floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Fritillaria pinardii
 
Beynam / Ankara - Mart 2018 © Ahmet Demirtaş
Fritillaria pinardiiFritillaria pinardiiFritillaria pinardiiFritillaria pinardiiFritillaria pinardii
Gözlem bildir
Mahcup lale
Liliaceae / Fritillaria / Fritillaria pinardii
mapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmap
Mahçuplâle (Fritillaria pinardii) Zambakgiller (Liliaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Batı ve Doğu Karadeniz, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Konya, Yukarı Fırat, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Antalya, Adana, Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 1000-2500 m yükseklikler arasında; karın kalkmaya yakın olduğu dönemlerde; çayırlık alanlar, taşlık yamaçlar, alpin bozkırlar, karaçam, sarıçam, toros sediri ve göknar orman altlarında; serpantin toprak yapısında doğal gelişim gösterirler.

Bilimsel olarak Fritillaria pinardii Boiss. şeklinde tanımlanır.

Fritillaria etimolojisi

Fritillaria Latincede `zar kupası` anlamına gelen fritillus kelimesinden türetilmiştir; tartışmalı bir söylem olmasına karşın çiçekler üzerindeki damalı desenlere de işaret ettiği ifade edilmektedir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Boiss. kısaltması bilim insanı Pierre Edmond Boissier (1810-1885) için kullanılmıştır; Boissier İsviçreli botanikçi, kâşif ve matematikçidir; Türkiye´den ve birçok başka ülkeden ve bölgeden bitki örnekleri toplamıştır; çok sayıda bitki cinsini ilk defa Boissier tanımlamıştır.

Morfoloji


6-20 cm boylanabilen, soğanlı bir türdür. Gövde nadiren altta kabarcıklı; soğan 3 cm çaptadır. Yapraklar 3-8 adet, dumanlı, genişçe mızraksı, en alttaki 2.5-8 x 0.5-2.4 cm boyutlardadır. Çiçekler 1-2 adet; çiçek zarfı (çanak+taç) çan şeklinde, dış kısmı eflatunumsu-grimsi, iç kısmı sarımsı-portakal rengi veya yeşilimsi renkte; dışta kalan dilimler mızraksı, genellikle keskin veya yuvarlatılmış uçlu, 1.5-2.5 x 0.5-0.8 cm, içte kalanlar daha geniş ve genellikle küt uçlu; balözü bezi şeritsi-mızraksı, 3-5 x 1-1.5 mm; çiçek zarfı (çanak+taç) tabanından 1 mm yukarıda; sapçıklar 6-11 mm, genellikle şişik, kabarcıklı; boyuncuk 7-10 mm; tepecik bütün veya 3 parçalı, parçalar 1-2 mm uzunluktadır. Meyve kapsül, yumurtamsı-dikdörtgenimsi, 11-30 × 11-15 mm; tohumlar 3-7 × 3-5 mm, yumurtamsı; tohum dış kabuğu soluk kahverengi ve ağsı dokudadır.

listMaplistPiclist

Gözlemler


Fritillaria pinardiiSarıgül / Pülümür / Tunceli
Haziran 2022 ©Mustafa Gökmen
Fritillaria pinardiiŞampaşakaraderbendi / Pülümür / Tunceli
Haziran 2022 ©Mustafa Gökmen
Fritillaria pinardiiBeynam / Ankara
Mart 2018 ©Ahmet Demirtaş
Fritillaria pinardiiAnkara
Aralık 2015 ©İsmail Eker vd.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Fritillaria türleri: F.acmopetala, F.alburyana, F.alfredae, F.amana, F.assyriaca, F.asumaniae, F.aurea, F.baskilensis, F.bithynica, F.byfieldii, F.carica, F.caucasica, F.crassifolia, F.elwesii, F.enginiana, F.fleischeriana, F.forbesii, F.frankiorum, F.hakkarensis, F.imperialis, F.kittaniae, F.latakiensis, F.latifolia, F.michailovskyi, F.milasense, F.minima, F.minuta, F.mughlae, F.ozdemir-elmasii, F.persica, F.pinardii, F.pontica, F.serpenticola, F.sibthorpiana, F.straussii, F.stribrnyi, F.uva-vulpis, F.viridiflora, F.wendelboi, F.whittallii




Kaynaklar
  1. Davis, 1984, Flora of Turkey and the East Aegean Islands Vol:8 Page:299
  2. Teksen, Mehtap & Aytaç, Zeki. (2011). The revision of the genus Fritillaria L. (Liliaceae) in the Mediterranean region (Turkey). Turkish Journal of Botany. 35. 10.3906/bot-0812-9. 
  3. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  4. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  5. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  6. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)