Menengiç (Pistaciaterebinthus) Menengiçgiller (Anacardiaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Batı Karadeniz alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Çalı veya ağaççık formlu, yaprak dökmeyen bir türdür. Sıklılıkla gal oluşumları gösterir. Türkiye´de maki formasyonu içerisinde çalı halinde gözlemlenebilir.
Bilimsel olarak Pistaciaterebinthus L. şeklinde tanımlanır. Pistacia ΄lezzetli tadı olan΄ anlamında kullanılan Yunanca pistáke veya pistákia kelimesinden türetilmiştir, Yunanca kelime ise Pers dilinde aynı anlama gelen pistâkh kelimesinden türetilmiştir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.
Morfoloji
Kışın yaprağını döken 2-3 m boylarında çalı veya 6 m’ye kadar boylanabilen kalın gövdeli, geniş yuvarlak tepeli bir ağaçtır. Gövdenin sarı gri renkli kabuğu küçük pullar halinde çatlaklıdır. Yapraklar tek veya çift tüysü bileşik yapraktır, (1-) 2-4 (-6) çift yaprakçıktan oluşmuştur. Yaprakçıklar çok kısa saplı, yumurta-dikdörtgen veya dikdörtgen-mızraksı biçiminde ve 3-7 (-8) cm uzunluğunda, 1,8-5 (-4) cm genişliğindedir. Küt, sivri veya damla uçlu olan yaprakçıkların ucunda daima dikensi bir çıkıntı bulunur. Kenarları düz, üst yüzü parlak koyu yeşil, alt yüzü mat yeşildir. Taze iken tüylü veya yapışkandır, fakat daha sonra bunlar dökülür. Uç yaprak -eğer varsa–diğerlerinden daha geniş değildir genellikle daha küçük hatta kılsı bir çıkıntıya indirgenmiştir. Orta damar kanatsız ve çıplaktır. İki evcikli olan çiçekler kısa sürgünlerde dikine duran bileşik salkım vaziyetinde toplanmıştır. Her bir erkek çiçeğin bir brahte, iki brahtecik, 2-5 çevre yaprağı ile çok kısa saplı 3-5 stameni vardır. Dişi çiçek ise bir brahte, 2-5 çiçek yaprağı ile yumurta biçimindeki ovaryumdan ibarettir. Meyve küremsi veya geniş yumurta biçiminde, 5-6 mm boyunda, 4-6 mm enindedir (Yaltırık, 1967a). Önceleri kırmızı renkli olan meyve, olgunlaşınca mavimsi veya yeşilimsi siyah renktedir. Yaprakları üzerinde Pemphigus corniculatus Pass. isimli böceğin sebep olduğu yaprak mazıları yaygın olarak görülür ve bu mazılar odun dışı orman ürünü olarak toplanarak ipek boyamalarda, şaraba renk vermede kullanılır.
DÜŞÜK RİSKLİ / LEAST CONCERN Bu tür geniş yayılışlıdır ve nüfusu yüksektir. Yakın gelecekte tükenme riski bulunmamaktadır. Nesli tükenme tehlikesi altında olan türlerin kırmızı listesi Uluslararası Doğal Hayatı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından hazırlanmaktadır.
Akkemik, Ü. (Ed). 2018. Türkiye’nin Doğal-Egzotik Ağaç ve Çalıları. Orman Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara. 684s.
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)
Gözlemler
Eğirdir / Isparta
Eskikahta / Kahta / Adıyaman
Kalekaya / Onikişubat / Kahramanmaraş
Deveci / Karakoçan / Elâzığ
Güre / Uşak merkez / Uşak
Gündoğdu / Marmara / Balıkesir
Kestel / Bursa
Salar / Boyabat / Sinop
Korucuk / Sinop
Olympos Antik Kenti / Antalya
Ayaş / Ankara
Karaburun / İzmir
Datça / Muğla
Şereflikoçhisar / Ankara
