize admin@floranatolica.com adresinden ulaşabilirsiniz.
Yasal Uyarı: Bu sayfa Creative Commons Atıf CC-BY-SA 4.0 Uluslararası Lisansı ile korunmaktadır; uygun atıf ve bağlantı vermek kaydı ile bu sayfada yayınlanan görsel ve metinleri her ortam veya formatta kopyalayabilir ve yeniden dağıtabilirsiniz; bu sayfaya atıf yapmak için MLA, CMOS, APA, ASA, MHRA,... kalıplarından yararlanabilirsiniz. Bu sayfada yayınlanan fotoğraf ve metinlerin tüm sorumluluğu paylaşımı yapan editöre aittir. Editör bu fotograf veya metinleri floranatolica.com web sitesinde yayınlayarak, kendi adı ve bu sayfa bağlantısı verilmesi kaydı ile bunların her ortam veya formatta kopyalanabilir ve yeniden dağıtilabilir olmasına izin verdiğini kabul etmektedir. Editör kendisine ait olmayan ve telif hakkı içeren veya T.C. yasalarına uygunsuz paylaşımlar yapamaz. Florꜳnatolica şikayet postası almadığı sürece bu paylaşımları yayında tutar ve içerik sorumluluğunu kabul etmez. Bu paylaşımların içeriği ile ilgili uygunsuz bir durum olduğunu düşünüyorsanız lütfen admin@floranatolica.com adresine bildiriniz. Bildiriminiz en kısa sürede değerlendirilip size bilgi verilecektir.
Çerez Politikası ve Aydınlatma Metni: 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca, kişisel verileriniz; veri sorumlusu olarak Florꜳnatolica web sitesi tarafından KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen kapsamda işlenebilecektir. KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen haklarınıza ilişkin taleplerinizi, Veri Sorumlusuna Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ uyarınca hazırlayarak admin@floranatolica.com eposta adresinden iletebilirsiniz.
Reklam Politikası: Bu sayfada yayınlanan reklamlar GoogleAdsense tarafından seçilmekte ve yerleştirilmektedir. Uygunsuz içerikte olduğunu düşündüğünüz reklamları bildiriniz.