floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Clerodendrum bungei
 
Akçakoca / Düzce - Ekim 2018 © Serdar Ölez
Clerodendrum bungeiClerodendrum bungeiClerodendrum bungeiClerodendrum bungei
Gözlem bildir
Pembe çiçekli kısmetağacı
Lamiaceae / Clerodendrum / Clerodendrum bungei
mapmapmap
Kısmetağacı (Clerodendrum bungei) Ballıbabagiller (Lamiaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Orta ve Doğu Karadeniz alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 1100-2500 m yükseklikler arasında; karışık orman altı ve orman yolu kenarlarında doğal gelişim gösterir. Son yıllarda Doğu Karadeniz Bölgesi΄nde türün bahçelerden yayılarak deniz seviyesi ile 500 m yükseklikler arasında doğallaştığı gözlenmektedir.  

Türkçe literatürde genellikle Kısmetağacı olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde rus ortancası olarak bilinir. Bilimsel olarak Clerodendrum bungei Steud. şeklinde tanımlanır.

Clerodendrum etimolojisi

Clerodendrum Yunancada `şans, kader` anlamına gelen kleros kelimesi ile `ağaç` anlamına gelen dendro kelimesinin birleşiminden türetilmiştir; cinsin birçok hastalığa şifa olduğu ve adlandırmanın bu nedende yapıldığı sanılmaktadır.

bungei etimolojisi

Bungei tür adı A. von Bunge (1813 - 1866)`a ithafen adlandırılmıştır. Bunge Ukraynalı bir bitki uzmanıdır. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Steud. kısaltması bilim insanı Ernst Gottlieb von Steudel (1783-1856) için kullanılmıştır.

Morfoloji


2 m boylanabilen, sıklıkla ağaç, çalı formunda, nadiren tırmanıcı bir türdür. Gövdeler hemen hemen silindirik, belirgin kovucukludur. Yapraklar karşılıklı dizilişli, basit, düz kenarlı; sap 4-17 cm, gençken sarımsı-kahverengi veya morumsu şeftali tüylü, olgunlukta tüysüz; aya ovat 8-20 x 5-15 cm, kağıtsı, altta seyrek salgılı tüylü veya tüysüz, üstte seyrek tüylü; taban kamamsı, kesik veya yüreksi; uç keskin veya sivri; damarlar 4-6 çifttir. Çiçeklenme ve meyvelenme Mayıs – Kasım ayları arasında; çiçek durumu birleşik salkım; çanak çan şeklinde, tüp 2-6 mm, seyrek salgılı tüylü ve tüylü; taç pembemsi-kırmızı veya mor, tüp 2-3 cm; loblar yumurtamsı, 5-8 mm; ercikler ve tepecik taçtan dışarı taşar. Meyve eriksi, mavimsi-siyah, küremsi, 6-12 mm çapındadır.



listMaplistPiclist

Gözlemler


Clerodendrum bungeiAkçakoca / Düzce
Ekim 2018 ©Serdar Ölez
Clerodendrum bungeiPaşalar / Akçakoca / Düzce
Ekim 2018 ©Serdar Ölez
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Clerodendrum türleri: C.bungei, C.trichotomum




Kaynaklar
  1. Aslan, Serdar & Şahin, Bilal & Vural, Mecit. (2009). Türkiye Clerodendrum L.'ları (Verbenaceae) hakkında. Biological Diversity and Conservation. 2. 10 - 13. 
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)